Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 lutego 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT świadczonych usług na rzecz zarządzającego alternatywną spółką inwestycyjną na podstawie zawartych z tą spółką umów współpracy. Uzupełniła go Pani pismami z 3 marca 2025 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, która prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. W ramach wyżej wskazanej działalności Wnioskodawca zamierza być zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT). Wnioskodawca zamierza zawierać umowy współpracy z podmiotem będącym zewnętrznie zarządzającym alternatywną spółką inwestycyjną, o której mowa w art. 8b ust. 2 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej „Ustawa o Funduszach”).

Zgodnie z art. 8a ust. 1 Ustawy o Funduszach, alternatywna spółka inwestycyjna (dalej „ASI”) jest rodzajem alternatywnego funduszu inwestycyjnego innym niż specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.

Wyłącznym przedmiotem działalności ASI zgodnie z art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach jest, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.

Natomiast zgodnie z art. 8b ust. 1 i ust. 2 Ustawy o Funduszach zarządzający ASI (dalej „ZASI”) zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem.

Zgodnie z ww. przepisem ZASI może być wyłącznie:

1)w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 1 Ustawy o Funduszach - spółka kapitałowa będąca alternatywną spółką inwestycyjną, prowadząca działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI;

2)w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 2 Ustawy o Funduszach - spółka kapitałowa będąca komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, prowadząca działalność, jako zewnętrznie zarządzający ASI.

Jak już wyżej zostało wskazane Wnioskodawca zamierza zawierać umowy współpracy z ZASI będącą zewnętrznie zarządzającymi alternatywną spółką inwestycyjną (tj. spółka kapitałową będącą komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej). Siedziba i adres ZASI, z którą Wnioskodawca zawierał będzie umowy znajdować będzie się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Siedziba i adres ASI, którą zarządzać będzie ww. ZASI (jako zewnętrznie zarządzający ASI) również znajdować będzie się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. ZASI będzie podmiotem wpisanym do rejestru zarządzających Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z Ustawą o Funduszach.

W ramach usług zarządzania ZASI świadczy na rzecz ASI usługi o charakterze kompleksowym zarządczym, administracyjno-organizacyjnym oraz doradczym. Świadczenie ww. usług przez ZASI na rzecz ASI następuje na podstawie zawartej pomiędzy tymi podmiotami umowy o zarządzanie. W ramach czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę na rzecz ZASI, Wnioskodawca będzie świadczył wyspecjalizowane usługi bieżącej obsługi procesu inwestycyjnego i dezinwestycyjnego ASI oraz usługi niezbędne dla potrzeb wykonywania przez ASI swojej działalności w zakresie zbieranie aktywów oraz ich lokowania zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, obejmujące następujące czynności:

1)wsparcie w zakresie działań promujących ASI oraz jej ofertę inwestycyjną, mających na celu budowanie rozpoznawalności oraz efektywne pozyskiwanie projektów,

2)prowadzenie wstępnej weryfikacji spółek, w które ASI może inwestować, oraz przygotowywanie stosownych analiz i ich prezentacji dla ZASI,

3)ewaluacje potencjalnych celów inwestycyjnych w ramach lejka inwestycyjnego, w postaci spotkań z potencjalnymi spółkami portfelowymi, analizę dokumentów, zadawanie pytań, tworzenie notatek, sprawdzanie zgodności celów inwestycyjnych z polityką i zasadami inwestycyjnymi ZASI i ASI,

4)realizacje obowiązków regulacyjnych narzuconych przez Komisję Nadzoru Finansowego (np. raportowanie informacji, udzielanie odpowiedzi na zapytania),

5)przygotowanie wszelkich materiałów wymaganych przez Komitet Inwestycyjny i Radę Inwestorów (wew. organy biorące udział w podejmowaniu decyzji dotyczących funkcjonowania ASI i ZASI) w celu podjęcia decyzji przez te organy,

6)sporządzanie dokumentacji, analiz i innych materiałów na potrzeby procesu nabywania i zbywania udziałów lub akcji spółek, w tym prowadzenia negocjacji, a także sporządzania projektów umów i innych niezbędnych dokumentów transakcyjnych,

7)współprace z zewnętrznymi podmiotami wspierającymi ASI i ZASI np. doradcami przygotowującymi due diligence, prawnikami prowadzącymi proces inwestycyjny,

8)nadzór i controlling spółek portfelowych zarządzanych przez ZASI, tj. spółek, w które ASI dokonała inwestycji w zakresie realizacji ich planów,

9)koordynacje i udział w procesie pozyskiwania kolejnych rund inwestycyjnych dla spółek portfelowych ASI,

10)negocjowanie warunków wyjścia ASI z inwestycji,

11)nadzór z ramienia ASI nad przepływami gotówki w spółkach portfelowych oraz wsparcia spółek portfelowych w zakresie podejmowania decyzji zarządczych,

