
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
16 stycznia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 25 marca 2025 r. (data wpływu 25 marca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
W dniu 31 sierpnia 2005 r. oraz w dniu 8 grudnia 2005 r. A. A. (dalej: „Wnioskodawca”) jako konsument zawarł z bankiem … S.A. z siedzibą w X (dalej: „Bank”) umowy kredytu mieszkalnego „Własny Kąt Hipoteczny” o numerze … (dalej: „kredyt CHF-1”) oraz … (dalej: „kredyt CHF-2”) we frankach szwajcarskich na kwotę odpowiednio 58 490 CHF i 84 250 CHF. Kredyty przeznaczone były na sfinansowanie kosztów nabycia nieruchomości − lokalu mieszkalnego, którego celem było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy. Kredyty zostały wypłacone w walucie PLN (144 452,19 PLN − kredyt CHF-1) oraz PLN (210 785,07 PLN − kredyt CHF-2).
W okresie od 1 stycznia 2006 r. do 1 września 2023 r. Bank pobrał z rachunku Wnioskodawcy, z tytułu należności z umowy kredytu CHF-1, łączną kwotę 159 725,35 PLN (spłata kapitału i odsetek), natomiast w przypadku kredytu CHF-2 w okresie od 8 grudnia 2005 r. do 5 maja 2015 r. została pobrana kwota 364 468,76 PLN, tytułem spłaty kapitału i odsetek.
Wnioskodawca pozwał ww. Bank do Sądu Okręgowego w X, wnosząc o unieważnienie umowy w związku z zawartymi w niej klauzulami abuzywnymi. Sąd udzielił zabezpieczenia i wstrzymał obowiązek dokonywania spłat kredytu. Jeszcze przed wyznaczonym przez Sąd terminem rozprawy strony uzgodniły ugodowe rozwiązanie sporu. W przypadku kredytu CHF-1 Strony dążą do zawarcia ugody sądowej, w wyniku której Bank będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy uzgodnionej kwoty 12 000 PLN (zwanej w ugodzie kwotą dodatkową). Jednocześnie w treści ugody z inicjatywy Banku zawarta została informacja, że w związku z wypłatą ww. kwoty dodatkowej 12 000 PLN po stronie kredytobiorcy powstaje przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11). Ponadto, Bank nie wyraża zgody na zmianę kształtu zapisów ugody zredagowanej przez Bank, to znaczy Bank narzuca jednostronnie treść ugody, zgodnie z którą:
a)„bank wskaże w ugodzie wysokość zadłużenia kredytobiorcy w księgach rachunkowych banku na dzień zawarcia ugody w walucie CHF oraz po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień zawarcia ugody;
b)przedmiotem ugody jest zakończenie sporu, między innymi poprzez zmianę umowy kredytu w zakresie waluty na walutę polską na zasadach określonych w ugodzie, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z umowy kredytu;
c)za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie umowy kredytu zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia stanowił kredyt złotowy udzielony na zmienionych warunkach wynikających z ugody, z zachowaniem pozostałych parametrów kredytu wynikających z umowy kredytu;
d)po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, strony uzgadniają, iż pozostałe do spłaty zadłużenie kredytobiorcy wobec banku z tytułu umowy kredytu na dzień zawarcia ugody wynosi 0,00 (słownie: zero) złotych. Tym samym strony uznają, iż kredyt został spłacony w całości;
e)bank zwalnia kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie kredytobiorcy) w kwocie złotych stanowiącej różnicę między kwotą zadłużenia wskazaną w pkt a) powyżej, a kwotą zadłużenia wskazaną w pkt d) powyżej, a kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje. Dodatkowo bank zwalnia kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie kredytobiorcy) w kwocie stanowiącej wysokość kosztów i opłat, o których mowa w pkt a) powyżej, a kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje.”.
Z kolei, w przypadku kredytu CHF-2 Strony dążą do zawarcia ugody sądowej, w wyniku której Bank będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy uzgodnionej kwoty 148 579,86 PLN (w tym kwoty 38 579,86 PLN tytułem zwrotu, oraz kwoty 110 000 PLN zwanej w ugodzie kwotą dodatkową). Jednocześnie w treści ugody z inicjatywy Banku zawarta została informacja, że w związku z wypłatą ww. kwoty dodatkowej 110 000 PLN po stronie kredytobiorcy powstaje przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11).
Ponadto, Bank nie wyraża zgody na zmianę kształtu zapisów ugody zredagowanej przez Bank, to znaczy Bank narzuca jednostronnie treść ugody, zgodnie z którą:
- „bank wskaże w ugodzie, że w związku ze spłatą kredytu nie figuruje żadne zadłużenie kredytobiorcy w księgach rachunkowych banku na dzień zawarcia ugody;
- przedmiotem ugody jest polubowne zakończenie sporu, między innymi poprzez rozliczenie zakończonej umowy kredytu w ten sposób jakby strony dokonały zmiany umowy kredytu w zakresie waluty na walutę polską na zasadach określonych w ugodzie, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z umowy kredytu;
- za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie umowy kredytu zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia stanowił kredyt złotowy udzielony na zmienionych warunkach wynikających z ugody, z zachowaniem pozostałych parametrów kredytu wynikających z umowy kredytu;
- uwzględniając przyjęty w ugodzie sposób rozliczenia umowy kredytu oraz przedterminową spłatę kredytu bank zobowiązuje się do zwrotu kredytobiorcy kwoty 38 579,86 PLN.”.
Wnioskodawca nie korzystał z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.
W uzupełnieniu wniosku wskazano:
Wskazane we wniosku kredyty: CHF-1 i CHF-2 zostały udzielone przez bank – … S.A. z siedzibą w X – który jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów. Bank jest podmiotem prowadzącym działalność bankową w oparciu o przepisy ustawy prawo bankowe.
Kredyt CHF-1 został zaciągnięty na okres 30 lat, od dnia zawarcia 31 sierpnia 2005 r. do dnia 1 sierpnia 2035 r., kredyt CHF-2 został zaciągnięty na okres 30 lat, od dnia zawarcia 8 grudnia 2005 r. do dnia 1 grudnia 2035 r.
Kredyt CHF-1 oraz kredyt CHF-2 są kredytami zaciągniętymi na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163).
Kredyt CHF-1 został zabezpieczony hipoteką na kredytowanym lokalu, tj. lokalu mieszkalnym położonym przy ul. …, dla którego Sąd Rejonowy dla … w X, Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr … (hipoteka umowna zwykła do sumy 84 250 CHF na rzecz Banku).
Kredyt CHF-2 został zabezpieczony hipoteką na kredytowanym lokalu, tj. lokalu mieszkalnym położonym przy ul. …, dla którego Sąd Rejonowy dla … w X, Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr … (hipoteka umowna kaucyjna do sumy 21 910 CHF na rzecz Banku).
