Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 marca 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 11 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni wraz ze swoim małżonkiem T.K. (dalej „Kredytobiorcy”) zawarli w dniu (…) 2007 roku z (…) (dalej „Bank”) umowę kredytu mieszkaniowego nr (…) (wcześniej „(…)”; dalej „Umowa”).

Umowa stanowiła umowę kredytu denominowanego, tj. wyrażonego w walucie obcej (CHF), lecz spłacanego w polskich złotych. Kurs waluty CHF ustalał sam Bank – w treści tabel kursowych.

Kwota kredytu, wedle treści Umowy oraz aneksu, który zwiększał sumę kapitału, wynosiła finalnie (…) CHF. Kredyt wypłacono w kwocie (…) zł (po przeliczeniu sumy w CHF przez bankowy kurs kupna tej waluty).

Celem kredytu było sfinansowanie rozbudowy domu jednorodzinnego celem zaspokajania potrzeb mieszkaniowych – położonego w (…).

Spłata kredytu następowała poprzez potrącenie przez Bank swoich wierzytelności bezpośrednio z rachunku Kredytobiorców, a prowadzonego w walucie PLN. Wpłaty dokonywane w walucie PLN były przeliczane przez Bank na walutę kredytu, przy zastosowaniu kursów sprzedaży waluty CHF.

Kredytobiorcy zamieszkiwali i nadal zamieszkują w kredytowanej nieruchomości, a kredyt spłacali z majątku wspólnego.

Do dnia (…) 2024 roku Kredytobiorcy wpłacili łącznie na rzecz banku sumę (…) zł (a zatem więcej niż bank udostępnił im do dyspozycji).

Wobec aktualnego orzecznictwa na tym tle, a także po zasięgnięciu porady prawnej, Kredytobiorcy wytoczyli przeciwko Bankowi powództwo o ustalenie nieważności Umowy i zasądzenie zwrotu wszelkich wpłaconych sum (zgodnie z tezą Sądu Najwyższego wyrażoną w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 7 maja 2021 roku, sygn. akt III CZP 6/21).

Wszelkie spłacone przez Kredytobiorców sumy, wobec nieważności Umowy, stanowią bowiem świadczenia nienależne zgodnie z przepisem art. 410 w zw. z art. 405 k.c., a zatem podlegają zwrotowi.

Główne żądania Kredytobiorców przedstawiały się następująco (cytat za pozwem):

„wnoszę o:

1)  ustalenie, że Umowa o kredyt hipoteczny (…) z dnia (…) 2007 roku zawarta pomiędzy powodami a pozwaną pozostaje nieważna – wobec braku możliwości jej wykonania po wyłączeniu z jej treści klauzul niedozwolonych, a to w trybie i na zasadach przewidzianych uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 roku (...);

2)  zasądzenie od pozwanej na rzecz powodów, łącznie do ich majątku wspólnego, sumy (…) zł – tytułem zwrotu nienależnego świadczenia stanowiącego sumę wszelkich wpłat powodów w wykonaniu Umowy kredytu mieszkaniowego „(…)” nr (…) z dnia (…) 2007 roku – wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi:

a)  od kwoty (…) zł – od dnia następującego po dniu, w którym odbyło się posiedzenie pojednawcze w sprawie o zawezwanie do próby ugodowej, tj. od dnia (…) 2020 roku do dnia zapłaty;

b)  od kwoty (…) zł – od dnia następującego po dniu doręczenia pozwanej odpisu pozwu;

3)  zasądzenie od pozwanej solidarnie na rzecz powodów zwrotu kosztów procesu; w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie – według norm przepisanych oraz zwrotu kosztów postępowania pojednawczego w kwocie (…) zł.”

Postępowanie toczyło się przed Sądem Okręgowym w (…) pod sygn. akt (…).

W toku procesu Bank wystąpił z propozycją ugodowego zakończenia sporu. Propozycja została przyjęta przez Kredytobiorców i zawarto ugodę, a postępowanie zostało umorzone (prawomocnie).

W treści ugody postanowiono, że:

㤠1

1.(…)

2.Strony potwierdzają, iż Bank wypłacił Kredytobiorcy kwotę kredytu przeznaczoną na realizację celu kredytu określonego w Umowie, a Kredytobiorca oświadcza, że wykorzystał kwotę kredytu na realizację tego celu.