12)nadzór nad kontrolą kosztów i harmonogramu rzeczowo inwestycyjnego, planowania, organizacji oraz kontroli środków finansowych, którymi dysponuje ASI,

13)przeprowadzanie procesów transakcyjnych w ramach wyjść kapitałowych (jak np. przeprowadzanie wymaganych due diligence, pilnowanie harmonogramu doradców zewnętrznych czy ścisłej współpracy z prawnikami i innymi osobami zaangażowanymi w przeprowadzane transakcje),

14)zarządzanie oraz monitorowanie inwestycji spółek portfelowych oraz bezpośrednią współpracę w ramach tzw. „smart money” (raportowanie, monitorowanie zgodności działalności spółek portfelowych z umowami inwestycyjnymi, rozliczanie umów, udzielanie odpowiedzi na zapytania ze strony spółek portfelowych, itp.),

15)nadzór nad prowadzeniem księgowości zgodnie z regulacjami dla ZASI i ASI oraz standardami rachunkowości,

16)zapewnienie zgodności z przepisami prawa dotyczącymi funduszy inwestycyjnych i ZASI, w tym Ustawą o Funduszach,

17)monitorowanie przepływów pieniężnych ASI i zapewnienie płynności finansowej,

18)sporządzanie sprawozdań i raportów dla inwestorów oraz organów regulacyjnych (np. KNF),

19)wsparcie w analizie finansowej startupów oraz ocena ich modelu biznesowego przed dokonaniem inwestycji,

20)raportowanie wyników ASI oraz prognoz finansowych.

Usługi świadczone przez Wnioskodawcę będą stanowić odrębną całość i będą spełniać szczególne i istotne funkcje dla działalności ASI, w konsekwencji czego będą mieć realny wpływ na funkcjonowanie ASI (dokonywane przez nią inwestycje i wyjścia z tych inwestycji). Świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz ZASI usługi będą bezpośrednio nierozerwalnie związane z usługami zarządzania ASI świadczonymi przez ZASI (na podstawie zawartej z ASI umowy o zarządzanie) i będą stanowiły ich element. Czynności te mają istotne znaczenie dla ZASI, są właściwe dla jego działalności. Wymienione wyżej usługi będą świadczone przez Wnioskodawcę na podstawie umów współpracy zawieranych z ZASI, przy czym planowane jest zawarcie dwóch umów dotyczących świadczenia ww. usług i regulujących wynagrodzenie z ich tytułu. Jedna umowa (umowa podstawowa) regulowała będzie zasady świadczenia ww. usług w zamian za wynagrodzenie ryczałtowe stałe, druga (umowa udziału w zysku) odwoływała będzie się do usług świadczonych na podstawie umowy podstawowej (nie będzie obejmowała dodatkowych usług) i regulowała będzie szczegółowo zasady naliczania wynagrodzenia premiowego za świadczenie tych usług (tj. usług wskazanych w umowie podstawowej).

Jak już wyżej zostało wskazane usługi rozliczane będą z ZASI:

1)wynagrodzeniem ryczałtowym (stałym) rozliczanym miesięcznie (na podstawie umowy podstawowej) i na fakturze będą ujęte, jako jedna pozycja określana, jako świadczenie usług zgodnie z umową współpracy (umową podstawową) z dnia [data umowy zawartej z ZASI];

2)wynagrodzeniem premiowym (tzw. success fee lub carried interest), stanowiącym % od wyników z inwestycji osiąganych przez daną ASI. Wynagrodzenie to będzie obliczane (na podstawie umowy udziału w zysku) wyłącznie w przypadku zbycia przez ASI danej inwestycji z zyskiem i ustalane będzie, jako udział % w tym zysku ASI. Na fakturze ujęte będzie, jako jedna pozycja określana wynagrodzenie carried interest zgodnie z umową udziału w zysku z dnia [data umowy zawartej z ZASI].

W związku z powyższym Wnioskodawca będzie uprawniony do wynagrodzenia ryczałtowego rozliczanego co miesiąc stałą kwotą oraz wynagrodzenia premiowego wypłacanego wyłącznie w przypadku uzyskania zysku przez ASI z danej inwestycji. Wnioskodawca nie zamierza zrezygnować ze zwolnienia od podatku od towarów i usług (VAT) i nie zamierza wybrać ich opodatkowania, na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy z dnia 11 marca 2024 r. o podatku od towarów i usług.

Pytanie

Czy usługi, których zakres został określony w opisie stanu faktycznego, świadczone na rzecz zarządzającego alternatywną spółką inwestycyjną na podstawie zawartych z tą spółką umów współpracy, będą podlegały zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT, zarówno w zakresie wynagrodzenia ryczałtowego (stałego) jak i wynagrodzenia premiowego (carried interest)?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi, których zakres został określony w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego niniejszej sprawy, które będą świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz ZASI (zarządzającego alternatywną spółką Inwestycyjną, będą podlegały zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT. Zwolnieniu podlegały będą zarówno kwoty wynagrodzenia ryczałtowego (stałego) jak i również kwoty wynagrodzenia premiowego (tzw. success fee lub carried interest). Na potwierdzenie tego stanowiska Wnioskodawca przedstawia następującą argumentację.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

a)funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,

b)portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.

