Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe/w części nieprawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe/w części nieprawidłowe - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe/w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest:

  • prawidłowe - w zakresie uznania Rabatów Pośrednich, tj. rabatu wolumenowego lub obrotowego oraz rabatu za wzrost za opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, oraz uznania, że będą uprawniać Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu sprzedaży Produktów, możliwości dokumentowania dla celów VAT udzielonych Klientom Końcowym Rabatów Pośrednich za pomocą not księgowych (uznaniowych) z wykazaną kwotą VAT, które po zakończeniu okresu rozliczeniowego będzie wystawiać Spółka na rzecz Klientów Końcowych oraz obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz podatku należnego w rozliczeniu za miesiąc, w którym nastąpi wypłata Rabatów Pośrednich Klientom Końcowym,
  • nieprawidłowe - w zakresie uznania Rabatów Pośrednich, tj. rabatu w momencie sprzedaży Produktów, rabatu asortymentowego (za minimalne SKU), rabatu za optymalizację powierzchni sprzedaży i rabatu za liczbę drzwi lodówkowych za opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, oraz uznania, że będą uprawniać Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu sprzedaży Produktów oraz możliwości dokumentowania dla celów VAT udzielonych Klientom Końcowym Rabatów Pośrednich za pomocą not księgowych (uznaniowych) z wykazaną kwotą VAT, które po zakończeniu okresu rozliczeniowego będzie wystawiać Spółka na rzecz Klientów Końcowych.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 stycznia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania:

  • czy Rabaty Pośrednie udzielane przez Spółkę Klientom Końcowym będą stanowić opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, a tym samym będą uprawniać Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu sprzedaży Produktów,
  • czy Rabaty Pośrednie udzielane Klientom Końcowym mogą być dokumentowane dla celów VAT za pomocą not księgowych (nota uznaniowa) z wykazaną kwotą VAT, które po zakończeniu okresu rozliczeniowego będzie wystawiać Spółka na rzecz Klientów Końcowych,
  • czy Spółka postąpi prawidłowo obniżając podstawę opodatkowania VAT oraz podatek należny w rozliczeniu za miesiąc, w którym nastąpi wypłata Rabatów Pośrednich Klientom Końcowym.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 19 marca 2025 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca produkuje, sprzedaje i dystrybuuje (…). W ofercie znajdują się również (…).

Spółka prowadzi sprzedaż produktów do swoich klientów w modelu hybrydowym, tzn. prowadzi zarówno własną dystrybucję produktów (dalej: Produkty) w modelu bezpośrednim (A. => Klient Końcowy), jak i korzysta z dystrybucji pośredniej poprzez partnerów hurtowych, tj. w modelu pośrednim (A. => Partner Hurtowy => Klient Końcowy).

Przy czym jako partnerów hurtowych (dalej: Partnerzy Hurtowi) definiuje się podmioty współpracujące z A., którzy prowadzą sprzedaż Produktów oraz zdolnych udostępniać dane odsprzedażowe dotyczące sprzedaży przez Partnerów Hurtowych Produktów do Klientów Końcowych. Dedykowani Partnerzy Hurtowi odpowiadają za sprzedaż, obsługę Klienta Końcowego, fakturowanie sprzedaży do Klienta Końcowego (faktura pomiędzy hurtownią a punktem sprzedaży) oraz dostawy Produktów zakupionych wcześniej od A. do punktu sprzedaży.

Klient Końcowy to podmiot, stanowiący niezależne przedsiębiorstwo, który może nabywać produkty bezpośrednio od A. lub pośrednio od Partnera Hurtowego lub w obu tych modelach jednocześnie.

Część z Klientów Końcowych stanowią Klienci Sieciowi, wśród których można wyróżnić:

  • Sieci Własne - posiadają jeden lub kilka własnych punktów sprzedaży, które mogą być zlokalizowane w różnych miejscach (punkty własne), funkcjonujące jako jeden przedsiębiorca i dokonujące zakupów produktów posługując się jednym NIP;
  • Sieci Franczyzowe (Organizator Sieci) - będący tylko organizatorami sieci (tj. podmioty nie posiadające własnych punktów sprzedaży i nie nabywające produktów A.), stanowiące niezależne przedsiębiorstwa, które w imieniu uczestników sieci - uczestnicy sieci to podmioty, które nabywają produkty bezpośrednio od A. lub od Partnerów Hurtowych stanowiące odrębne od Organizatora Sieci przedsiębiorstwa z odrębnymi numerami NIP - zajmują się negocjowaniem warunków dla sprzedaży produktów z A. oraz organizacją świadczeń w punktach sprzedaży produktów A. ze strony Uczestników Sieci, za które następnie fakturują centralnie A. Organizatorzy Sieci, jako strona umowy dla A., są odpowiedzialni wobec A. za jakość i prawidłowe wykonanie umowy przez wszystkich Uczestników Sieci.
  • Sieci Mieszane - liczba własnych punktów sprzedaży i liczba uczestników sieci (podmioty funkcjonujące pod inną nazwą i numerem NIP) w ramach danej sieci może być różna od jednego własnego punktu sprzedaży do kilkudziesięciu/kilkuset oraz od jednego uczestnika sieci do nawet kilkuset/kilku tysięcy.
  • Grupy Zakupowe - stanowiące niezależne przedsiębiorstwa, które w imieniu Organizatorów Sieci Franczyzowych lub Sieci Własnych stanowiących odrębne od Grupy Zakupowej przedsiębiorstwa z odrębnymi numerami NIP - zajmują się negocjowaniem warunków z A. oraz organizacją świadczeń w punktach sprzedaży produktów A. ze strony Organizatorów Sieci Franczyzowych lub Sieci Własnych, za które następnie fakturują centralnie A. Organizatorzy Sieci Franczyzowych lub Sieci Własne, jako strony umowy dla A., są odpowiedzialni wobec A. za jakość i prawidłowe wykonanie umowy przez wszystkich Uczestników Sieci.