W umowie kredytu CHF-1 został wskazany następujący cel: „na budowę lokalu mieszkalnego nr … w klatce …, położonego w budynku mieszkalnym znajdującym się w X przy ul. … oraz miejsc postojowych nr … i nr … w garażu podziemnym pod ww. budynkiem, z przeznaczeniem na potrzeby własne” (wyjaśniam, że po wybudowaniu budynku został nadany adres administracyjny ul. …).
W umowie kredytu CHF-2 został wskazany następujący cel: „na budowę lokalu mieszkalnego nr … w klatce …, położonego w budynku mieszkalnym znajdującym się w X przy ul. … oraz miejsc postojowych nr … i … w garażu podziemnym pod w/w budynkiem, z przeznaczeniem na potrzeby własne” (wyjaśniam, że po wybudowaniu budynku został nadany adres administracyjny ul. …).
Kredyty (CHF-1 oraz CHF-2) zostały zaciągnięte na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.
Kredyty (CHF-1 oraz CHF-2) w całości zostały przeznaczone na cele wskazane w umowach kredytowych.
Lokal mieszkalny przy ul. … został nabyty na podstawie umowy z dnia 31 sierpnia 2007 r. dokumentowanej aktem notarialnym sporządzonym przez … notariusza w X, Rep. A nr ….
Do ww. lokalu mieszkalnego zakupionego z kredytu CHF-1 oraz z kredytu CHF-2, przysługiwało Wnioskodawcy prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego (lokal został sprzedany).
Wnioskodawca był jedynym właścicielem lokalu mieszkalnego, którego dotyczyły umowy kredytu CHF-1 i CHF-2.
Kredytowany lokal był przez Wnioskodawcę wykorzystywany na cele mieszkalne. Wnioskodawca mieszkał w tym lokalu, następnie lokal został sprzedany.
Wobec wskazania w opisie sprawy: „Dodatkowo bank zwalnia kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie kredytobiorcy) w kwocie stanowiącej wysokość kosztów i opłat (…)” Organ wezwał Wnioskodawcę o wyjaśnienie, co należy rozumieć pod pojęciem „kosztów i opłat”, na co Wnioskodawca odpowiedział: „Zgodnie z treścią projektu ugody, chodzi o niezapłacone koszty i opłaty związane z Umową. Według wiedzy wnioskodawcy nie ma żadnych takich kosztów i opłat w odniesieniu do umowy kredytu CHF-1, zatem kwota zwolnienia w tym przypadku wynosi 0 złotych.”.
Wnioskodawca wniósł pozew zarówno o unieważnienie kredytu CHF-1, jaki i wniósł odrębny pozew o unieważnienie kredytu CHF-2, przy czym zabezpieczenie polegające na wstrzymaniu obowiązku dokonywania spłat kredytu dotyczy kredytu CHF-1, ponieważ kredyt CHF-2 został spłacony w całości i nie zachodzi potrzeba takiego zabezpieczenia.
Ugoda z Bankiem dotycząca kredytu CHF-1 zostanie zawarta w roku 2025 (pod warunkiem wyznaczenia przez sąd rozpoznający sprawę terminu w tym roku) na podstawie obowiązujących przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, w szczególności art. 223 K.p.c.
Na pytanie Organu o treści: „co składa się na kwotę, w stosunku do której zostanie Pan zwolniony z długu, tj. czy będzie to kwota kapitału, kwota odsetek skapitalizowanych, kwota tzw. odsetek karnych (odsetek od zadłużenia przeterminowanego) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez Pana było niezbędne do zawarcia umowy kredytu, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń. Jeżeli w skład ww. kwoty będzie wchodziła kwota odsetek karnych (odsetek od zadłużenia przeterminowanego), to czy w zawartej umowie kredytu określone zostały jednoznacznie, wiążące dla stron umowy, zasady naliczenia takich odsetek. Proszę o udzielenie jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, wybierając spośród wskazanych kwot”, Wnioskodawca wskazał: zgodnie z treścią projektu ugody przedłożoną przez Bank:
„§ 1
1.Strony potwierdzają, iż miały wolę zawarcia Umowy w dacie jej zawarcia.
2.Strony potwierdzają, iż Bank wypłacił Kredytobiorcy kwotę kredytu przeznaczoną na realizację celu kredytu określonego w Umowie, a Kredytobiorca oświadcza, że wykorzystał kwotę kredytu na realizację tego celu.
3.W księgach rachunkowych Banku na dzień «ZAWARCIA UGODY» wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosiła «KWOTA» CHF:
-kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): «KWOTA» CHF,
-odsetki skapitalizowane: «KWOTA» CHF,
-odsetki zapadłe niespłacone: «KWOTA» CHF,
-odsetki od zadłużenia przeterminowanego: <<KWOTA>> CHF,
-odsetki zawieszone: «KWOTA» CHF,
-odsetki bieżące: «KWOTA» CHF,
co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień zawarcia Ugody, zadłużenie Kredytobiorcy na dzień zawarcia Ugody wynosi «KWOTA» złotych:
-kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): «KWOTA» złotych,
-odsetki skapitalizowane: «KWOTA» złotych,
-odsetki zapadłe niespłacone: «KWOTA» złotych,
-odsetki od zadłużenia przeterminowanego: <<KWOTA» złotych,
-odsetki zawieszone: «KWOTA» złotych,
-odsetki bieżące: « KWOTA » złotych,
a zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu niezapłaconych kosztów i opłat związanych z Umową wynosi «KWOTA» złotych.
4.Przedmiotem Ugody jest zakończenie Sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, między innymi poprzez zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy. Strony dokonują zmiany waluty zadłużenia, określonej w Umowie, na walutę polską na zasadach określonych w § 1 ust. 5 i nast.
5.Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia 31.08.2005 r., stanowił kredyt złotowy udzielony na warunkach, o których mowa w § 1 ust. 6, z zachowaniem: (1) pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy tj. okresu kredytowania − 358 miesięcy licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, z uwzględnieniem § 1 ust. 7, (2) poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.
6.Warunki udzielenia kredytu zlotowego, o których mowa w § 1 ust. 5, zostały określone w sposób następujący:
1)kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła 144.452,20 PLN; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty,
2)oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M i marży w wysokości 1,82 %; w dniu wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu oprocentowanie wynosiło 6,45 %, zaś wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M z dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu wynosiła 4,63 %; pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M obowiązywał od dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy i mógł być krótszy niż kolejne okresy trzymiesięczne wyznaczane w dniu wymagalności raty kredytu i odsetek; kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni trzymiesięczny okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego, z uwzględnieniem zasad liczenia terminów oznaczonych w miesiącach, przewidzianych w przepisach Kodeksu cywilnego,
3)wysokość marży, o której mowa w pkt 2), odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym została zawarta Umowa; informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Marża ponad śr. WIBOR- od 2005 r.” w kolumnie „Marża ponad średnią wartość WIBOR® 3M”, opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej www.knf.gov.pl pod tytułem „Dane statystyczne opisujące marżę ponad WIBOR® dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych ” (dostęp do strony internetowej aktywny na dzień zawarcia Ugody),
4)informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, o którym mowa w pkt 2), dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Fixing WIBOR (2000-2020)” w kolumnie „Wartość Fixingu WIBOR® 3M” w pliku „Dane statystyczne”, o którym mowa w pkt 3); informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M od roku 2021 dostępna jest w tabeli „Dane opóźnione” opublikowanej przez GPW Benchmark S.A. na stronie internetowej: https://gpwbenchmark.pl/dane-opoznione.