3.W księgach rachunkowych Banku na dzień (…)2024 wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosiła (…) CHF:

-kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): (…) CHF,

-odsetki skapitalizowane: (…) CHF,

-odsetki zapadłe niespłacone: (…) CHF,

-odsetki od zadłużenia przeterminowanego: (…) CHF,

-odsetki zawieszone: (…) CHF,

-odsetki bieżące: (…) CHF,

co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień zawarcia Ugody (…), zadłużenie Kredytobiorcy na dzień zawarcia Ugody wynosi (…) złotych:

-kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): (…) złotych,

-odsetki skapitalizowane: (…) złotych,

-odsetki zapadłe niespłacone: (…) złotych,

-odsetki od zadłużenia przeterminowanego: (…) złotych,

-odsetki zawieszone: (…) złotych,

-odsetki bieżące: (…) złotych,

a zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu niezapłaconych kosztów i opłat związanych z Umową wynosi (…) złotych.

4.  Przedmiotem Ugody jest zakończenie Sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, między innymi poprzez zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy. Strony dokonują zmiany waluty zadłużenia, określonej w Umowie, na walutę polską na zasadach określonych w § 1 ust. 5 i nast.

5.  Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia (…) 2007 r., stanowił kredyt Złotowy udzielony na warunkach, o których mowa w § 1 ust. 6, z zachowaniem: (1) pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy tj. okresu kredytowania - (…) miesięcy licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach malejących ,z uwzględnieniem § 1 ust. 7, (2) poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.

6.  Warunki udzielenia kredytu zlotowego, o których mowa w § 1 ust. 5, zostały określone w sposób następujący:

1)kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła (…) PLN; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty,

2)oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M i marży w wysokości 1,30 %; w dniu wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu oprocentowanie wynosiło 5,77 %, zaś wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M z dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu wynosiła 4,47 %; pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M obowiązywał od dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy i mógł być krótszy niż kolejne okresy trzymiesięczne wyznaczane w dniu wymagalności raty kredytu i odsetek; kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni trzymiesięczny okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego, z uwzględnieniem zasad liczenia terminów oznaczonych w miesiącach, przewidzianych w przepisach Kodeksu cywilnego,

3)wysokość marży, o której mowa w pkt 2), odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym została zawarta Umowa; informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli .Marża kredytów mieszkaniowych’ w arkuszu „Marża ponad śr. WIBOR-od 2005 r.” w kolumnie „Marża ponad średnią wartość WIBOR® 3M”, opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej (...) pod tytułem „Dane statystyczne opisujące marżę ponad WIBOR® dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych” (dostęp do strony internetowej aktywny na dzień zawarcia Ugody),

4)informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, o którym mowa w pkt 2), dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Fixing WIBOR (2000-2020)” w kolumnie „Wartość Fixingu WIBOR® 3M” w pliku „Dane statystyczne”, o którym mowa w pkt 3); informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M od roku 2021 dostępna jest w tabeli „Dane opóźnione” opublikowanej przez (…) na stronie internetowej: (…).

7.  Rozliczenie dotychczas spłaconych rat kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w złotych, o którym mowa w § 1 ust. 5, a którego warunki udzielenia zostały określone w § 1 ust. 6, następuje w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy zostanie zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie - rat kapitałowych kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejsza kapitał do spłaty kredytu, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki, a niedobór – powiększa kapitał do spłaty, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki. Odsetki bieżące od ostatniej spłaty raty podlegają rozliczeniu do dnia zawarcia Ugody na zasadach określonych w § 1 ust. 6 pkt 2) Przed zawarciem niniejszej Ugody Bank przedłożył Kredytobiorcy Zestawienie stanowiące podstawę rozliczenia Umowy, a Kredytobiorca potwierdza jego otrzymanie.

8.  Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, w wyniku przeprowadzonych negocjacji Strony uzgadniają, iż z uwzględnieniem § 1 ust. 5-7, pozostałe do spłaty zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu Umowy, na dzień zawarcia Ugody wynosi 0,00 (słownie: zero) złotych. Bank nie będzie zgłaszał roszczeń w stosunku do Kredytobiorcy w związku z Umową. Jednocześnie Bank odstępuje od naliczania odsetek bieżących należnych z tytułu spłaty ostatniej raty. Tym samym Strony uznają, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy został spłacony w całości.

9.  Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie (…) złotych stanowiącej różnicę między kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 3, a kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 8, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje.

(...)