Jak wynika z powyższego, we współpracę ze Spółką zaangażowane są też podmioty, które nie stanowią ogniwa w łańcuchu dostaw Produktów (np. Sieci Franczyzowe/Organizator Sieci). Z uwagi na fakt, że podmioty te nie dokonują zakupu Produktów, ani nie prowadzą ich sprzedaży, lecz z uwagi na swoje pozycje w danej Grupie negocjują warunki umowy z dostawcami (jak A.) dla całej Grupy i świadczą scentralizowane usługi na rzecz dostawców (w tym nadzorują i koordynują z poszczególnymi punktami sprzedaży spełnienie warunków kontraktowych np. warunek udostępnienia określonego procentu powierzchni sprzedaży na Produkty, warunek wprowadzenia i utrzymania w stałej dostępności minimalnej liczby SKU z poszczególnych kategorii Produktów), Spółka wynagradza te podmioty za ich usługi. W związku z powyższym, podmioty te wystawiają na Spółkę faktury za swoje usługi. Pytania zadane w niniejszym wniosku dotyczą jednak tylko tych sytuacji, w których Spółka będzie przyznawać rabaty Klientom Końcowym dokonującym nabycia Produktów w Modelu Pośrednim.

Sprzedaż Produktów dokonywana przez Spółkę na rzecz Partnerów Hurtowych lub Klientów Końcowych ma charakter transakcji krajowych, i Spółka dokumentuje tę sprzedaż wystawiając faktury VAT z odpowiednią stawką polskiego VAT oraz rozpoznaje te transakcje dla celów VAT jako dostawy krajowe na terytorium Polski.

Spółka w celu zwiększenia swojej sprzedaży prowadzi szereg działań, także we współpracy z Klientami Końcowymi. Jednym z rozwiązań stosowanych przez Spółkę są różnego rodzaju rabaty wypłacane podmiotom nabywającym Produkty od Spółki. W obecnym modelu rabaty przyznawane są tylko tym podmiotom, które nabywają Produkty bezpośrednio od Spółki, a zatem Spółka nie wypłaca rabatów Klientom Końcowym, gdy Ci dokonują zakupu Produktów od Partnerów Hurtowych. W sytuacji, gdy Klienci Końcowi nabywają Produkty zarówno od Partnerów Hurtowych, jak i bezpośrednio od Spółki podstawą do wypłaty rabatów jest tylko wartość Produktów nabytych bezpośrednio od Spółki. Obecnie Spółka planuje wprowadzić zmianę w tym zakresie, w taki sposób, aby podstawą do naliczenia rabatów były także zakupy Produktów przez Klientów Końcowych od Partnerów Hurtowych (dalej: Model Pośredni). Obok rabatów, Spółka wspiera sprzedaż Produktów różnego rodzaju działaniami promocyjnymi, które zamawia u Klientów Końcowych. Za świadczenie usług promocyjnych, które Spółka zleca Klientom Końcowym, po wykonaniu usług Spółka otrzymuje faktury sprzedaży za takie świadczenia i wypłaca Klientom Końcowym należne wynagrodzenie. Ten obszar nie jest jednak przedmiotem niniejszego wniosku.

Przyznawane przez Spółkę rabaty z tytuły sprzedaży Produktów mogą mieć różny charakter. Klienci Końcowi dokonujący zakupów produktów od Partnerów Hurtowych nie otrzymują obecnie rabatów od Spółki.

W przypadku Modelu Pośredniego, w którym Spółka chce uwzględnić w podstawie do naliczenia rabatów zakup towarów przez Klientów Końcowych od Partnerów Hurtowych, a nie tylko zakupy bezpośrednio od Spółki, Spółka planuje co najmniej następujące typy rabatów:

  • rabat w momencie sprzedaży Produktów;
  • rabat asortymentowy (za minimalne SKU - (ang. Stock Keeping Unit) - indywidualna identyfikacja pojedyńczych jednostek produktowych, niezależnie od ich ilości) - rabat przyznawany pod warunkiem wprowadzenia i utrzymania w stałej dostępności minimalnej liczby SKU z poszczególny kategorii Produktów;
  • rabat za optymalizację powierzchni sprzedaży - rabat przyznawany pod warunkiem udostępnienia określonego procentu powierzchni sprzedaży na Produkty;
  • rabat za liczbę drzwi lodówkowych - rabat przyznawany pod warunkiem utrzymywania w placówce handlowej określonej liczby lodówek (wielkość lodówek mierzona w „drzwiach lodówkowych”);
  • rabat wolumenowy lub obrotowy, które polega na określeniu progu wolumenowego lub obrotowego, po którego osiągnięciu Klient Końcowy uzyska rabat;
  • rabat za wzrost (growth bonus), który polega na udzieleniu dodatkowego rabatu Klientowi Końcowemu w zamian za osiągnięcie określonego przyrostu wolumenu lub obrotu w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku

dalej łącznie: Rabaty.