7.Rozliczenie dotychczas spłaconych rat kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w złotych, o którym mowa w § 1 ust. 5, a którego warunki udzielenia zostały określone w§ 1 ust. 6, następuje w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy zostanie zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie rat kapitałowych kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejsza kapitał do spłaty kredytu, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki, a niedobór-powiększa kapitał do spłaty, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki. Odsetki bieżące od ostatniej spłaty raty podlegają rozliczeniu do dnia zawarcia Ugody na zasadach określonych w § 1 ust. 6 pkt 2). Przed zawarciem niniejszej Ugody Bank przedłożył Kredytobiorcy Zestawienie stanowiące podstawę rozliczenia Umowy, a Kredytobiorca potwierdza jego otrzymanie.
8.Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, w wyniku przeprowadzonych negocjacji Strony uzgadniają, iż z uwzględnieniem § 1 ust. 5-7, pozostałe do spłaty zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu Umowy, na dzień zawarcia Ugody wynosi 0,00/słownie: zero) złotych. Bank nie będzie zgłaszał roszczeń w stosunku do Kredytobiorcy w związku z Umową. Jednocześnie Bank odstępuje od naliczania odsetek bieżących należnych z tytułu spłaty ostatniej raty. Tym samym Strony uznają, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy został spłacony w całości.
9.Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie «KWOTA» złotych stanowiącej różnicę między kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 3, a kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 8, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje. Na kwotę zwolnienia z długu składa się zadłużenie z następującego tytułu w poniższych wysokościach:
-kapitał: «KWOTA» złotych,
-odsetki skapitalizowane: «KWOTA» złotych,
-odsetki zapadłe niespłacone: «KWOTA» złotych,
-odsetki od zadłużenia przeterminowanego: «KWOTA» złotych,
-odsetki zawieszone: «KWOTA» złotych,
-odsetki bieżące: «KWOTA» złotych.
Dodatkowo Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie «kwota» PLN stanowiącej wysokość kosztów i opłat, o których mowa w ust. 3, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje.”.
Z informacji przekazanej przez pełnomocnika Banku, kwoty zaznaczone («KWOTA») w projekcie ugody, w tym kwota w stosunku do której Wnioskodawca zostanie zwolniony z długu, zostaną uzupełnione przez Bank na dzień poprzedzający zawarcie ugody. Jednocześnie Wnioskodawca wyjaśnia, że w skład ww. kwoty nie będzie wchodziła kwota odsetek karnych (odsetek od zadłużenia przeterminowanego), ponieważ nie wystąpił przypadek ich naliczenia.
Należy jednak zwrócić uwagę, że kwota zwolnienia z długu jest kwotą sztucznie wykreowaną przez Bank w ugodzie, ponieważ w rzeczywistości następuje rozliczenie nadpłaconych kwot. Potwierdza to sam Bank, który we własnym imieniu wystąpił z wnioskiem i otrzymał interpretację indywidualną znak 0112-KDIL2-1.4011.676.2024.2.TR. W przytoczonych w treści interpretacji wyjaśnieniach Banku czytamy: „W wyniku takiej zmiany waluty zadłużenia Bank, co do zasady, dokonuje zwrotu Klientowi części wpłaconych przez niego kwot (dokonuje niejako zwrotu nadpłaconego przez niego kapitału/odsetek w porównaniu do sytuacji, w której finansowanie byłoby od początku udzielone w złotym polskim). Dodatkowo w odpowiedzi na pytanie „Czy w sytuacji umorzenia całości/części długu kredytu nie dojdzie do sytuacji, gdy Klient uiści do banku mniej, niż pierwotna wartość wypłaconego mu finansowania?” bank wskazuje wprost, że „Klient nie uiści do Banku mniej, niż pierwotna wartość wypłaconego mu finansowania (tj. zwróci co najmniej cały udostępniony mu kapitał)”.
Powyższe potwierdza, że w wyniku przewalutowania i zwolnienia z długu opisanego w ugodzie nie powstanie po stronie Wnioskodawcy żadne przysporzenie podlegające opodatkowaniu.
Na pytanie Organu o treści: „na jakiej podstawie (w oparciu o jakie wartości lub wskaźniki) bank ustalił wysokość wskazanej we wniosku „dodatkowej kwoty”, którą wypłaci Panu po podpisaniu ugody, tj. kwotę 12 000 zł; z czego wynika wysokość zaproponowanej Panu „dodatkowej kwoty” przez bank”, Wnioskodawca wskazał: „Bank nie ujawnia takich informacji kredytobiorcy. Jest to kwota wypracowana w toku negocjacji z bankiem w rozmowach przedugodowych.”.
Na pytanie Organu o treści: „czy „dodatkowa kwota” jest świadczeniem, które zostanie Panu wypłacone z tytułu np. zastosowania ujemnego oprocentowania, zwrotu nadpłaconego kredytu i odsetek, przewalutowania na złotówki kredytu udzielonego we frankach szwajcarskich lub czy jest świadczeniem stanowiącym dodatkową kwotę pieniężną, na wypłatę której nie będą miały wpływu ww. czynniki, zaproponowanym Panu przez bank w celu zachęcenia Go do zawarcia ugody zamiast dalszego postępowania sądowego”, Wnioskodawca wskazał: „Jest to zwrot części nienależnie pobranych świadczeń.”.
Na pytanie Organu o treści: „czy „dodatkowa kwota” jest zwrotem przez bank kwot, które w wyniku ugody uznano Panu za nadpłatę ponad należną bankowi spłatę zadłużenia kredytu”, Wnioskodawca wskazał: „Tak, stanowi częściowy zwrot kwot przekraczających należną bankowi spłatę zadłużenia z tytułu zaciągniętego kredytu. Potwierdza to również powołana powyżej interpretacja indywidualna znak 0112-KDIL2-1.4011.676.2024.2.TR, w której czytamy: „wypłata świadczenia z tytułu Dodatkowej Kwoty jest zwrotem na rzecz Klienta środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy finansowania hipotecznego walutowego, Klient przekazał na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych od otrzymanego finansowania. Jak zostało to zaznaczone we wniosku i powyżej, wypłata Dodatkowej Kwoty nigdy nie doprowadzi do sytuacji, w której na skutek zmiany waluty zadłużenia i przeprowadzonych opisanych wyżej operacji (tj. wynikającego ze zmiany waluty zadłużenia zwrotu Klientowi wpłaconych przez niego kwot i/lub zwolnienia z długu w stosunku do całości/części istniejącego zadłużenia oraz Dodatkowej Kwoty) Klient uiściłby do Banku mniej, niż pierwotna wartość wypłaconego mu finansowania.”.