Usługi opisane w niniejszym wniosku, które będą świadczone na rzecz zarządzającego alternatywną spółką inwestycyjną, będą zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie powyższego przepisu. Wskazać należy, że zwolnienie, o którym mowa w przedmiotowym przepisie, uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:

1)przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania, oraz

2)podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej lub ich części.

Podstawą wprowadzenia ww. regulacji do krajowego porządku prawnego jest art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej „Dyrektywa VAT”), zgodnie z którym państwa członkowskie UE zwalniają z opodatkowania podatkiem VAT transakcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie. W świetle tej regulacji należy uznać, że prawodawca unijny pozostawił ustawodawcom państw członkowskich szeroką swobodę w zakresie określenia jakich podmiotów mogą dotyczyć usługi zarządzania objęte zwolnieniem z VAT. Ewentualne ograniczenia podmiotowe w tym zakresie na pewno nie będą wynikały więc z przepisów unijnych.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT, polski ustawodawca zadecydował o zastosowaniu zwolnienia z VAT do czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Dla możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT nie ma zatem znaczenia czy czynności zarządzania wykonywane są na rzecz funduszy inwestycyjnych, czy też alternatywnych funduszy inwestycyjnych, a w konsekwencji także ASI, będących rodzajem alternatywnych funduszy inwestycyjnych. Ważne w tym zakresie jest jedynie by dane świadczenia (na gruncie niniejszej sprawy - usługi) stanowiły usługi zarządzania wskazanymi specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. W Dyrektywie VAT nie wprowadzono definicji pojęcia „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi”.

Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej „TSUE”) z 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 Abbey National plc, w celu określenia pojęcia „zarządzania” funduszami inwestycyjnymi, kluczowa jest analiza przepisów branżowych opublikowanych na szczeblu unijnym. Odniesienie do przepisów unijnych ma bowiem na celu zapewnienie ujednolicenia rozumienia pojęcia „zarządzanie” we wszystkich państwach członkowskich. Na potrzeby niniejszej sprawy zasadne jest więc skorzystanie z definicji „zarządzania” zawartej w innym niż Dyrektywa VAT akcie prawa Unii Europejskiej, specyficznym dla tego właśnie rodzaju działalności - chodzi o dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS), zwanej dalej „Dyrektywą UCITS”.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 zdanie ostatnie Dyrektywy UCITS, „działalność związana z zarządzaniem UCITS obejmuje, do celów niniejszej Dyrektywy, obowiązki, o których mowa w załączniku II”.

Zgodnie z przywołanym powyżej Załącznikiem II do Dyrektywy UCITS, funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem obejmują:

1)zarządzanie inwestycjami,

2)administrację:

a)obsługę prawną i obsługę rachunkowo-księgową w zakresie zarządzania funduszem;

b)zapytania klientów;

c)wycenę i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

d)monitorowanie przestrzegania uregulowań;

e)prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;

f)wypłatę zysków;

g)emisję i umarzanie jednostek uczestnictwa;

h)rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

i)prowadzenie ksiąg;

3)wprowadzanie do obrotu.

Analogicznie funkcję „zarządzania” definiuje także dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany Dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010, zwana dalej „Dyrektywą ZAFI”.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. w dyrektywy ZAFI, „zarządzanie AFI” oznacza wykonywanie przynajmniej funkcji w zakresie zarządzania portfelem, o których mowa w pkt 1 lit. a lub b) załącznika I, na rzecz jednego lub większej liczby AFI.

W myśl natomiast pkt 1 wskazanego załącznika I do Dyrektywy ZAFI, minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego, które musi wykonywać ZAFI, zarządzając AFI, to (a) zarządzanie portfelami inwestycyjnymi; (b) zarządzanie ryzykiem. W pkt 2 tego samego załącznika I zawarty został z kolei katalog innych czynności, jakie ZAFI może wykonywać dodatkowo w ramach usługi zarządzania.

Co istotne, wskazany minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego służy określeniu czy dany podmiot może być uznany za ZAFI (analogicznie: za ZASI); nie ogranicza natomiast katalogu czynności wchodzących w zakres zarządzania, co wynika wprost z pkt 2 załącznika I do Dyrektywy ZAFI.