W przyszłości mogą pojawić się jeszcze inne typy rabatów (podyktowane potrzebami rynku i oczekiwaniami klientów), które nie wpłyną na zmianę modelu sprzedaży i stan faktyczny przedstawiony w niniejszym wniosku, będzie to tylko rozszerzenie gamy rabatów dostępnych dla klientów A.

Zakres Rabatów udzielanych konkretnym Klientom Końcowym może się różnić, zgodnie z wewnętrzną polityką Grupy tzw. commercial policy oraz w zależności od kanału sprzedaży, do którego zaklasyfikowany jest dany Klient Końcowy.

W Modelu Pośrednim, w związku z faktem, że Spółka nie posiada szczegółów co do transakcji dokonywanych między Partnerami Hurtowymi a Klientami Końcowymi, aby określić podstawę do naliczenia Rabatów A. otrzyma od Partnerów Hurtowych dane odsprzedażowe (tylko ilościowe w sztukach) dotyczące sprzedaży produktów Klientowi Końcowemu zakupionych od A. Na podstawie danych ilościowych otrzymanych od dedykowanych Partnerów Hurtowych, A. będzie kalkulować bazę do rozliczenia Rabatów przyznawanych dla Klienta Końcowego na podstawie następującego wzoru:

Podstawa do naliczenia Rabatów = liczba sztuk sprzedanych przez Partnera Hurtowego do Klienta Końcowego x cena podstawowa netto bez uwzględnienia opłat związanych z ustawą o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych zachowań konsumentów (opłata cukrowa, opłata za substancje aktywne, opłata od napojów alkoholowych do 300 ml pojemności).

Sposób kalkulacji Rabatów dla Klientów Końcowych w planowanym Modelu Pośrednim przedstawia się następująco:

W ramach kontraktu określone są konkretne warunki, za które A. udziela rabatu, liczonego jako procent od podstawy do naliczenia rabatów. W niektórych przypadkach może zdarzyć się tak, że rabat jest określony jako kwota stała w PLN za określony w umowie okres.

W trakcie trwania okresu rozliczeniowego (miesiąc, kwartał lub rok) przedstawiciele A. lub osoby działające na zlecenie A. dokonują weryfikacji poziomu spełnienia warunków określonych w umowie za pośrednictwem ankiety weryfikacyjnej lub elektronicznego systemu weryfikacji na podstawie zdjęć.

Po zakończeniu każdego okresu rozliczeniowego A. kalkuluje podstawę do naliczenia Rabatów zgodnie z definicją powyżej. Podstawa ta jest kalkulowana osobno dla obrotu bezpośredniego netto i obrotu pośredniego netto, zdefiniowanego poniżej:

Obrót bezpośredni netto - wartość netto Produktów, sprzedanych przez A. do Klienta w wariancie bezpośrednim, bez uwzględnienia opłaty cukrowej, opłaty za substancje aktywne, opłaty od napojów alkoholowych do 300 ml pojemności, skorygowana o wartość zwrotów towarów, korekt cenowych, rabatów odsprzedażowych (rabat rozliczany retrospektywnie na podstawie danych od klienta A., kalkulowany jako kwota udzielonego kupującym rabatu i przemnożona przez liczbę sztuk odsprzedanych w potwierdzonym okresie promocyjnym).

Obrót pośredni netto - liczba Produktów zakupionych przez Klienta od Partnera Hurtowego pomnożona przez cenę netto Produktów, wynikającą z cennika. Dane o liczbie zakupionych przez Klienta Końcowego Produktów będą pochodziły z systemu wymiany danych pomiędzy A. a Partnerem Hurtowym i będą wykorzystywane w celu wyliczenia rabatu wynikającego z wariantu pośredniego. Cena netto Produktów wynikająca z cennika jest jedynie wartością referencyjną, służącą do wyliczenia rabatu/wynagrodzenia wynikającego z wariantu pośredniego. Faktyczne ceny zakupu Produktów u Partnerów Hurtowych w wariancie pośrednim pozostają w wyłącznej gestii Partnerów Handlowych. Produkty z niektórych kategorii np. woda mogą być wyłączone z modelu pośredniej sprzedaży i wyliczenia obrotu pośredniego netto.

Jednocześnie, po zakończeniu okresu rozliczeniowego A. weryfikuje stopień wykonania warunków przez poszczególnych Klientów Końcowych i na podstawie poziomu ich wykonania kalkuluje finalny poziom należnych rabatów za poszczególne warunki.

Następnie, poziom wypłaty za poszczególne warunki jest mnożony przez podstawę do naliczania rabatów dla obrotu bezpośredniego netto i pośredniego netto. Na tej podstawie A. określa kwoty Rabatów za poszczególne warunki dla każdego Klienta Końcowego.