§ 3

1.  Zawarcie Ugody nie stanowi odnowienia w rozumieniu art. 506 Kodeksu cywilnego.

2.  W związku z zawarciem Ugody, Strony zgodnie oświadczają, iż nie będą występować w przyszłości względem siebie z roszczeniami wywodzonymi z postanowień Umowy, jej zawarcia oraz wykonywania w walucie obcej, w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej Ugodą, ze względu na przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasady spłaty wierzytelności kredytowej.

3.  Ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia Stron w zakresie objętym Sporem i określonym w § 3 ust. 2, a zarazem wszelkie wzajemne roszczenia Stron objęte procesem, w którym Ugoda jest zawierana.

4.  Kredytobiorca oświadcza, że przed zawarciem Ugody nie przeniósł, ani nie zobowiązał się do przeniesienia na rzecz jakiejkolwiek osoby trzeciej jakiegokolwiek roszczenia lub prawa dotyczącego lub związanego z Umową i zobowiązuje się nie dokonywać tego rodzaju czynności do dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania mającego za przedmiot Spór na skutek zawarcia niniejszej Ugody.

(...)

§ 4

1.  Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z części długu (umorzenia) zgodnie z § 1 ust. 9, powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11).

2.  Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w celu zastosowania do osiągniętego przychodu regulacji rozporządzenia Ministra Finansów dotyczącego zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, niezbędne jest spełnienie przez Kredytobiorcę warunków wskazanych w tym rozporządzeniu, co Kredytobiorca potwierdził stosownym oświadczeniem, przedłożonym Bankowi przy zawarciu niniejszej Ugody, a Bank potwierdza jego otrzymanie.

§ 5

1.  Bank w terminie 21 dni od dnia zawarcia Ugody wypłaci Kredytobiorcy kwotę dodatkową w wysokości (…) zł (słownie: (…) złotych) na rachunek należący do Kredytobiorcy (...) o numerze (...). Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w związku z wypłatą ww. kwoty powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11).”

Kredytobiorcy powzięli wątpliwość, czy ww. suma wskazana w 5 ust. 1 ugody – określona przez Bank jako „kwota dodatkowa” – powinna podlegać opodatkowaniu, skoro przedmiotem roszczenia (a zatem i ugody) był zwrot sum nienależnie pobranych przez bank (a zatem środków Kredytobiorców).

W ocenie Kredytobiorców ww. nomenklatura Banku nie zmienia istoty i charakteru środków, które pozostają świadczeniem nienależnym i stanowią zwrot pieniędzy, jakie wydatkowali uprzednio Kredytobiorcy.

W przypadku opodatkowania tej sumy doszłoby bowiem do objęcia podatkiem PIT-11 sum, które już były opodatkowane (przychód tytułem wynagrodzenia za pracę Kredytobiorców został opodatkowany, a następnie z tego przychodu zostały spłacane raty kapitałowo-odsetkowe, które to sumy przysługiwały po latach do zwrotu). Zaistniałby zatem problem podwójnego opodatkowania.

Czy zatem w związku z zawarciem ugody przez Kredytobiorców z Bankiem, mającej na celu polubowne zakończenie sporu na tle Umowy, otrzymana przez nich kwota (…) zł tytułem tak zwanej przez Bank „kwoty dodatkowej” – stanowić będzie dla nich przychód i czy w związku z tym po ich stronie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.)?

Nienależne świadczenie, o którym mowa w art. 410 w zw. z art. 405 k.c. nie zostało wymienione jako odrębne źródło przychodów w art. 10 ust. 1 pkt 1-6 u.p.d.o.f.

Na mocy ugody Bank zwrócił kwotę (…) zł tytułem „kwoty dodatkowej”, lecz jednocześnie – ugoda została zawarta celem uchylenia sporu dotyczącego właśnie świadczenia nienależnego (niezależnie od przyjętej przez Bank nomenklatury).

Kredytobiorcy dodatkowo wskazują, iż otrzymany przez nich, na podstawie Umowy, kredyt mieszkaniowy wypełnia przesłanki definicji zawartej w § 3 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym, udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. poz. 592 ze zm.: dalej Rozporządzenie), gdyż kredyt był zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. wydatki na cele mieszkaniowe. Kredytobiorcy nigdy nie korzystali też z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

Nie należy także tracić z pola widzenia, że Kredytobiorcy uiścili na rzecz Banku sumę przekraczającą udostępniony kapitał. Nie mogli być zatem wzbogaceni wobec Kredytodawcy. Roszczenie natomiast zostało skierowane ze względu na fakt, że Bank stosował wobec konsumentów postanowienia o charakterze niedozwolonym, co powszechnie się w orzecznictwie podkreśla. Rozstrzygnięcie w tej sprawie musi zatem mieć wymiar odstraszający dla przedsiębiorcy, który rażąco naruszał interesy konsumentów.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie Kredytobiorców pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy Kredytobiorcy osiągają konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W przypadku Kredytobiorców zwrot przez Bank ww. kwot (niezależnie od nazewnictwa użytego przez Bank) będzie niczym innym niż zwrotem własnych pieniędzy wnioskodawców, które wcześniej wpłacili do Banku.