Zarówno z załącznika I do Dyrektywy ZAFI, jak i z załącznika II do Dyrektywy UCITS, wynika zatem, że na czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi składają się nie tylko działania polegające na zarządzaniu inwestycjami (realizacją polityki inwestycyjnej funduszy), lecz również inne czynności związane z zarządzaniem samym funduszem (w rozumieniu bardziej administracyjnym), w tym m.in. zapewnienia mu wsparcia doradczego, konsultingu biznesowego oraz obsługi prawnej i rachunkowo-księgowej.

W przywołanym powyżej wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National plc TSUE wskazał, że zarządzanie funduszami powierniczymi (obecnie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi) „jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług”. Oznacza to, że zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi ma charakter przedmiotowy, a nie podmiotowy - o możliwości zastosowania zwolnienia decyduje więc wyłącznie zakres czynności świadczonych przez usługodawcę, a nie jego status.

Stanowisko to potwierdza także późniejsze orzecznictwo TSUE, m.in. wyrok z 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation mbH, w którym potwierdzono możliwość stosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT dla usług doradztwa inwestycyjnego świadczonych przez osobę trzecią na rzecz spółki inwestycyjnej zarządzającej specjalnym funduszem inwestycyjnym. W orzeczeniu tym TSUE wskazał ponadto, że „poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem, do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania takie jak te wymienione w załączniku II do Dyrektywy 85/611 zmienionej Dyrektywą 2001/107 w rubryce administracja”. Ponadto, w swoim orzecznictwie TSUE uznał, że owo autonomiczne pojęcie „zarządzania” może obejmować różne odrębne czynności, np. usługi w zakresie administrowania i prowadzenia rachunkowości funduszu (C-169/04), czy też usługi doradztwa inwestycyjnego (C-275/11), które będą korzystały ze zwolnienia, nawet jeżeli będą świadczone przez podmioty będące osobami trzecimi. Jedynym warunkiem jest to, aby usługi te spełniały szczególnie istotne funkcje dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi.

W postępowaniu zakończonym wydaniem orzeczenia z 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 Banque Bruxelles Lambert S.A., definiującym pojęcie zarządzania, Rzecznik Generalny w przedstawionym stanowisku wskazał, że „cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągnąć go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze. (...) transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez szóstą dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi VAT”.

W konsekwencji zajętego przez TSUE stanowiska stwierdzić należy, że brak jest podstaw do zawężania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a oraz b) ustawy o VAT jedynie do usług świadczonych na rzecz ASI przez ZASI.

Należy przy tym podkreślić, że ze względu na fakt, że pojęcie „zarządzania” funduszami inwestycyjnymi przewidziane w powołanym powyżej art. 135 Dyrektywy VAT stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, powinno ono być zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, a jego treści nie można zmienić regulacjami krajowymi.

Potwierdzeniem stanowiska Wnioskodawcy są także interpretacje podatkowe, gdzie w zbliżonych do zaprezentowanego w złożonym wniosku stanach faktycznych, organy podatkowe wielokrotnie zajmowały stanowisko zbieżne ze stanowiskiem Wnioskodawcy. Tytułem przykładu można wskazać interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

-z dnia 13 lutego 2019 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.791.2018.1.AK,

-z dnia 1 października 2019 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.514.2019.1.AKO,

-z dnia 13 marca 2020 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.13.2020.1.IG,

-z dnia 1 grudnia 2020 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.478.2020.1.DS,

a także interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 września 2019 r., sygn. 0112-KDIL4.4012.348.2019.2.AR, w której organ aprobując stanowisko wnioskodawcy, stwierdził, iż: „Należy podkreślić, że Wnioskodawca będzie świadczył usługi zarządzania alternatywną spółką inwestycyjną, ponieważ zakres wykonywanych przez niego czynności będzie obejmował zarządzanie portfelami inwestycyjnymi oraz zarządzanie ryzykiem, kluczowych do zdefiniowania czynności zarządzania. Wszystkie opisane czynności stanowią powiązany ze sobą zespół świadczeń, których zakres jest istotny i specyficzny dla procesu zarządzania funduszem. W analizowanej sprawie wymienione usługi będą bezpośrednio dotyczyły czynności zarządzania alternatywnym funduszem inwestycyjnym. Świadczone przez Wnioskodawcę usługi obejmują całość poszczególnych zadań o charakterze zarządczym, realizowanych przez ZASI jako zewnętrznie zarządzającego i mają istotne znaczenie z punktu widzenia funkcjonowania ASI. Biorąc pod uwagę specyfikę ww. czynności, należy uznać, że mają one znaczenie wyłącznie z punktu widzenia podmiotu prowadzącego działalność inwestycyjną. Zatem usługi świadczone przez Wnioskodawcę na podstawie umowy zawartej z zewnętrznie zarządzającym alternatywnym funduszem inwestycyjnym mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy i w związku z tym będą zwolnione od podatku na podstawie ww. artykułu”.