Klienci Końcowi dokonujący zakupów zarówno od Partnerów Hurtowych, jak i bezpośrednio od Spółki, mogą zatem otrzymać rabat w związku z zakupami dokonywanymi w obu modelach. Niniejszy wniosek dotyczy tylko tej części Rabatów, która wypłacana jest w związku z zakupami w Modelu Pośrednim, a zatem tych które Spółka wypłaca w związku z zakupami Klientów Końcowych dokonywanymi z pośrednictwem Partnerów Hurtowych (dalej: Rabaty Pośrednie).

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

W odpowiedzi na pytania zawarte w wezwaniu wskazali Państwo:

1. Jakie dokładnie warunki w ramach kontraktu musi spełnić Klient Końcowy, aby został mu udzielony rabat?

Odpowiedź: Spółka w opisie zdarzenia przyszłego wskazała poszczególne typy rabatów, które zamierza przyznawać Klientom Końcowym w Modelu Pośrednim oraz warunki ich przyznania - szczegóły opisane na stronie 4 Wniosku.

Jako podstawowy warunek przyznania rabatów w Modelu Pośrednim należy wymienić dokonywanie zakupów Produktów od Partnerów Hurtowych - tylko bowiem pod tym warunkiem możliwe będzie udzielenie rabatu Klientowi Końcowemu w Modelu Pośrednim. Z uwagi natomiast na różne typy rabatów pojawiają się dodatkowe warunki udzielenia rabatów Klientom Końcowym. Te warunki to:

  • warunek osiągnięcia określonego progu wolumenowego lub obrotowego, tj. przekroczenie określonej wielkości zakupów,
  • warunek przeznaczenie określonego procentu powierzchni sprzedaży na Produkty, tj. udostępnianie w punktach sprzedaży określonej części powierzchni sprzedaży na Produkty Spółki,
  • warunek minimalnego SKU (ang. Stock Keeping Unit - indywidualna identyfikacja pojedynczych jednostek produktowych, niezależnie od ilości), tj. warunek wprowadzenia i utrzymania w stałej dostępności minimalnej liczby jednostek produktowych z poszczególnych kategorii Produktów,
  • warunek utrzymania określonej liczby drzwi lodówkowych, tj. zapewnienie w placówkach handlowych uzgodnionej liczby lodówek, w których eksponowane są Produkty Spółki,
  • warunek podjęcia współpracy ze Spółką, przedłużenia współpracy, rozszerzenia gamy Produktów oferowanych w punktach sprzedaży - rabat w momencie sprzedaży,
  • warunek wzrostu (growth bonus), tj. warunek osiągnięcie określonego przyrostu wolumenu lub obrotu w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku.

W trakcie trwania okresu rozliczeniowego Spółka lub jej przedstawiciele dokonują weryfikacji poziomu spełnienia warunków określonych w umowie i w zależności od tego poziomu po zakończeniu okresu rozliczeniowego kalkulowana jest wysokość rabatu. Oznacza to, że rabat może być przyznany w mniejszej wysokości nawet jeśli nie zostanie osiągnięty oczekiwany poziom (np. próg wolumenowy). Te same typy rabatów, po spełnieniu tych samych warunków, przyznawane są Klientom Końcowym także w modelu bezpośrednim.

2. Kto jest stroną umowy, której spełnienie warunków weryfikują Państwa przedstawiciele lub osoby działające na Państwa zlecenie?

Odpowiedź: Stroną umów, które określają warunki wypłaty rabatów jest Spółka i Klienci Końcowi. W Modelu Pośrednim (będącym przedmiotem wniosku) rabaty, o których mowa we Wniosku wypłacane są tylko tym podmiotom (Klientom Końcowym), którzy mają zawarte umowy ze Spółką i potencjalnie mogliby dokonywać zakupów w modelu bezpośrednim. Zdarza się, że takie podmioty dokonują zarówno zakupów Produktów w modelu bezpośrednim i w Modelu Pośrednim, przy czym zakupy w Modelu Pośrednim nie stanowią obecnie bazy do naliczania rabatów.

Warto też doprecyzować, co zostało wskazane także w opisie zdarzenia przyszłego, że wśród Klientów Końcowych są też podmioty, które nie stanowią ogniwa w łańcuchu dostaw Produktów (np. Sieci Franczyzowe (Organizator Sieci), tj. nie dokonują zakupów Produktów, ani ich sprzedaży. Pytania zadane we Wniosku dotyczą jednak tylko tych sytuacji, w których Spółka będzie przyznawać rabaty Klientom Końcowym dokonującym nabycia Produktów w Modelu Pośrednim.

3. Czy w celu uzyskania rabatu klient końcowy jest zobowiązany do wykonywania na Państwa rzecz dodatkowych czynności np. o charakterze promocyjnym, marketingowym, reklamowym itp., których celem jest wsparcie i intensyfikacja sprzedaży towarów, tj. „produktów”, których jesteście Państwo dystrybutorem?

Odpowiedź: Rabaty, o których mowa we Wniosku przyznawane są po spełnieniu określonych warunków. W tym zakresie Klienci Końcowi nie zobowiązują się do wyświadczenia dodatkowych czynności, które byłyby wynagradzane przez Spółkę.

Obok rabatów, Spółka wspiera sprzedaż Produktów różnego rodzaju działaniami promocyjnymi, które zamawia u Klientów Końcowych. Za świadczenie usług promocyjnych, które Spółka zleca Klientom Końcowym, po wykonaniu usług Spółka otrzymuje faktury sprzedaży za takie świadczenia i wypłaca Klientom Końcowym należne wynagrodzenie. Podejmowanie przez Klientów Końcowych takich działań promocyjnych nie jest warunkiem przyznawania rabatów i nie jest przedmiotem Wniosku.