Na pytanie Organu o treści: „czy „dodatkowa kwota”, która zostanie Panu wypłacona przez bank w wysokości 12 000 zł stanowi przysporzenie ponad kwoty uiszczane przez Pana tytułem spłaty kredytu, tj. dodatkowe przysporzenie wynikające z ugody”, Wnioskodawca wskazał: „Nie, jest mniejsza niż różnica pomiędzy kwotą spłaconą na rzecz banku tytułem spłaty kredytu a kwotą uzyskaną przeze mnie w związku z zaciągnięciem kredytu.”
Na pytanie Organu o treści:” czy „dodatkowa kwota”, która zostanie Panu wypłacona w wysokości 12 000 zł jest wynagrodzeniem za odstąpienie przez Pana od dochodzenia roszczeń wobec banku na drodze sądowej”, Wnioskodawca wskazał: „Nie, kwota dodatkowa nie stanowi wynagrodzenia. Jest świadczeniem stanowiącym zwrot części nienależnie pobranych przez bank świadczeń, zaproponowanym przez bank w celu zachęcenia mnie do zawarcia ugody zamiast dalszego postępowania sądowego. Należy zwrócić uwagę, że w przypadku gdyby postępowanie sądowe miało zakończyć się wyrokiem sądowym (zgodnie z dominującą linią orzeczniczą) kwota zasądzona na moją rzecz przewyższałaby kwotę dodatkową. Cytując za interpretacją indywidualną znak 0112-KDIL2-1.4011.676.2024.2.TR: „przepisy wewnętrzne przewidują, że Bank może dokonać wypłaty dodatkowej kwoty w wysokości nie wyższej niż kwota stanowiąca nadwyżkę zapłaconych przez Klienta rat kapitałowo-odsetkowych ponad kwotę wypłaconego przez Bank kapitału. Bank pilnuje by kwoty wypłacane Klientom w wyniku rozliczenia ugodowego nie przekroczyły różnicy między sumą spłat a kwotą wypłaconą”. Wobec tego w wyniku ugody to ja rezygnuję z części przysługującego mi roszczenia, a nie na odwrót.”.
Podsumowując, należy powtórzyć za przywołaną interpretacją indywidualną znak 0112-KDIL2-1.4011.676.2024.2.TR, że „Dodatkowa Kwota − bez względu na to, jak jest określana w przepisach wewnętrznych Banku, czy Ugodzie − jest w swej istocie zwrotem wpłat dokonanych przez Klienta, podobnie, jak takim zwrotem są świadczenia wynikające ze zmiany waluty zadłużenia”. W konsekwencji należy uznać, że kwoty te nie powodują powstania przychodu, a stanowisko wnioskodawcy zaprezentowane we wniosku o wydanie interpretacji jest prawidłowe.”.
Ugoda z Bankiem dotycząca kredytu CHF-2 zostanie zawarta w roku 2025 (pod warunkiem wyznaczenia przez sąd rozpoznający sprawę terminu w tym roku) na podstawie obowiązujących przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, w szczególności art. 223 K.p.c.
Na pytanie Organu o treści: „na jakiej podstawie (w oparciu o jakie wartości lub wskaźniki) bank ustalił wysokość wskazanych we wniosku kwot, które wypłaci Panu po podpisaniu ugody, tj. kwoty w wysokości 38 579,86 zł oraz dodatkowej kwoty w wysokości 110 000 zł; z czego wynika wysokość zaproponowanej Panu przez bank kwoty 38 579,86 zł oraz dodatkowej kwoty 110 000 zł”, Wnioskodawca wskazał: „W odniesieniu do kwoty zwrotu w wysokości 38 579,86 zł wskazuję, że w toku negocjacji ugodowych bank zmienił jej wysokość na kwotę 37 408,79 zł. Zgodnie z treścią projektu ugody przedłożoną przez bank:
„§ 1.
1.Strony potwierdzają, iż miały wolę zawarcia Umowy w dacie jej zawarcia.
2.Strony potwierdzają, iż Bank wypłacił Kredytobiorcy kwotę kredytu przeznaczoną na realizację celu kredytu określonego w Umowie, a Kredytobiorca oświadcza, że wykorzystał kwotę kredytu na realizację tego celu.
3.W księgach rachunkowych Banku na dzień «ZAWARCIA UGODY» wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosiła «KWOTA» CHF:
-kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): «KWOTA» CHF,
-odsetki skapitalizowane: «KWOTA» CHF,
-odsetki zapadłe niespłacone: «KWOTA» CHF,
-odsetki od zadłużenia przeterminowanego: <<KWOTA>> CHF,
-odsetki zawieszone: «KWOTA» CHF,
-odsetki bieżące: «KWOTA» CHF,
co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia 5.05.2015 r. wynoszącym ……… PLN/CHF, zadłużenie Kredytobiorcy na dzień 5.05.2015 r. wynosiło <<KWOTA>> złotych:
-kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): «KWOTA» złotych,
-odsetki skapitalizowane: «KWOTA» złotych,
-odsetki zapadłe niespłacone: «KWOTA» złotych,
-odsetki od zadłużenia przeterminowanego: <<KWOTA» złotych,
-odsetki zawieszone: «KWOTA» złotych,
-odsetki bieżące: « KWOTA » złotych,
a zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu niezapłaconych kosztów i opłat związanych z Umową wynosi «KWOTA» złotych.
4.Przedmiotem Ugody jest zakończenie Sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, między innymi poprzez zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy. Strony dokonują zmiany waluty zadłużenia, określonej w Umowie, na walutę polską na zasadach określonych w § 1 ust. 5 i nast.
5.Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia na dzień 5.05.2015 r. Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia 8.12.2005 r., stanowił kredyt złotowy udzielony na warunkach, o których mowa w § 1 ust. 6, z zachowaniem: (1) pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy tj. okresu kredytowania − 358 miesięcy licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, z uwzględnieniem § 1 ust. 7, (2) poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.