W podobnym tonie wypowiedział się także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 1 sierpnia 2019 r., sygn. I SA/Kr 609/19, który wprost stwierdził, że okoliczność, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnofinansowej funduszu, nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem „zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym”. Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy stwierdzić, że przedmiotem działalności ZASI jest działalność związana z zarządzaniem alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi, w tym wprowadzanie ich do obrotu. W opinii Wnioskodawcy, nie ulega więc wątpliwości, że same czynności zarządzania ASI przez ZASI korzystają ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie przywołanego art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT. Jednocześnie, świadczone przez Wnioskodawcę usługi odpowiadają w istocie usłudze zarządzania ASI i jako takie wchodzić będą w skład takiej usługi, świadczonej następnie przez ZASI na rzecz ASI. W związku z powyższym, usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz ZASI na podstawie Umowy również będą korzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o VAT, ponieważ ich zakres w istocie odpowiadać będzie kluczowym elementom usługi zarządzania funduszem inwestycyjnym (za jaki należy uznać ASI), którą to usługę bezpośrednio wykonuje ZASI. Przy czym zwolnieniu podlegały będą zarówno kwoty wynagrodzenia ryczałtowego (stałego) jak i również kwoty wynagrodzenia premiowego (tzw. success fee lub carried interest), w związku z tym, że obie formy wynagrodzeń należne będą w zamian za świadczone przez Wnioskodawcę usługi, o których mowa powyżej.

Na prezentowane stanowisko, zdaniem Wnioskodawcy, nie ma również wpływu okoliczność, że stroną umów współpracy z Wnioskodawcą będzie ZASI, jako podmiot, który zgodnie z przywołaną wyżej Ustawą o Funduszach, jest uprawniony do sprawowania zarządu nad ASI. Świadczone przez Wnioskodawcę na podstawie umów z ZASI usługi wchodzić będą w rzeczywistości w zakres świadczonej przez ZASI na rzecz ASI usługi zarządzania alternatywną spółką inwestycyjną, korzystającej ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT. Podkreślenia wymaga także fakt, iż wszystkie świadczone przez Wnioskodawcę usługi posiadają bezpośredni związek z zarządzaniem ASI przez ZASI (stanowią element prawidłowego przebiegu procesu zarządu oraz podejmowania decyzji związanych z inwestycjami). Bez świadczonych przez Wnioskodawcę usług, spółka ZASI nie byłaby zdolna w sposób samodzielny świadczyć na rzecz ASI swoich usług zarządzania. Świadczone przez Wnioskodawcę usługi związane są wprost z zarządzaniem procesem inwestycyjnym prowadzonym przez ASI oraz zarządzanym przez ZASI. Świadczone przez Wnioskodawcę usługi są częścią składową procesu prowadzącego do podjęcia decyzji o nabyciu udziałów/akcji lub innych instrumentów finansowych, zarządzania portfelem inwestycyjnym i zarządzania ryzykiem inwestycyjnym, a ostatecznie prowadzą do spieniężenia przez ASI danej inwestycji.

Dodatkowo, jak wynika z powyższych argumentów, usługi zarządzania nie powinny być sprowadzane jedynie do jednorodnej czynności podejmowania decyzji. Każda bowiem decyzja o przystąpieniu do inwestycji musi być poprzedzona procesem analitycznym, przygotowaniem projektów umów oraz przeprowadzeniem negocjacji. Po dokonaniu inwestycji elementem składającym się na zarządzanie funduszem jest bieżące monitorowanie wyników z poczynionych inwestycji, szacowanie ryzyka oraz ewentualne podjęcie decyzji o wycofaniu się z inwestycji. Elementem zarządzania funduszem jest również przygotowanie analiz prowadzących do podjęcia decyzji o spieniężeniu inwestycji.

Podsumowując powyższe stanowisko Wnioskodawca uważa, że usługi, których zakres został określony w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego niniejszej sprawy, świadczone na podstawie zawartych z ZASI umów, będą podlegały zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT, przy czym zwolnieniu podlegały będą zarówno kwoty wynagrodzenia ryczałtowego (stałego) jak i również kwoty wynagrodzenia premiowego (tzw. success fee lub carried interest).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że:

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.

Podkreślić należy, że nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W świetle zapisów art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że prowadzi Pani jednoosobową działalność gospodarczą. W ramach tej działalności zamierza Pani być zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zamierza Pani zawierać umowy współpracy z podmiotem będącym zewnętrznie zarządzającym alternatywną spółką inwestycyjną, o której mowa w art. 8b ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Siedziba i adres ZASI, z którą będzie Pani zawierał umowy znajdować będzie się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Siedziba i adres ASI, którą zarządzać będzie ww. ZASI (jako zewnętrznie zarządzający ASI) również znajdować będzie się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. ZASI będzie podmiotem wpisanym do rejestru zarządzających Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z Ustawą o Funduszach.