Celem uszczegółowienia, a z wyprzedzeniem ewentualnych wątpliwości, wnioskodawczyni wskazuje, że:

-    kwota (…) zł wynikała z negocjacji ugodowych między Państwa pełnomocnikiem a pełnomocnikiem banku; żądaliście Państwo zwrotu wszelkich wpłaconych rat i kosztów zgodnie z uchwałą SN (III CZP 6/21), ale żeby zawrzeć ugodę – ograniczyliście się Państwo jedynie do sumy (…) zł. W zamian za to bank zrzekł się dochodzenia zwrotu kapitału kredytu (również zgodnie z ww. uchwałą). Jest to jednocześnie kwota będąca równowartością różnicy między sumą spłat przeliczonych na polskie złote a nominalną kwotą kredytu (w przybliżeniu). Gdybyście Państwo zatem wygrali przed sądem w dniu zawarcia ugody, to skutek finansowy byłby ten sam (bank potrąciłby kwotę kredytu i wypłacił różnicę, czyli właśnie około (…) zł lub więcej, gdybyście Państwo w toku postępowania dokonywali dalszych spłat). Dzięki ugodzie jednak mogliście Państwo spór zakończyć dużo prędzej.

Suma Państwa spłat: około (…) zł

Kwota kredytu: (…) zł

Różnica między tymi kwotami w PLN: (…) zł

-    powyższa kwota nie stanowi, bezpośrednio, skutku jakiegokolwiek przewalutowania. Bank w ugodzie w istocie dokonał przeliczenia kapitału na polskie złote, ale jedynie celem wskazania sumy salda do umorzenia (wskutek ugody umorzono saldo; bank wskazał je zarówno w CHF, jak i PLN). Prowadząc jednak rozmowy ugodowe oczywiście mieliście Państwo jednak na myśli ten sam potencjał ekonomiczny, który spłacaliście przez lata do banku (a który bank wyrażał w CHF), jednak podaliście go Państwo w PLN. Nie został do przeliczeń jednak zastosowany jakikolwiek konkretny kurs;

-    ugoda milczy w kwestii zwrotu „uiszczonych rat”; w Państwa ocenie bank celowo określił to jako „kwota dodatkowa”, by obciążyć Państwa niezasadnie podatkiem dochodowym. W postępowaniu sądowym dochodziliście Państwo (1) ustalenia nieważności umowy oraz (2) zwrotu wszelkich wpłaconych na rzecz banku sum (tytułem rat kapitałowo-odsetkowych oraz kosztów pozaodsetkowych), a ugodzona suma miała właśnie reprezentować potencjał ekonomiczny Państwa żądania. Umowy przygotowywane przez (…) pozostają jednak analogiczne i zawsze w ich treści znajduje się pojęcie „kwoty dodatkowej”; to bank narzuca wzór ugody i nie wyraża zgody na zaniechanie takiego sformułowania – z nieznanych Państwu przyczyn. Państwa intencją jednak zawsze i bezwzględnie było, by odzyskać część wpłaconych już przez Państwa pieniędzy, a nie osiągnąć jakimkolwiek tytułem dochód. To są pieniądze, które przekazaliście Państwo wcześniej do banku, a które odzyskaliście. Już raz opodatkowane;

-    ww. kwota jednak na pewno nie stanowi przysporzenia ponad sumę, jaką uiściliście Państwo do banku; wysokość Państwa roszczeń była wyższa, ale zredukowaliście je Państwo, podpisując ugodę. Nie jesteście Państwo w stanie jednak podać konkretnej sumy, bowiem bank nie wystawił zaświadczenia o kredycie na dzień zawarcia ugody (ostatnie zaświadczenie posiadacie Państwo z dnia 15 marca 2024 roku);

-    ugoda określa świadczenie w kwocie (…) zł jako „kwotę dodatkową” – bez jakiegokolwiek uzasadnienia. Wyjaśniacie Państwo przy tym, że staraliście się skłonić bank, by poniechał takiego nazewnictwa (bo może budzić wątpliwość). Wskazywaliście, że to wartość, która ma odpowiadać wpłaconym przez Państwa pieniądzom (a zatem być pewnego rodzaju zwrotem nienależnego świadczenia). Bank jednak odmówił takiej zmiany (również nie uzasadniając swojego stanowiska). Mieliście Państwo zatem możliwość albo to zaakceptować, albo nie zawierać ugody wcale.