Pytania w zakresie podatku od towaru i usług

1)Czy Rabaty Pośrednie udzielane przez Spółkę Klientom Końcowym będą stanowić opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, a tym samym będą uprawniać Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu sprzedaży Produktów do Partnerów Hurtowych? (oznaczone we wniosku nr 3).

2)Czy Rabaty Pośrednie udzielane Klientom Końcowym mogą być dokumentowane dla celów VAT za pomocą not księgowych (nota uznaniowa) z wykazaną kwotą VAT, które po zakończeniu okresu rozliczeniowego będzie wystawiać Spółka na rzecz Klientów Końcowych? (oznaczone we wniosku nr 4).

3)Czy Spółka postąpi prawidłowo obniżając podstawę opodatkowania VAT oraz podatek należny w rozliczeniu za miesiąc, w którym nastąpi wypłata Rabatów Pośrednich Klientom Końcowym? (oznaczone we wniosku nr 5).

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług

Ad 1

Rabaty Pośrednie udzielane przez Spółkę Klientom Końcowym będą stanowić opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, a tym samym będą uprawniać Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu sprzedaży Produktów do Partnerów Hurtowych.

Ad 2

Rabaty Pośrednie udzielane Klientom Końcowym mogą być dokumentowane dla celów VAT za pomocą not księgowych (not uznaniowych) z wykazaną kwotą VAT, które po zakończeniu okresu rozliczeniowego będzie wystawiać Spółka na rzecz Klientów Końcowych.

Ad 3

Spółka postąpi prawidłowo obniżając podstawę opodatkowania VAT oraz podatek należny w rozliczeniu za miesiąc, w którym nastąpi wypłata Rabatów Pośrednich Klientom Końcowym.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad 1

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W myśl art. 29a ust. 10 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania obniża się o:

1)kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2)wartość zwróconych towarów i opakowań;

3)zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4)wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, pod pojęciem sprzedaży rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jeżeli po dokonaniu sprzedaży dochodzi do udzielenia opustu lub obniżki ceny towaru, tego typu obniżka powinna znaleźć odzwierciedlenie w wysokości podstawy opodatkowania (poprzez jej odpowiednie zmniejszenie), co w konsekwencji powinno prowadzić do obniżenia kwoty podatku należnego.

Pojęcia „opustu”, „obniżki” czy „rabatu” nie zostały zdefiniowane ani w ustawo o VAT, ani w Dyrektywie 2006/112/WE Rady (dalej: Dyrektywa VAT), w związku z czym terminy te powinny być interpretowane stosując wykładnię językową. Zgodnie z definicjami zawartymi w słownikach języka polskiego (Słownik języka polskiego PWN oraz Wielki słownik języka polskiego PAN) poprzez „rabat” rozumie się obniżenie ceny jakiegoś towaru o pewną kwotę, a przez „opust” zniżkę ceny kupna, przyznawaną przy zakupach hurtowych.

W Modelu Pośrednim wypłata Rabatu Pośredniego nie jest powiązana ze świadczeniem usług przez Klientów Końcowych na rzecz Spółki, ponieważ Klienci Końcowi nie są zobowiązani do świadczenia jakichkolwiek dodatkowych usług. Wypłata poszczególnych Rabatów Pośrednich może być jedynie uzależniona od spełnienia określonych warunków zapisanych w umowie (np. wprowadzenie i utrzymanie w stałej dostępności minimalnej liczby SKU z poszczególny kategorii Produktów, osiągnięcie określonego poziomu zakupów przez Klienta Końcowego).

Biorąc pod uwagę przedstawione powyżej przepisy, w tym również wykładnię językową, w ocenie Wnioskodawcy należy uznać, że wypłacany na rzecz Klientów Końcowych Rabat Pośredni stanowi pomniejszenie ceny Produktów.

W dalszej części należy uwzględnić podstawowe zasady podatku od wartości dodanej wynikające z Dyrektywy VAT, a zatem zasadę neutralności VAT i zasadę proporcjonalności. Z obu tych zasad wynika, że podatek ten nie powinien obciążać podmiotów biorących udział w obrocie towarami i usługami, niebędących ich ostatecznymi odbiorcami, a zatem jeśli cena towarów lub usług jest obniżana, podatek VAT należny również powinien zostać proporcjonalnie obniżony. Ponadto, podatek należny z tytułu sprzedaży towarów powinien być proporcjonalny do ceny faktycznie pobranej przez sprzedawcę. Ekonomiczny ciężar podatku VAT, co do zasady, powinien bowiem ponosić konsument, a nie podatnik. Jeśli podstawa opodatkowania przewyższa kwotę wynagrodzenia należnego podatnikowi, przynajmniej w części poniesie on ekonomiczny ciężar podatku, co naruszałoby zasadę neutralności tego podatku.