6.Warunki udzielenia kredytu zlotowego, o których mowa w § 1 ust. 5, zostały określone w sposób następujący:
1)kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła 204 925,98PLN; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty,
2)oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M i marży w wysokości 1,67 %; w dniu wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu oprocentowanie wynosiło 6,14 %, zaś wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M z dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu wynosiła 4,47 %; pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M obowiązywał od dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy i mógł być krótszy niż kolejne okresy trzymiesięczne wyznaczane w dniu wymagalności raty kredytu i odsetek; kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni trzymiesięczny okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego, z uwzględnieniem zasad liczenia terminów oznaczonych w miesiącach, przewidzianych w przepisach Kodeksu cywilnego,
3)wysokość marży, o której mowa w pkt 2), odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym została zawarta Umowa; informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Marża ponad śr. WIBOR- od 2005 r.” w kolumnie „Marża ponad średnią wartość WIBOR® 3M”, opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej www.knf.gov.pl pod tytułem „Dane statystyczne opisujące marżę ponad WIBOR® dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych ” (dostęp do strony internetowej aktywny na dzień zawarcia Ugody),
4)informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, o którym mowa w pkt 2), dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Fixing WIBOR (2000-2020)” w kolumnie „Wartość Fixingu WIBOR® 3M” w pliku „Dane statystyczne”, o którym mowa w pkt 3); informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M od roku 2021 dostępna jest w tabeli „Dane opóźnione” opublikowanej przez GPW Benchmark S.A. na stronie internetowej: https://gpwbenchmark.pl/dane-opoznione.
7.Rozliczenie kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w złotych, o którym mowa w § 1 ust. 5, a którego warunki udzielenia zostały określone w§ 1 ust. 6, następuje w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy zostanie zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie rat kapitałowych kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejsza kapitał do spłaty kredytu, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki, a niedobór-powiększa kapitał do spłaty, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane były kolejne odsetki. Przed zawarciem niniejszej Ugody Bank przedłożył Kredytobiorcy Zestawienie stanowiące podstawę wyliczenia nadpłaty kwoty kredytu w PLN na dzień 5.05.2015 r., a Kredytobiorca potwierdza jego otrzymanie.
8.W dniu 5.05.2015 r. Kredytobiorca dokonał przedterminowej spłaty kredytu w wysokości/ dokonał zgodnie z harmonogramem spłaty swoich zobowiązań z tytułu Umowy spłacając ostatnią ratę uiścił kwotę <<KWOTA>> PLN, o której mowa w pkt 3) preambuły.
9.W celu zakończenia wszelkich sporów dotyczących abuzywności klauzul umownych i ważności Umowy, uwzględniając przyjęty przez Strony w niniejszej Ugodzie sposób rozliczenia Umowy opisany w § 1 ust. 5-7 powyżej oraz wpłatę dokonaną przez Kredytobiorcę w dniu 5.05.2015r., o której mowa w § 1 ust. 8 powyżej, Bank zobowiązuje się do zwrotu na rzecz Kredytobiorcy kwoty 37 408,79 złotych (słownie: trzydzieści siedem tysięcy czterysta osiem złotych i 79/100) w tym:
-kapitał <<KWOTA>> złotych,
-odsetki <<KWOTA>> złotych.
w terminie 21dni od dnia zawarcia Ugody. Bank dokona zapłaty na rachunek Kredytobiorcy ……………………… prowadzony przez …………. o numerze ………. W przypadku braku spłaty tej kwoty w tym terminie zostaną naliczone odsetki za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych od następnego dnia po bezskutecznym upływie tego terminu.”.
Z treści ugody wynika zatem, że następuje rozliczenie nadpłaconych kwot.
W odniesieniu do tzw. kwoty dodatkowej 110 000 zł Wnioskodawca wskazał, że w toku negocjacji ugodowych Bank zmienił jej wysokość na kwotę 112 591,21 zł. Bank nie ujawnia kredytobiorcy, jak ustalił jej wysokość. Jest to kwota wypracowana w toku negocjacji z Bankiem w rozmowach przedugodowych.
Należy jednak podkreślić, że suma obu tych kwot w wysokości 150 000 zł (37 408,79 zł +112 591,21 zł) jest mniejsza niż różnica pomiędzy kwotą wypłaconą przez Bank, a pobraną na podstawie kredytu CHF-2 wynoszącą 153 683,69 zł (364 468,76 zł – 210 785,07 zł).
Na pytanie Organu o treści: dlaczego w zaproponowanej Wnioskodawcy ugodzie Bank wyodrębnił dwie kwoty, z których kwotę w wysokości 37 408,79 zł wypłaci Wnioskodawcy tytułem zwrotu, zaś kwotę w wysokości 112 591,21 zł wypłaci Panu jako „dodatkową kwotę”, Wnioskodawca wskazał: „Taka jest praktyka banku, na którą wnioskodawca nie ma wpływu. Należy jednak podkreślić, że łącznie obie te kwoty stanowią rozliczenie nadpłaconych kwot. Potwierdza to sam bank, który we własnym imieniu wystąpił z wnioskiem i otrzymał interpretację indywidualną, znak 0112-KDIL2-1.4011.676.2024.2.TR. W przytoczonych w treści interpretacji wyjaśnieniach banku czytamy: „W wyniku takiej zmiany waluty zadłużenia Bank, co do zasady, dokonuje zwrotu Klientowi części wpłaconych przez niego kwot (dokonuje niejako zwrotu nadpłaconego przez niego kapitału/odsetek w porównaniu do sytuacji, w której finansowanie byłoby od początku udzielone w złotym polskim).”. Dodatkowo bank wskazuje wprost, że „Klient nie uiści do Banku mniej, niż pierwotna wartość wypłaconego mu finansowania (tj. zwróci co najmniej cały udostępniony mu kapitał)”.”
Wskazana w ugodzie „dodatkowa kwota” w wysokości 112 591,21 zł jest to zwrot części nienależnie pobranych świadczeń.
Wskazana w ugodzie kwota w wysokości 37 408,79 zł (po zmianie przez Bank w toku negocjacji ugodowych) stanowi częściowy zwrot kwot przekraczających należną Bankowi spłatę zadłużenia z tytułu zaciągniętego kredytu. Potwierdza to również interpretacja indywidualna wydana na rzecz Banku, znak 0112-KDIL2-1.4011.676.2024.2.TR, w której czytamy: „wypłata świadczenia z tytułu Dodatkowej Kwoty jest zwrotem na rzecz Klienta środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy finansowania hipotecznego walutowego, Klient przekazał na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych od otrzymanego finansowania. Jak zostało to zaznaczone we wniosku i powyżej, wypłata Dodatkowej Kwoty nigdy nie doprowadzi do sytuacji, w której na skutek zmiany waluty zadłużenia i przeprowadzonych opisanych wyżej operacji (tj. wynikającego ze zmiany waluty zadłużenia zwrotu Klientowi wpłaconych przez niego kwot i/lub zwolnienia z długu w stosunku do całości/części istniejącego zadłużenia oraz Dodatkowej Kwoty) Klient uiściłby do Banku mniej, niż pierwotna wartość wypłaconego mu finansowania.”.
Wskazana w ugodzie „dodatkowa kwota” w wysokości 112 591,21 zł stanowi częściowy zwrot kwot przekraczających należną bankowi spłatę zadłużenia z tytułu zaciągniętego kredytu.