W ramach czynności wykonywanych przez Panią na rzecz ZASI, będzie Pani świadczyła wyspecjalizowane usługi bieżącej obsługi procesu inwestycyjnego i dezinwestycyjnego ASI oraz usługi niezbędne dla potrzeb wykonywania przez ASI swojej działalności w zakresie zbieranie aktywów oraz ich lokowania zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, obejmujące następujące czynności:

1)wsparcie w zakresie działań promujących ASI oraz jej ofertę inwestycyjną, mających na celu budowanie rozpoznawalności oraz efektywne pozyskiwanie projektów,

2)prowadzenie wstępnej weryfikacji spółek, w które ASI może inwestować, oraz przygotowywanie stosownych analiz i ich prezentacji dla ZASI,

3)ewaluacje potencjalnych celów inwestycyjnych w ramach lejka inwestycyjnego, w postaci spotkań z potencjalnymi spółkami portfelowymi, analizę dokumentów, zadawanie pytań, tworzenie notatek, sprawdzanie zgodności celów inwestycyjnych z polityką i zasadami inwestycyjnymi ZASI i ASI,

4)realizacje obowiązków regulacyjnych narzuconych przez Komisję Nadzoru Finansowego (np. raportowanie informacji, udzielanie odpowiedzi na zapytania),

5)przygotowanie wszelkich materiałów wymaganych przez Komitet Inwestycyjny i Radę Inwestorów (wew. organy biorące udział w podejmowaniu decyzji dotyczących funkcjonowania ASI i ZASI) w celu podjęcia decyzji przez te organy,

6)sporządzanie dokumentacji, analiz i innych materiałów na potrzeby procesu nabywania i zbywania udziałów lub akcji spółek, w tym prowadzenia negocjacji, a także sporządzania projektów umów i innych niezbędnych dokumentów transakcyjnych,

7)współprace z zewnętrznymi podmiotami wspierającymi ASI i ZASI np. doradcami przygotowującymi due diligence, prawnikami prowadzącymi proces inwestycyjny,

8)nadzór i controlling spółek portfelowych zarządzanych przez ZASI, tj. spółek, w które ASI dokonała inwestycji w zakresie realizacji ich planów,

9)koordynacje i udział w procesie pozyskiwania kolejnych rund inwestycyjnych dla spółek portfelowych ASI,

10)negocjowanie warunków wyjścia ASI z inwestycji,

11)nadzór z ramienia ASI nad przepływami gotówki w spółkach portfelowych oraz wsparcia spółek portfelowych w zakresie podejmowania decyzji zarządczych,

12)nadzór nad kontrolą kosztów i harmonogramu rzeczowo inwestycyjnego, planowania, organizacji oraz kontroli środków finansowych, którymi dysponuje ASI,

13)przeprowadzanie procesów transakcyjnych w ramach wyjść kapitałowych (jak np. przeprowadzanie wymaganych due diligence, pilnowanie harmonogramu doradców zewnętrznych czy ścisłej współpracy z prawnikami i innymi osobami zaangażowanymi w przeprowadzane transakcje),

14)zarządzanie oraz monitorowanie inwestycji spółek portfelowych oraz bezpośrednią współpracę w ramach tzw. „smart money” (raportowanie, monitorowanie zgodności działalności spółek portfelowych z umowami inwestycyjnymi, rozliczanie umów, udzielanie odpowiedzi na zapytania ze strony spółek portfelowych, itp.),

15)nadzór nad prowadzeniem księgowości zgodnie z regulacjami dla ZASI i ASI oraz standardami rachunkowości,

16)zapewnienie zgodności z przepisami prawa dotyczącymi funduszy inwestycyjnych i ZASI, w tym Ustawą o Funduszach,

17)monitorowanie przepływów pieniężnych ASI i zapewnienie płynności finansowej,

18)sporządzanie sprawozdań i raportów dla inwestorów oraz organów regulacyjnych (np. KNF),

19)wsparcie w analizie finansowej startupów oraz ocena ich modelu biznesowego przed dokonaniem inwestycji,

20)raportowanie wyników ASI oraz prognoz finansowych.

Usługi świadczone przez Panią będą stanowić odrębną całość i będą spełniać szczególne i istotne funkcje dla działalności ASI, w konsekwencji czego będą mieć realny wpływ na funkcjonowanie ASI (dokonywane przez nią inwestycje i wyjścia z tych inwestycji). Świadczone przez Panią na rzecz ZASI usługi będą bezpośrednio nierozerwalnie związane z usługami zarządzania ASI świadczonymi przez ZASI (na podstawie zawartej z ASI umowy o zarządzanie) i będą stanowiły ich element. Czynności te mają istotne znaczenie dla ZASI, są właściwe dla jego działalności. Wymienione wyżej usługi będą świadczone przez Panią na podstawie umów współpracy zawieranych z ZASI, przy czym planowane jest zawarcie dwóch umów dotyczących świadczenia ww. usług i regulujących wynagrodzenie z ich tytułu. Jedna umowa (umowa podstawowa) regulowała będzie zasady świadczenia ww. usług w zamian za wynagrodzenie ryczałtowe stałe, druga (umowa udziału w zysku) odwoływała będzie się do usług świadczonych na podstawie umowy podstawowej (nie będzie obejmowała dodatkowych usług) i regulowała będzie szczegółowo zasady naliczania wynagrodzenia premiowego za świadczenie tych usług (tj. usług wskazanych w umowie podstawowej).