Przenosząc powyższe na grunt analizowanego zdarzenia przyszłego, należy wskazać, że wskutek udzielenia przez Spółkę na rzecz Klientów Końcowych Rabatów Pośrednich, pomniejszeniu ulegnie w istocie kwota należna uzyskiwana przez Spółkę z tytułu sprzedaży Produktów. W związku z powyższym, Spółka powinna mieć prawo obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz podatku należnego od sprzedaży Produktów na rzecz Partnerów Hurtowych o wartość VAT związanego z obniżką obrotu, wynikającą z Rabatów Pośrednich udzielonych Klientom Końcowym. W przeciwnym przypadku, tj. wobec braku możliwości obniżenia podstawy opodatkowania VAT faktyczny podatek płacony przez Spółkę byłby nieproporcjonalnie wysoki w stosunku do ceny/kwoty faktycznie otrzymywanej z tytułu sprzedaży Produktów. W rezultacie dochodziłoby do naruszenia fundamentalnych zasad funkcjonowania podatku VAT, tj. zasad neutralności i proporcjonalności.

Biorąc pod uwagę przedstawione powyżej przepisy, w tym również wykładnię językową, należy uznać, że wypłacany na rzecz Klientów Końcowych Rabat Pośredni stanowi pomniejszenie ustalonej wcześniej ceny Produktów. W sytuacji, kiedy dany Klient Końcowy, któremu Spółka przyzna Rabat Pośredni, otrzyma zwrot części ceny zakupionych Produktów, wówczas dla Spółki, a także dla Klienta Końcowego nastąpi rzeczywiste obniżenie ceny towaru, o którym mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT.

Analogiczne stanowisko było już wielokrotnie potwierdzane w znanych Spółce interpretacjach indywidualnych. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 listopada 2024 r. (sygn. 0114-KDIP1-3.4012.620.2024.1.JG) wskazano m.in., że „w przypadku kiedy dany Detalista, któremu Spółka przyzna rabat, otrzyma zwrot części ceny zakupionego towaru, wówczas dla Spółki i dla Detalisty nastąpi rzeczywiste obniżenie ceny towaru. Takie obniżenie ceny nie dotyczy bezpośrednich kontrahentów - Dystrybutorów, od których Detaliści nabywają towary. Podmiotem uprawnionym do obniżenia kwoty podatku należnego jest w tym przypadku Spółka, która dokonała sprzedaży ostatecznie po obniżonej cenie, tj. udzieliła upustu (rabatu pośredniego).

W świetle powołanej wyżej definicji „rabatu” należy uznać, że w opisanym przypadku mamy do czynienia z pomniejszeniem, czyli odstępstwem od ustalonej ceny towarów przez Spółkę, który co prawda nie sprzedaje bezpośrednio towarów na rzecz Detalistów, ale na podstawie odpowiednich indywidualnych ustaleń udziela im upustu w formie przyznawanych rabatów. Powoduje to w istocie zwrot części ceny towarów.

Zatem otrzymywane przez Detalistów upusty z tytułu osiągnięcia określonego poziomu zakupów produktów Spółki u Dystrybutorów, które nie są związane ze świadczeniem wzajemnym - gdyż jak Państwo wskazali Detalista nie będzie zobowiązany do dokonania jakiejkolwiek czynności usługowej na rzecz Spółki - stanowią rabat pośredni”. W dalszej części interpretacji potwierdzono także możliwość obniżenia podstawy opodatkowania o taki rabat pośredni, stwierdzając, że: „Przenosząc powyższe rozważania na grunt omawianej sprawy należy stwierdzić, że Spółka, która zwróci danemu Detaliście wartość przyznanego rabatu pośredniego, otrzyma po zakończeniu transakcji kwotę odpowiadającą cenie sprzedaży, pomniejszoną o wartość ww. rabatu. Nie byłoby zatem zgodne z Dyrektywą 2006/112/WE, że podstawa opodatkowania służąca do wyliczenia VAT Spółki jako podatnika, jest wyższa niż kwota ostatecznie przez niego otrzymana. Stanowiłoby to naruszenie zasady proporcjonalności podatku.

W opisanej sprawie w przypadku otrzymania przez Detalistów bezpośrednio od Spółki zwrotu części ceny zakupionych produktów, dla Detalistów tych nastąpi rzeczywiste obniżenie ceny tych towarów. W tej sytuacji podmiotem uprawnionym do obniżenia kwoty podatku należnego z tytułu sprzedaży nie będą Dystrybutorzy, którzy otrzymają od Detalistów cenę należną w pełnej wysokości, ale Spółka, który dokona sprzedaży ostatecznie po obniżonej cenie, tj. udzieli rabatu.

Zatem u Spółki nastąpi obniżenie podstawy opodatkowania. W związku z tym Spółka będzie mogła skorzystać z prawa do korekty podstawy opodatkowania i należnego podatku VAT. W okolicznościach niniejszej sprawy udzielany rabat pośredni stanie się upustem - obniżką (rabatem), o którym mowa w art. 29a ust. 10 ustawy.

W efekcie, rabaty pośrednie wypłacane przez Spółkę na rzecz Detalistów stanowią opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy, których udzielenie uprawnia Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz podatku należnego z tytułu dokonywanej sprzedaży”.