Pytanie

Czy w związku z zawarciem ugody przez Kredytobiorców z Bankiem, mającej na celu polubowne zakończenie sporu na tle Umowy, otrzymana przez nich kwota (…) zł tytułem tak zwanej przez Bank „kwoty dodatkowej” – stanowić będzie dla nich przychód i czy w związku z tym po ich stronie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.)?

Pani stanowisko w sprawie

W art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) ustawodawca wymienił źródła przychodów, z których przychód (dochód) podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Nienależne świadczenie, o którym mowa w art. 410 w zw. z art. 405 k.c. nie zostało wymienione jako odrębne źródło przychodów w art. 10 ust. 1 pkt 1-6 u.p.d.o.f.

Na mocy ugody Bank zwrócił kwotę (…) zł tytułem „kwoty dodatkowej”, lecz jednocześnie – ugoda została zawarta celem uchylenia sporu dotyczącego właśnie świadczenia nienależnego (niezależnie od przyjętej przez Bank nomenklatury).

Kredytobiorcy dodatkowo wskazują, iż otrzymany przez nich, na podstawie Umowy, kredyt mieszkaniowy wypełnia przesłanki definicji zawartej w § 3 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym, udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. poz. 592 ze zm.: dalej Rozporządzenie), gdyż kredyt był zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. wydatki na cele mieszkaniowe. Kredytobiorcy nigdy nie korzystali też z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

Nie należy także tracić z pola widzenia, że Kredytobiorcy uiścili na rzecz Banku sumę przekraczającą udostępniony kapitał. Nie mogli być zatem wzbogaceni wobec Kredytodawcy. Roszczenie natomiast zostało skierowane ze względu na fakt, że Bank stosował wobec konsument postanowienia o charakterze niedozwolonym, co powszechnie się w orzecznictwie podkreśla. Rozstrzygnięcie w tej sprawie musi zatem mieć wymiar odstraszający dla przedsiębiorcy, który rażąco naruszał interesy konsumentów.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie Kredytobiorców pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy Kredytobiorcy osiągają konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W przypadku Kredytobiorców zwrot przez Bank ww. kwot (niezależnie od nazewnictwa użytego przez Bank) będzie niczym innym niż zwrotem własnych pieniędzy wnioskodawców, które wcześniej wpłacili do Banku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy:

Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Odnosząc się do skutków podatkowych wypłaty ustalonej w ugodzie kwoty wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Jednakże jak wyżej wyjaśniłem definicja przychodu podatkowego zawarta w art. 11 ust. 1 wskazuje, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Prezentując stan faktyczny wskazała Pani, że bank udzielił Pani i Pani mężowi kredytu hipotecznego w kwocie (…) zł. W wyniku realizacji zawartej umowy kredytowej wpłaciliście Państwo do banku kwotę (…) zł. Podkreśliła Pani, że kwota (…) zł stanowi zwrot pieniędzy, jakie uprzednio Pani wydatkowała i nie stanowi ona przysporzenia ponad sumę jaką uiściła Pani wraz z mężem do banku.

Wobec powyższego, skoro kwota, którą otrzymała Pani od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Panią podczas spłaty kredytu hipotecznego to jej otrzymanie nie powoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pani stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ponadto zwracam uwagę, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydaje interpretację indywidualną na wniosek podmiotu, który chce się dowiedzieć, czy w jego indywidualnej sprawie mają zastosowanie określone przepisy prawa podatkowego (podmiot taki jest nazywany „zainteresowanym”). Interpretacja wyjaśnia, czy w danej sytuacji dla wnioskodawcy powstają określone prawa lub obowiązki podatkowe.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, został złożony przez Panią jako jednego ze współkredytobiorców, niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na pytanie w niej zawarte tylko w odniesieniu do Pani osoby. Nie wywiera ona skutku prawnego dla drugiego współkredytobiorcy (Pani męża).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.