Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
24 lutego 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn m.in. w zakresie skutków podatkowych nabycia przez Pana zachowku po babce.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Pana ojciec (…) żyje i jest jedynakiem. Jego ojciec (Pana dziadek - …) zmarł około 15 lat temu. Razem z matką (Pana babcia- …) Pana ojciec odziedziczył majątek: Pana ojciec 1/2 z 1/2 czyli 1/4 całego majątku a babcia 1/2 z 1/2 plus swoje 1/2 czyli razem 3/4 całego majątku.
Babcia zmarła w czerwcu 2022 r., zostawiła testament, w którym wydziedziczyła Pana ojca a spadkobiercą ustanowiła sąsiada (…). Zatem po śmierci babci podział majątku wyglądał następująco: 1/4 Pana ojciec i 3/4 majątku sąsiad. Na spadek składał się dom z działką, które zostały sprzedane w 2024 r. za kwotę 600.000. Pana ojciec dostał 150.000, a sąsiad 450.000.
Pana ojciec ma dwoje dzieci: Pana (…) i Pana siostrę (…). Ustawowo należy się Wam zachowek po babci - Panu i siostrze 1/2 z 1/2 z 3/4 tj. czyli po 112.500 na osobę. Udało się Państwu dogadać z sąsiadem (poza sądem, stosując zasadę miarkowania) na zachowek po 90.000 na osobę. W chwili obecnej jesteście w trakcie podpisywania z sąsiadem porozumienia w sprawie zachowku i będziecie czekać na przelewy ww. kwot (Pan i siostra po 90.000).
Pytanie
Czy Pan (…) i Pana siostra (…) musicie zapłacić podatek?
Pana stanowisko w sprawie
Pana zdaniem, Pan i siostra nie musicie płacić podatku od otrzymanego zachowku.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu.
Przepisy ww. ustawy nie definiują pojęcia zachowek a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów.
Zgodnie z art. 991 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
§ 1 Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek).
§ 2 Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, bądź w postaci świadczenia od fundacji rodzinnej lub mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
Z zacytowanych przepisów Kodeksu cywilnego wynika, że instytucja zachowku ściśle łączy się ze spadkiem i procedurą związaną ze spadkobraniem. Zachowek nie jest jednak składnikiem spadku. Stanowi on swoistą ochronę interesów określonej grupy osób najbliższych zmarłemu, w przypadku pominięcia ich przy spadkobraniu.
Na podstawie art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 2a ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu tytułem zachowku - z chwilą zaspokojenia roszczenia.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.
Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy:
1.Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.
2.Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się: do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia należy wskazać, że nabycie własności rzeczy i praw majątkowych tytułem zachowku, na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, co do zasady podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Nabycie tytułem zachowku następuje z chwilą wykonania tego prawa – zaspokojenia roszczenia.
Przy czym w myśl art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2–5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.
Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2060).
Jednakże zgodnie z art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy:
Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Pana babcia zmarła w czerwcu 2022 r. Cały spadek, na podstawie testamentu notarialnego nabył sąsiad babci. Należy się Panu zachowek po babci, ponieważ Pana ojciec został wydziedziczony. W chwili obecnej jest Pan w trakcie podpisywania pozasądowego porozumienia ze spadkobiercą babci w sprawie zachowku. Zachowek w wysokości 90.000 zł otrzyma Pan w formie przelewu.
Jak już wcześniej wskazano, zachowek, co do zasady, podlega opodatkowaniu zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W związku z tym, że Pana wątpliwości dotyczą konieczności zapłaty podatku od zachowku po babci, należy stwierdzić, że w przypadku nabycia tytułem zachowku, dla zastosowania zwolnienia przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn należy badać relacje (pokrewieństwo) pomiędzy spadkodawcą a uprawnionym do zachowku. W rozpatrywanej sprawie należy Pan do I grupy podatkowej, ponieważ nabył Pan roszczenie o zachowek w związku z prawem do spadku po babci. Babcia to także osoba wymieniona w treści przepisu art. 4a ww. ustawy.
W rezultacie, otrzymanie środków pieniężnych tytułem zachowku, będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, pod warunkiem spełnienia przesłanek wskazanych w tym przepisie (tj. złoży Pan zgłoszenie SD-Z2 właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, czyli od dnia zaspokojenia roszczenia o zachowek).
Pana stanowisko należało więc uznać za prawidłowe, ponieważ – ze względu na ww. zwolnienie – nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia środków pieniężnych tytułem zachowku.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Pana wniosek dotyczy również skutków podatkowych nabycia przez Pana siostrę zachowku po babce. W zakresie tym zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.