Analogiczne stanowisko, zgodnie z którym rabaty pośrednie powinny obniżać podstawę opodatkowania, zostało zaprezentowane także w innych interpretacjach indywidualnych. Jako przykład Spółka wskazuje:

  • interpretacja indywidualna 10 lipca 2024 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.229.2024.1.NF;
  • interpretacja indywidualna 15 grudnia 2023 r. sygn. 0114-KDIP1-2.4012.480.2023.1.JO;
  • interpretacja indywidualna z 21 stycznia 2022 r., sygn. akt 0111-KDIB3-1.4012.932.2021.2.ICZ;
  • interpretacja indywidualna z 10 czerwca 2022 r., sygn. akt 0111-KDIB3-1.4012.185.2022.3.AB;
  • interpretacja indywidualna z 22 lipca 2022 roku, sygn. akt 0112-KDIL1-3.4012.216.2022.1.MR;
  • interpretacja indywidualna z 19 maja 2020 r., sygn. 0114-KDIP4-2.4012.71.2020.2.MMA;
  • interpretacja indywidualna z 19 marca 2020 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.864.2019.1.KO;
  • interpretacja indywidualna z 26 października 2018 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.636.2018.2.JO.

Reasumując, Rabaty Pośrednie udzielane przez Spółkę Klientom Końcowym w Modelu Pośrednim będą stanowić opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, których udzielenie będzie uprawniać Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz podatku należnego.

Ad 2

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem. Przywołany wyżej przepis art. 106b ust. 1 ustawy wskazuje jednoznacznie, w jakich sytuacjach podatnik jest zobowiązany do wystawienia faktury.

Natomiast, w świetle art. 106j ust. 1 ustawy o VAT, podatnik wystawia fakturę korygującą w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1)podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,

2)dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

3)dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,

4)stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury.

Biorąc pod uwagę przedstawione powyżej przepisy, wystawienie faktury korygującej może dotyczyć tylko kontrahentów bezpośrednio uczestniczących w transakcji potwierdzonej wystawieniem faktury VAT. Jeżeli pomiędzy kontrahentami nie miała miejsce dostawa towarów lub świadczenie usług potwierdzona wystawieniem faktury VAT, to nie można wystawić faktury korygującej.

W ocenie Spółki, jeżeli w związku z brakiem dostawy towarów (lub świadczeniem usług) pomiędzy nią a Klientami Końcowymi nie wystawiono faktury VAT, udzielenie Rabatu Pośredniego nie może być potwierdzone fakturą korygującą. Faktura korygująca mogłaby dotyczyć Spółki i bezpośredniego nabywcy towarów, tj. Partnera Hurtowego, natomiast w opisywanym zdarzeniu przyszłym nie dochodzi do zmiany ceny sprzedanych towarów do Partnera Hurtowego. Dlatego też, zdaniem Spółki, takie zdarzenia jak udzielenie Rabatu Pośredniego nie powinny być dokumentowane fakturami, lecz innym dokumentem księgowym, np. notą księgową.

Spółka podkreśla, że przepisy krajowe nie określają dokumentu, na podstawie którego podatnik udzielający rabatu pośredniego może ten rabat udokumentować. W związku z powyższym, w ocenie Spółki dokumentem potwierdzającym udzielenie rabatu pośredniego może być nota księgowa. Prawidłowym będzie udokumentowanie udzielenia rabatu pośredniego zarówno poprzez notę uznaniową (tj. notę wystawianą przez Spółkę na rzecz Klienta Końcowego), jak i notę obciążeniową (tj. notę wystawianą przez Klienta Końcowego na rzecz Spółki). W sytuacji not uznaniowych wystawianych przez Spółkę nota uznaniowa będzie spełnić ogólne warunki określone dla dowodów księgowych w art. 21 ustawy o rachunkowości i będzie zawierała co najmniej następujące dane:

  • określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego,
  • określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących rozliczenia,
  • opis operacji oraz jej wartość,
  • datę wystawienia noty oraz okres którego dotyczy rabat,
  • podpis wystawcy noty.

Treść noty księgowej będzie pozwalała zarówno Spółce, jak i Klientowi Końcowemu na określenie stron transakcji oraz jej charakteru i warunków, a także na dokonanie odpowiedniego rozliczenia przedmiotowej noty w rozliczeniach dla celów VAT.

Możliwość dokumentowania rabatów pośrednich notami księgowymi była wielokrotnie potwierdzana w interpretacjach indywidualnych, także tych, które zostały przywołane w uzasadnieniu pytań wyżej. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 9 grudnia 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.721.2021.2.AJB stwierdzono, że „tym samym przepisy krajowe nie określają dokumentu, na podstawie którego podatnik udzielający rabatu może ten rabat udokumentować. Nie jest tym dokumentem faktura korygująca, jednak żadne przepisy nie wskazują, że nie może nim być np. nota księgowa, rabatowa, uznaniowa, obciążeniowa (czy to wystawiona samodzielnie przez udzielającego rabatu, czy też sporządzona przez otrzymującego rabat).”

W świetle powyższego, Rabaty Pośrednie udzielane Klientom Końcowym mogą być dokumentowane dla celów VAT za pomocą not księgowych, które po zakończeniu okresu rozliczeniowego będzie wystawiać Spółka na rzecz Klientów Końcowych.

Ad 3

Zgodnie z art. 29a ust. 10 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania obniża się o:

1)kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2)wartość zwróconych towarów i opakowań;

3)zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4)wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

W świetle art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją.