Wskazane usługi rozliczane będą z ZASI:

1)wynagrodzeniem ryczałtowym (stałym) rozliczanym miesięcznie (na podstawie umowy podstawowej) i na fakturze będą ujęte, jako jedna pozycja określana, jako świadczenie usług zgodnie z umową współpracy (umową podstawową) z dnia [data umowy zawartej z ZASI];

2)wynagrodzeniem premiowym (tzw. success fee lub carried interest), stanowiącym % od wyników z inwestycji osiąganych przez daną ASI. Wynagrodzenie to będzie obliczane (na podstawie umowy udziału w zysku) wyłącznie w przypadku zbycia przez ASI danej inwestycji z zyskiem i ustalane będzie, jako udział % w tym zysku ASI. Na fakturze ujęte będzie, jako jedna pozycja określana wynagrodzenie carried interest zgodnie z umową udziału w zysku z dnia [data umowy zawartej z ZASI].

Przy tak przedstawionym opisie sprawy ma Pani wątpliwości, czy świadczone przez Panią usługi na rzecz ZASI na podstawie zawartych ze spółką umów współpracy będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT:

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT:

Jednocześnie zwrócić należy uwagę na przepis art. 43 ust. 22 ustawy o VAT, zgodnie z którym:

W świetle art. 43 ust. 23 ustawy o VAT:

Powyższe przepisy umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku, w tym m.in. właśnie usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i ust. 23 ustawy o VAT.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy o VAT, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Odnosząc się do Pani wątpliwości należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT, uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:

·przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania,

oraz

·podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej lub ich części.

Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.).

Jak stanowi art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE:

W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 Szóstej Dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.

Z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE:

W myśl załącznika II Dyrektywy 2009/65/WE:

Wskazana wyżej definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C-595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy.

Biorąc powyższe pod uwagę, uznać należy, że wykonywane przez Panią czynności na podstawie umów współpracy zawartych z ZASI, tj.:

1)wsparcie w zakresie działań promujących ASI oraz jej ofertę inwestycyjną, mających na celu budowanie rozpoznawalności oraz efektywne pozyskiwanie projektów,

2)prowadzenie wstępnej weryfikacji spółek, w które ASI może inwestować, oraz przygotowywanie stosownych analiz i ich prezentacji dla ZASI,

3)ewaluacje potencjalnych celów inwestycyjnych w ramach lejka inwestycyjnego, w postaci spotkań z potencjalnymi spółkami portfelowymi, analizę dokumentów, zadawanie pytań, tworzenie notatek, sprawdzanie zgodności celów inwestycyjnych z polityką i zasadami inwestycyjnymi ZASI i ASI,

4)realizacje obowiązków regulacyjnych narzuconych przez Komisję Nadzoru Finansowego (np. raportowanie informacji, udzielanie odpowiedzi na zapytania),

5)przygotowanie wszelkich materiałów wymaganych przez Komitet Inwestycyjny i Radę Inwestorów (wew. organy biorące udział w podejmowaniu decyzji dotyczących funkcjonowania ASI i ZASI) w celu podjęcia decyzji przez te organy,

6)sporządzanie dokumentacji, analiz i innych materiałów na potrzeby procesu nabywania i zbywania udziałów lub akcji spółek, w tym prowadzenia negocjacji, a także sporządzania projektów umów i innych niezbędnych dokumentów transakcyjnych,

7)współprace z zewnętrznymi podmiotami wspierającymi ASI i ZASI np. doradcami przygotowującymi due diligence, prawnikami prowadzącymi proces inwestycyjny,

8)nadzór i controlling spółek portfelowych zarządzanych przez ZASI, tj. spółek, w które ASI dokonała inwestycji w zakresie realizacji ich planów,

9)koordynacje i udział w procesie pozyskiwania kolejnych rund inwestycyjnych dla spółek portfelowych ASI,

10)negocjowanie warunków wyjścia ASI z inwestycji,

11)nadzór z ramienia ASI nad przepływami gotówki w spółkach portfelowych oraz wsparcia spółek portfelowych w zakresie podejmowania decyzji zarządczych,

12)nadzór nad kontrolą kosztów i harmonogramu rzeczowo inwestycyjnego, planowania, organizacji oraz kontroli środków finansowych, którymi dysponuje ASI,