Wskazana w ugodzie kwota, która zostanie wypłacona Wnioskodawcy przez Bank w wysokości 37 408,79 zł nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczane przez Wnioskodawcę tytułem spłaty kredytu, jest mniejsza (łącznie z kwotą dodatkową) niż różnica pomiędzy kwotą spłaconą na rzecz Banku tytułem spłaty kredytu a kwotą uzyskaną przez Wnioskodawcę w związku z zaciągnięciem kredytu.
Wskazana w ugodzie „dodatkowa kwota”, która zostanie wypłacona Wnioskodawcy przez Bank w wysokości 112 591,21 zł nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczane przez Wnioskodawcę tytułem spłaty kredytu, jest mniejsza (łącznie z kwotą dodatkową) niż różnica pomiędzy kwotą spłaconą na rzecz Banku tytułem spłaty kredytu a kwotą uzyskaną przez Wnioskodawcę w związku z zaciągnięciem kredytu.
Wskazana w ugodzie „dodatkowa kwota”, która zostanie wypłacona Wnioskodawcy w wysokości 112 591,21 zł nie stanowi wynagrodzenia. Jest świadczeniem stanowiącym zwrot części nienależnie pobranych przez Bank świadczeń, zaproponowanym przez Bank w celu zachęcenia Wnioskodawcy do zawarcia ugody zamiast dalszego postępowania sądowego. Należy zwrócić uwagę, że w przypadku gdyby postępowanie sądowe miało zakończyć się wyrokiem sądowym (zgodnie z dominującą linią orzeczniczą) kwota zasądzona na rzecz Wnioskodawcy przewyższałaby kwotę dodatkową. Cytując za interpretacją indywidualną znak 0112-KDIL2-1.4011.676.2024.2.TR: „ przepisy wewnętrzne przewidują, że Bank może dokonać wypłaty dodatkowej kwoty w wysokości nie wyższej niż kwota stanowiąca nadwyżkę zapłaconych przez Klienta rat kapitałowo-odsetkowych ponad kwotę wypłaconego przez Bank kapitału. Bank pilnuje by kwoty wypłacane Klientom w wyniku rozliczenia ugodowego nie przekroczyły różnicy między sumą spłat a kwotą wypłaconą”. Wobec tego w wyniku ugody to Wnioskodawca rezygnuje z części przysługującego Mu roszczenia, a nie na odwrót.
Zarówno kredyt CHF-1, jak również kredyt CHF-2 był przeznaczony na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej. W zakresie kredytu CHF-1 są spełnione przesłanki do zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.; dalej: „Rozporządzenie”).
Natomiast, w przypadku kredytu CHF-2 nie ma możliwości zastosowania przepisów Rozporządzenia, gdyż kredyt został już spłacony w całości. Jednocześnie, wypłata świadczeń na rzecz Wnioskodawcy przewidzianych projektem ugody, w tym kwoty dodatkowej, nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawcy przychodu/dochodu podlegającego opodatkowaniu z uwagi na fakt, iż będzie jedynie stanowiła zwrot na rzecz Wnioskodawcy nienależnie pobranych kwot tytułem spłaty kredytu CHF-2.
Tym samym, Wnioskodawca chce skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie ww. Rozporządzenia, w zakresie kredytu CHF-1.
Wnioskodawca nie korzystał i nie zamierza skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie ww. Rozporządzenia odnośnie innego kredytu.
Pytania
Czy przewidziane ugodą zwolnienie kredytobiorcy z długu (umorzenie kredytu) w zakresie CHF-1 będzie podlegało zaniechaniu poboru podatku, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.)?
Czy zwrócona przez Bank Wnioskodawcy na podstawie ugody sądowej w odniesieniu do kredytu CHF-1 kwota 12 000 zł, zwana „kwotą dodatkową” stanowi przychód Wnioskodawcy opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Czy zwrócona przez Bank Wnioskodawcy na podstawie ugody sądowej w odniesieniu do kredytu CHF-2 kwota 37 408,79 zł, stanowi przychód Wnioskodawcy opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Czy zwrócona przez Bank Wnioskodawcy na podstawie ugody sądowej w odniesieniu do kredytu CHF-2 kwota 112 591,21 zł, zwana „kwotą dodatkową” stanowi przychód Wnioskodawcy opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Pana stanowisko w sprawie
Ad 1
Zwolnienie z długu (umorzenie kredytu) w zakresie kredytu CHF-1 spełnia przesłanki § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia i w związku z powyższym ewentualny przychód/dochód nie podlega poborowi podatku dochodowego od osób fizycznych.
Ad 2
Kwota dodatkowa w zakresie kredytu CHF-1 (12 000 zł) stanowi częściowy zwrot kwot przekraczających należną Bankowi spłatę zadłużenia z tytułu zaciągniętego kredytu i nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy powstania przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Ad 3
Zwrócona przez Bank Wnioskodawcy na podstawie ugody sądowej w odniesieniu do kredytu CHF-2 kwota 37 408,79 zł w zakresie CHF-1 stanowi częściowy zwrot kwot przekraczających należną Bankowi spłatę zadłużenia z tytułu zaciągniętego kredytu i nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy powstania przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Ad 4
Kwota dodatkowa w zakresie CHF-2 (112 591,21 zł) stanowi częściowy zwrot kwot przekraczających należną Bankowi spłatę zadłużenia z tytułu zaciągniętego kredytu i nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy powstania przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Reguły dotyczące opodatkowania
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:
·dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
·dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).
W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić, w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Źródła przychodów
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są: inne źródła.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Skutki podatkowe otrzymania kwoty stanowiącej zwrot uiszczonych kwot na rzecz Banku w związku z zaciągniętym kredytem CHF-2
Powziął Pan wątpliwość, czy zwrócona Panu przez Bank kwota w wysokości 37 408,79 zł, stanowiąca nadpłatę z tytułu rozliczenia kredytu CHF-2, będzie stanowić przychód, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Według przedstawionego opisu sprawy wynika, że w zakresie kredytu CHF-2 Strony dążą do zawarcia ugody sądowej, w wyniku której, uwzględniając przyjęty w ugodzie sposób rozliczenia umowy kredytu CHF-2 oraz przedterminową jego spłatę, Bank będzie zobowiązany do zapłaty na Pana rzecz m.in. kwoty 37 408,79 zł tytułem zwrotu. Wskazana w ugodzie kwota w wysokości 37 408,79 zł stanowi częściowy zwrot kwot przekraczających należną Bankowi spłatę zadłużenia z tytułu zaciągniętego kredytu CHF-2. Przedmiotowa kwota, która zostanie Panu wypłacona przez Bank nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczane przez Pana tytułem spłaty kredytu CHF-2, bowiem jest ona mniejsza (łącznie z kwotą dodatkową wskazaną w ugodzie dotyczącej kredytu CHF-2) niż różnica pomiędzy kwotą spłaconą na rzecz Banku tytułem spłaty kredytu CHF-2, a kwotą uzyskaną przez Pana w związku z zaciągnięciem ww. kredytu.
