Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
11 kwietnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych od matki. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Jest Pan obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej i polskim rezydentem podatkowym. Pana matka jest obywatelką Białorusi oraz rezydentem podatkowym Białorusi. Matka nie posiada miejsca zamieszkania ani centrum interesów życiowych w Polsce.
W (...) roku Pana matka sprzedała mieszkanie położone na terytorium Białorusi, co zostało udokumentowane umową sprzedaży zawartą zgodnie z obowiązującym prawem białoruskim. Środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży zostały wymienione w białoruskim banku na walutę obcą (USD), o czym świadczy zaświadczenie kasowe z banku. Następnie matka przewiozła środki pieniężne w gotówce przez granicę białorusko-polską, składając deklarację celną. Wszystkie dokumenty (umowa sprzedaży, potwierdzenie zakupu waluty, deklaracja celna) zostały przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego. Matka chciała przekazać Panu darowiznę w formie gotówki w kwocie (...) USD.
Ze względu na brak możliwości otwarcia rachunku bankowego w Polsce (brak zatrudnienia i brak świadczeń w Polsce), nie było możliwe dokonanie przelewu bankowego z jej konta. W związku z tym matka przekazała Panu środki pieniężne w gotówce (USD). W dniu wpłaty środków do banku udał się Pan do placówki bankowej wraz z matką. Podczas dokonywania wpłaty kasjer poprosił o dokumenty potwierdzające źródło pochodzenia środków oraz paszport matki. Przekazano kasjerowi wszystkie wymagane dokumenty do weryfikacji. Po ich sprawdzeniu kasjer dokonał wpłaty środków na Pana rachunek walutowy. Na potwierdzeniu wpłaty jako zlecający został wskazany Pan, jednak w zaświadczeniu dotyczącym źródła pochodzenia środków zaznaczono, że środki pochodzą z darowizny od Pana matki oraz nazwisko i imię matki.
Pytanie
Czy w przedstawionym stanie faktycznym, darowizna dokonana przez Pana matkę – obywatelkę Białorusi i nierezydenta podatkowego Polski – na rzecz syna będącego polskim rezydentem podatkowym, w wysokości (...), przekazana w gotówce, która byłą wpłacona na konto i udokumentowana, powinna korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizny na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, pod warunkiem złożenia zgłoszenia SD-Z2?
Pana stanowisko w sprawie
Stoi Pan na stanowisku, że, darowizna gotówkowa w kwocie (...) USD przekazana przez matkę – obywatelkę Białorusi i nierezydenta podatkowego Polski – powinna korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, ponieważ:
- darowizna została dokonana przez matkę, czyli osobę zaliczaną do tzw. „grupy zerowej” (członek najbliższej rodziny),
- zgłosi Pan ten fakt do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny, na formularzu SD-Z2,
- pochodzenie środków zostało udokumentowane (umowa sprzedaży mieszkania, potwierdzenie zakupu waluty, deklaracja celna),
- podczas dokonywania wpłaty w banku obecna była matka, przekazano kasjerowi dokumenty potwierdzające pochodzenie środków, a bank wydał zaświadczenie, w którym wskazano, że środki pochodzą z darowizny od matki,
- mimo że wpłata została technicznie zrealizowana przez Pana, nie budzi wątpliwości, że środki pochodziły od matki i zostały przekazane w formie darowizny.
W świetle powyższego, stoi Pan na stanowisku, że darowizna korzysta ze zwolnienia z opodatkowania i nie powstaje obowiązek zapłaty podatku od darowizn.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.
Ustawa nie definiuje pojęcia darowizny, w związku z tym należy sięgnąć do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
Z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że:
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Jak stanowi art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:
Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz ust. 4 ww. ustawy stanowi, że:
Obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.
Jak wynika z art. 7 ust. 1 tej ustawy:
Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.
W myśl art. 8 ust. 1 omawianej ustawy:
Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych – w wysokości tych wkładów.
Art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi natomiast, że:
Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.
Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.
Zgodnie z art. 14 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 pkt 1 tej ustawy:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Do I grupy podatkowej zalicza się – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
Stosownie do treści art. 17a ust. 1 cyt. ustawy:
Podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.
Stosownie natomiast do treści art. 4a ust. 1 i ust. 3 omawianej ustawy:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że jest Pan obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej. Pana matka jest obywatelką Białorusi. W (...) roku Pana matka sprzedała mieszkanie położone na terytorium Białorusi, co zostało udokumentowane umową sprzedaży zawartą zgodnie z obowiązującym prawem białoruskim. Środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży zostały wymienione w białoruskim banku na walutę obcą (USD). Następnie matka przewiozła środki pieniężne w gotówce przez granicę białorusko-polską, składając deklarację celną. Wszystkie dokumenty (umowa sprzedaży, potwierdzenie zakupu waluty, deklaracja celna) zostały przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego. Ze względu na brak możliwości otwarcia rachunku bankowego w Polsce (brak zatrudnienia i brak świadczeń w Polsce), nie było możliwe dokonanie przelewu bankowego z jej konta. W związku z tym matka przekazała Panu środki pieniężne w gotówce (USD). W dniu wpłaty środków do banku udał się Pan do placówki bankowej wraz z matką. Podczas dokonywania wpłaty kasjer poprosił o dokumenty potwierdzające źródło pochodzenia środków oraz paszport matki. Przekazano kasjerowi wszystkie wymagane dokumenty do weryfikacji. Po ich sprawdzeniu kasjer dokonał wpłaty środków na Pana rachunek walutowy. Na potwierdzeniu wpłaty jako zlecający został wskazany Pan, jednak w zaświadczeniu dotyczącym źródła pochodzenia środków zaznaczono, że środki pochodzą z darowizny od Pana matki oraz nazwisko i imię matki.
W celu ustalenia, czy w opisanej we wniosku sytuacji spełnione są warunki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania należy przeanalizować przesłanki wskazane w przepisach prawa.
Z treści przepisu art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:
- otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;
- złożenie zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w zacytowanym art. 4a ust. 4 ustawy);
- udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Wobec powyższego, w przypadku darowizny środków pieniężnych warunkiem niezbędnym do skorzystania z omawianego zwolnienia – jak już wyżej wskazano – jest m.in. fakt udokumentowania przez obdarowanego ich otrzymania dowodem przekazania na swój rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
W opisanej we wniosku sytuacji nie można uznać udokumentowania otrzymania przedmiotowych środków pieniężnych w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym, gdyż środki te – jak wynika z potwierdzenia wpłaty, które ma służyć za udokumentowanie – zostały przekazane na konto osobiście przez Pana. Wobec takiego dokumentu potwierdzającego, to dopiero Pan – będący już właścicielem środków – dokonał ich wpłaty na rachunek bankowy. Tym samym takiego dowodu nie można uznać za wystarczający fakt udokumentowania, skoro na potwierdzeniu wpłaty gotówki to Pan został wskazany jako osoba wpłacająca. Taki sposób działania nie wyczerpuje norm omawianego przepisu.
Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.
W konsekwencji, otrzymana od matki darowizna środków pieniężnych nie będzie korzystała ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja jest zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.