13)przeprowadzanie procesów transakcyjnych w ramach wyjść kapitałowych (jak np. przeprowadzanie wymaganych due diligence, pilnowanie harmonogramu doradców zewnętrznych czy ścisłej współpracy z prawnikami i innymi osobami zaangażowanymi w przeprowadzane transakcje),

14)zarządzanie oraz monitorowanie inwestycji spółek portfelowych oraz bezpośrednią współpracę w ramach tzw. „smart money” (raportowanie, monitorowanie zgodności działalności spółek portfelowych z umowami inwestycyjnymi, rozliczanie umów, udzielanie odpowiedzi na zapytania ze strony spółek portfelowych, itp.),

15)nadzór nad prowadzeniem księgowości zgodnie z regulacjami dla ZASI i ASI oraz standardami rachunkowości,

16)zapewnienie zgodności z przepisami prawa dotyczącymi funduszy inwestycyjnych i ZASI, w tym Ustawą o Funduszach,

17)monitorowanie przepływów pieniężnych ASI i zapewnienie płynności finansowej,

18)sporządzanie sprawozdań i raportów dla inwestorów oraz organów regulacyjnych (np. KNF),

19)wsparcie w analizie finansowej startupów oraz ocena ich modelu biznesowego przed dokonaniem inwestycji,

20)raportowanie wyników ASI oraz prognoz finansowych,

będą mieściły się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE i będą one zwolnione od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie kryterium podmiotowe.

Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej, lub ich częścią.

Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Pod pojęciem przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi należy rozumieć przepisy ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1034 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi”, a także akty wykonawcze wydane na podstawie przepisów tej ustawy.

Zgodnie z art. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

Art. 2 pkt 7 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi stanowi, że:

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 10b ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

Na podstawie art. 3 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

W myśl art. 5 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

Jak stanowi art. 38 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

Według art. 39 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

Ustawa o funduszach inwestycyjnych wyraźnie rozróżnia zatem pojęcie „funduszu inwestycyjnego” oraz „funduszu zagranicznego”.

Zagraniczne alternatywne fundusze inwestycyjne zostały zdefiniowane w ustawie o funduszach inwestycyjnych pod pojęciem „unijnego AFI”.

Natomiast na potrzeby ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi za alternatywny fundusz inwestycyjny uznaje się fundusze inwestycyjne typu „specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty” oraz „fundusz inwestycyjny zamknięty” (art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi) oraz alternatywną spółkę inwestycyjną (art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi).

Mając powyższe na uwadze, fundusze zagraniczne oraz unijne AFI nie mieszczą się w zakresie pojęciowym „fundusze inwestycyjne, alternatywne fundusze inwestycyjne (…) w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi”, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT.

Uwzględniając powyższe, ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT mogą korzystać czynności zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce. W konsekwencji, powyższe zwolnienie nie znajdzie zastosowania do funduszy mających siedzibę za granicą.

Działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Zgodnie z art. 2 pkt 10a ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

Na podstawie art. 3 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

Według art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

Stosownie do art. 8a ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

W oparciu o treść art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

Na mocy art. 8b ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

W myśl art. 8b ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

Zgodnie z art. 70a ust. 1 i ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

Ponadto, w myśl art. 70e ust. 1 i ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

Stosownie do art. 70g ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

W świetle art. 70zc ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

W analizowanej sprawie, zamierza Pani zawierać umowy współpracy z podmiotem będącym zewnętrznie zarządzającym alternatywną spółką inwestycyjną, o której mowa w art. 8b ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Siedziba i adres ZASI, z którą będzie Pani zawierała umowy znajdować będzie się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Siedziba i adres ASI, którą zarządzać będzie ww. ZASI (jako zewnętrznie zarządzający ASI) również znajdować będzie się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. ZASI będzie podmiotem wpisanym do rejestru zarządzających Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z Ustawą o Funduszach.

Z uwagi na powołane powyżej przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, stwierdzić należy, że również przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku, dotycząca świadczenia opisanych usług na rzecz podmiotu będącego Zarządzającym Alternatywną Spółką Inwestycyjną będzie spełniona.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz wnioski płynące z powołanych powyżej przepisów jak również orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że opisane we wniosku usługi, które zamierza Pani świadczyć na rzecz ZASI, będą mieściły się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy. W konsekwencji, świadczone przez Panią usługi na podstawie zawartych umów współpracy z ZASI będą podlegać zwolnieniu od podatku VAT na podstawie ww. artykułu zarówno w zakresie wynagrodzenia ryczałtowego (stałego) jak i wynagrodzenia premiowego (carried interest).

Przy czym nadmieniam, że może Pani zrezygnować z ww. zwolnienia i wybrać opodatkowanie w trybie i na zasadach określonych w art. 43 ust. 22 i następne ustawy o VAT.

Tym samym Pani stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponosi Pani ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swoją aktualność.

Niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.