Wobec powyższego, kwota nadpłaconego kredytu CHF-2, którą zwróci Panu Bank w związku z zawarciem ugody, nie będzie stanowić dla Pana przychodu. Czynność ta nie spowoduje uzyskania przez Pana przysporzenia majątkowego, wzrostu Pana majątku. Otrzymana przez Pana ww. kwota – jak Pan wskazał − stanowi częściowy zwrot kwot przekraczających należną Bankowi spłatę zadłużenia z tytułu zaciągniętego kredytu CHF-2. Kwota w wysokości 37 408,79 zł stanowiąca nadpłatę nie będzie więc Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie będzie skutkować po Pana stronie powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.
Umorzenie wierzytelności w zakresie kredytu CHF-1
Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Istota zwolnienia z długu sprowadza się do tego, że skoro wierzytelność jest prawem wierzyciela, nie ma przeszkód, aby wierzyciel zrzekł się tego prawa, tj. by umorzył zobowiązanie bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Zwolnienie z długu należy do czynności prawnych rozporządzających, bowiem skutkuje ono wygaśnięciem zobowiązania. Samo zrzeczenie się wierzyciela aktem jednostronnym nie wystarcza do zwolnienia z długu.
Dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, zawartego układu, czy też poprzez oświadczenie, umowę). Wierzytelność będzie umorzona wówczas, gdy wierzyciel uzyska wiadomość od dłużnika, że przyjął on (dłużnik) zwolnienie z długu.
Konsekwencją rozporządzeniowego charakteru umowy o zwolnienie jest przysporzenie po stronie dłużnika, które następuje przez zmniejszenie pasywów jego majątku. Skoro zatem dłużnik godzi się na zawarcie zwolnienia z długu to osiąga on przychód, bowiem uzyskuje on przysporzenie.
Wobec tego na skuteczne zwolnienie z długu, w myśl art. 508 Kodeksu cywilnego, składają się dwa elementy:
1)oświadczenie woli wierzyciela o umorzeniu zobowiązania,
2)akceptacja tego oświadczenia przez dłużnika.
Przy czym wskazuje się, że zwolnienie z długu może odnosić się do wierzytelności istniejących. Dopuszczalne jest także zwolnienie z długu przyszłego.
Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Poprawność powyższego stanowiska potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2633/10, w którym Sąd wskazał, że „gdy dochodzi do umorzenia wierzytelności przez kredytodawcę nie jest istotne, czy u podstaw uzyskanego nieodpłatnego świadczenia leży umowa o zwolnienie z długu, czy też decyzja wierzyciela o rezygnacji z dochodzenia należności. Zasadnicze znaczenie ma bowiem to, że w następstwie takich zdarzeń dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia. Po jego stronie powstaje tym samym przychód stanowiący równowartość umorzonej kwoty zobowiązania, którego nie musi już świadczyć na rzecz wierzyciela. Faktyczna rezygnacja wierzyciela z dochodzenia należności prowadzi więc do powstania przychodu, podobnie jak w przypadku zawarcia umowy o zwolnienie z długu, albowiem w każdym z tych przypadków po stronie dłużnika ustaje obowiązek spełnienia świadczenia. Należy bowiem zauważyć, że pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”.
Jak przedstawiono w opisie sprawy, wniósł Pan pozew do Sądu o unieważnienie umowy kredytu CHF-1 zaciągniętego 31 sierpnia 2005 r. w związku z zawartymi w niej klauzulami abuzywnymi. Sąd udzielił zabezpieczenia i wstrzymał obowiązek dokonywania spłat kredytu CHF-1. Jeszcze przed wyznaczonym przez Sąd terminem rozprawy strony uzgodniły ugodowe rozwiązanie sporu. Na podstawie ugody Bank zwolni Pana z długu (umorzy zadłużenie kredytobiorcy), a Pan oświadczy, że dokonane zwolnienie z długu przyjmuje. Na dzień poprzedzający podpisanie ugody Bank wskaże w ugodzie kwotę, w stosunku do której zwolni Pana z długu. W skład ww. kwoty nie będzie wchodziła kwota odsetek karnych (odsetek od zadłużenia przeterminowanego), ponieważ nie wystąpił przypadek ich naliczenia.
Skoro zatem, w wyniku ugody z Bankiem nastąpi zwolnienie Pana z długu (umorzenie Pana zadłużenia z tytułu kredytu CHF-1), tj. wszelkich wierzytelności Banku wynikających z umowy kredytu CHF-1 i Pan to zwolnienie z długu przyjmie, to wskutek zmniejszenia Pana zobowiązań wobec Banku (umorzenia zadłużenia w zakresie pozostałego do spłaty salda kredytu), po Pana stronie nastąpi przysporzenie majątkowe.
Przy czym, zauważyć należy, że zgodnie z art. 199a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111):
§ 1. Organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności.
§ 2. Jeżeli pod pozorem dokonania czynności prawnej dokonano innej czynności prawnej, skutki podatkowe wywodzi się z tej ukrytej czynności prawnej.
§ 3. Jeżeli z dowodów zgromadzonych w toku postępowania, w szczególności zeznań strony, chyba że strona odmawia składania zeznań, wynikają wątpliwości co do istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, z którym związane są skutki podatkowe, organ podatkowy występuje do sądu powszechnego o ustalenie istnienia lub nieistnienia tego stosunku prawnego lub prawa.
W odniesieniu do ww. przepisu prawa wskazuję, że organy podatkowe nie mają prawa ingerować w treść zawieranych ugód i przyjęte w nich ustalenia, chyba że postanowienia ugód naruszają przepisy podatkowe, a to może być stwierdzone jedynie w trakcie przeprowadzonego przez organ pierwszej instancji postępowania podatkowego. Zgodnie bowiem z art. 199a § 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa, organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności, a jeżeli pod pozorem dokonania czynności prawnej dokonano innej czynności prawnej, skutki podatkowe wywodzi się z tej ukrytej czynności prawnej.
Natomiast organ uprawniony do wydania interpretacji indywidualnej nie ma prawnej możliwości ingerencji w treść tych ugód. Z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa wynika bowiem, iż powołany art. 199a ww. ustawy nie ma zastosowania w postępowaniu w przedmiocie wydawania interpretacji indywidualnej.
Zatem, Organ uprawniony do wydania interpretacji indywidualnej nie jest właściwy do stwierdzenia czy kwota zwolnienia z długu – jak Pan wskazuje – jest kwotą sztucznie wykreowaną przez Bank w ugodzie – lecz jest właściwy do oceny skutków tej ugody na gruncie prawa podatkowego, tj. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Tym samym, stwierdzić należy, że kwota wierzytelności z tytułu zaciągniętego 31 sierpnia 2005 r. we frankach szwajcarskich kredytu hipotecznego CHF-1, która zostanie Panu umorzona przez Bank, będzie stanowić dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Zaniechanie poboru podatku w zakresie kredytu CHF-1
Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. 2024 r. poz. 102 ze zm.):
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Z kolei § 3 ww. rozporządzenia zmieniony rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. z 2024 r. poz. 1912), które weszło w życie 24 grudnia 2024 r. stanowi, że:
1. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
2. Za kredyt mieszkaniowy uważa się również pożyczkę, o ile spełnia warunki określone w ust. 1.
Z kolei § 4 ww. rozporządzenia zmieniony ww. rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
W myśl natomiast § 4a ww. rozporządzenia dodanego rozporządzeniem zmieniającym z dnia 20 grudnia 2024 r.:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, w przypadku pożyczek, o których mowa w § 3 ust. 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2025 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazanego w § 3 ww. rozporządzenia:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Wobec powyższego, ww. zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r. osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia). Kwota ww. wierzytelności może przy tym obejmować kapitał, odsetki, a także prowizje oraz poniesione opłaty niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Pana skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności w zakresie kredytu CHF-1
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, w § 3 pkt 3 odsyła do art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. katalogu wydatków mieszkaniowych.
W świetle przepisów określających katalog wydatków sfinansowanych z kredytu mieszkaniowego objętych zaniechaniem poboru podatku dochodowego, nabycie lokalu mieszkalnego spełnia ww. przesłankę.
Jak wskazał Pan we wniosku i jego uzupełnieniu, zaciągnięty 31 sierpnia 2005 r. przez Pana kredyt CHF-1 oraz zaciągnięty 8 grudnia 2005 r. kredyt CHF-2 zostały przeznaczone na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, tj. na zakup lokalu mieszkalnego, do którego przysługiwało Panu prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego (lokal został sprzedany). Kredytowany lokal był przez Pana wykorzystywany na cele mieszkaniowe. Mieszkał Pan w tym mieszkaniu, następnie lokal został sprzedany.
W konsekwencji, stwierdzam, że kwota wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego CHF-1 zaciągniętego 31 sierpnia 2005 r., która zostanie Panu umorzona przez Bank na podstawie ugody zawartej do końca 2026 r., będzie stanowić dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W stosunku do tego przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego CHF-1 zaciągniętego 31 sierpnia 2005 r. na finansowanie zakupu lokal mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość w celu zaspokojenia Pana potrzeb mieszkaniowych, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
W konsekwencji, od przychodu, który uzyska Pan do końca 2026 r. w związku z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego CHF-1, nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.
Skutki podatkowe otrzymania dodatkowej kwoty z tytułu zawarcia z Bankiem ugody w zakresie kredytu CHF-1 oraz ugody w zakresie kredytu CHF-2
Powziął Pan wątpliwość, czy w konsekwencji otrzymania dodatkowej kwoty w wysokości 12 000 zł z tytułu zawarcia z Bankiem ugody w zakresie kredytu CHF-1 zaciągniętego 31 sierpnia 2005 r. oraz otrzymania dodatkowej kwoty w wysokości 112 591,21 zł z tytułu zawarcia z Bankiem ugody w zakresie kredytu CHF-2 zaciągniętego 8 grudnia 2005 r., po Pana stronie powstanie przychód zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jak stanowi art. 917 ustawy Kodeks cywilny:
Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.
Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody. W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.
Jak wynika z zacytowanych wyżej przepisów, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.
Odnosząc się do skutków podatkowych otrzymania kwoty ustalonej w ugodzie, którą planuje Pan zawrzeć z Bankiem, tj. kwoty 12 000 zł w zakresie kredytu CHF-1, zauważyć należy, że w analizowanej sprawie wskazał Pan, iż ww. kwota dodatkowa w wysokości 12 000 zł nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczane przez Pana tytułem spłaty kredytu CHF-1, tj. dodatkowego przysporzenia wynikającego z ugody, bowiem jest ona mniejsza niż różnica pomiędzy kwotą spłaconą na rzecz Banku tytułem spłaty kredytu a kwotą uzyskaną przez Pana w związku z zaciągnięciem kredytu CHF-1. Nie stanowi ona również Pana wynagrodzenia. Jest ona świadczeniem stanowiącym zwrot części nienależnie pobranych przez Bank świadczeń. Podkreślił Pan, że w przypadku, gdyby postępowanie sądowe miało zakończyć się wyrokiem sądowym (zgodnie z dominującą linią orzeczniczą), kwota zasądzona na Pana rzecz przewyższałaby ww. kwotę dodatkową. Wobec tego w wyniku ugody to Pan rezygnuje z części przysługującego Mu roszczenia, a nie na odwrót.
Odnosząc się również do skutków podatkowych otrzymania kwoty ustalonej w ugodzie, którą planuje Pan zawrzeć z Bankiem, tj. kwoty 112 591,21 zł w zakresie kredytu CHF-2, zauważyć należy, że w analizowanej sprawie wskazał Pan, iż ww. kwota dodatkowa jest to zwrot części nienależnie pobranych przez Bank świadczeń. Wskazana w ugodzie „dodatkowa kwota” w wysokości 112 591,21 zł stanowi częściowy zwrot kwot przekraczających należną Bankowi spłatę zadłużenia z tytułu zaciągniętego kredytu CHF-2. Ponadto wskazał Pan, że ww. kwota nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczane przez Pana tytułem spłaty kredytu, bowiem jest ona mniejsza (łącznie z kwotą dodatkową wskazaną w ugodzie dotyczącej kredytu CHF-2) niż różnica pomiędzy kwotą spłaconą na rzecz Banku tytułem spłaty kredytu, a kwotą uzyskaną przez Pana w związku z zaciągnięciem kredytu CHF-2. Nie stanowi ona również Pana wynagrodzenia. Jest ona świadczeniem stanowiącym zwrot części nienależnie pobranych przez Bank świadczeń. Podkreślił Pan, że w przypadku gdyby postępowanie sądowe miało zakończyć się wyrokiem sądowym (zgodnie z dominującą linią orzeczniczą) kwota zasądzona na Pana rzecz przewyższałaby ww. kwotę dodatkową.
Zatem, otrzymanie kwoty w wysokości 12 000 zł w ramach przysługującego Panu od Banku roszczenia w związku z ugodą w zakresie kredytu CHF-1, którą planuje Pan zawrzeć z Bankiem, nie spowoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Pana neutralna podatkowo.
Ponadto, otrzymanie kwoty w wysokości 112 591,21 zł w ramach przysługującego Panu od Banku roszczenia w związku z ugodą w zakresie kredytu CHF-2, którą planuje Pan zawrzeć z Bankiem, nie spowoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Pana neutralna podatkowo.
Podsumowując, w analizowanej sprawie wypłata przez Bank ww. kwot nie spowoduje u Pana powstania przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, nie będzie miał Pan obowiązku zapłaty podatku dochodowego od wypłaconych przez Bank ww. kwot.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.