W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

W ocenie Spółki, przedstawione powyżej przepisy nie znajdą zastosowania w zakresie rabatów pośrednich udzielanych na rzecz podmiotu innego niż bezpośredni kontrahent (tj. Klientom Końcowym), ponieważ dokumentem potwierdzającym wypłatę przedmiotowego rabatu będzie nota księgowa.

W związku z powyższym zasada przewidziana w art. 29a ust. 13 ustawy o VAT dotycząca momentu obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego nie będzie mieć zastosowania w opisywanym zdarzeniu przyszłym. Spółka uważa, że prawo do obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego będzie przysługiwało jej w rozliczeniu za okres, w którym nastąpi wypłata Rabatu Pośredniego na rzecz Klienta Końcowego, niezależnie od tego, kiedy zostanie wystawiona nota księgowa. Zdaniem Spółki, wystawienie noty księgowej dokumentującej udzielenie rabatu pośredniego nie jest warunkiem koniecznym do obniżenia podstawy opodatkowania oraz VAT należnego. Moment wystawienia noty uznaniowej nie powinien zatem decydować o momencie ujęcia samego rabatu w rozliczeniach VAT. Istotny powinien być moment udzielenia rabatu, a zatem udostępnienia środków pieniężnych Klientowi Końcowemu.

Spółka postąpi prawidłowo obniżając podstawę opodatkowania VAT oraz podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym nastąpi wypłata Rabatów Pośrednich Klientom Końcowym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:

  • prawidłowe - w zakresie uznania Rabatów Pośrednich, tj. rabatu wolumenowego lub obrotowego oraz rabatu za wzrost za opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, oraz uznania, że będą uprawniać Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu sprzedaży Produktów, możliwości dokumentowania dla celów VAT udzielonych Klientom Końcowym Rabatów Pośrednich za pomocą not księgowych (uznaniowych) z wykazaną kwotą VAT, które po zakończeniu okresu rozliczeniowego będzie wystawiać Spółka na rzecz Klientów Końcowych oraz obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz podatku należnego w rozliczeniu za miesiąc, w którym nastąpi wypłata Rabatów Pośrednich Klientom Końcowym,
  • nieprawidłowe - uznania Rabatów Pośrednich, tj. rabatu w momencie sprzedaży Produktów, rabatu asortymentowego (za minimalne SKU), rabatu za optymalizację powierzchni sprzedaży i rabatu za liczbę drzwi lodówkowych za opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, oraz uznania, że będą uprawniać Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu sprzedaży Produktów oraz możliwości dokumentowania dla celów VAT udzielonych Klientom Końcowym Rabatów Pośrednich za pomocą not księgowych (uznaniowych) z wykazaną kwotą VAT, które po zakończeniu okresu rozliczeniowego będzie wystawiać Spółka na rzecz Klientów Końcowych.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W świetle art. 29a ust. 6 ustawy:

Podstawa opodatkowania obejmuje:

1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Zgodnie z art. 29a ust. 7 ustawy:

Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1) stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2) udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3) otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Na mocy art. 29a ust. 10 ustawy:

Podstawę opodatkowania obniża się o:

1) kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2) wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;

3) zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4) wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Stosownie do art. 29a ust. 13 ustawy:

W przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

Zgodnie z art. 29a ust. 14 ustawy:

Przepis ust. 13 stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna.

Wskazać należy, że podatnicy podejmują różnorodne działania w zakresie intensyfikacji sprzedaży towarów, w efekcie których wypłacane są tzw. premie pieniężne nabywcom. Skutki podatkowe dotyczące wypłacania premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, m.in. od ustalenia, za co faktycznie premie pieniężne zostały wypłacone, tzn. czy ich przyznanie uwarunkowane jest wykonaniem dodatkowych czynności, czy dotyczą konkretnych dostaw, czy też odnoszą się do wszystkich dostaw w określonym czasie itp.

W praktyce występują również sytuacje, w których w zamian za udzielenie premii ma miejsce świadczenie innych usług, w tym usług o charakterze promocyjnym, marketingowym, reklamowym, bądź zobowiązanie się do dokonywania zakupów wyłącznie u wypłacającego premie, czy zobowiązanie się do posiadania pełnego asortymentu towarów kontrahenta itp. W takiej sytuacji należy uznać, że wypłacona premia pieniężna związana jest z określonym zachowaniem nabywcy, a zatem ze świadczeniem usług przez nabywcę otrzymującego taką premię, które to usługi podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach.

Oznacza to, że premia pieniężna, w zależności od okoliczności faktycznych, może być różnie klasyfikowana na gruncie podatku VAT.

Szczególnego podkreślenia wymaga fakt, że ani w Dyrektywie 2006/112/WE Rady, ani też w ustawie prawodawca nie zdefiniował pojęcia „premia pieniężna” czy też „rabat”. Zatem celem dokonania prawidłowej kwalifikacji premii pieniężnych (bonusów pieniężnych, rabatów) w świetle przepisów o podatku od towarów i usług, należy przeprowadzić obiektywną analizę całokształtu okoliczności faktycznych konkretnej transakcji, która pozwoli na ocenę skutków takiej transakcji w świetle regulacji dotyczących podatku od towarów i usług.

Przyjmując za „Uniwersalnym słownikiem języka polskiego” pod redakcją prof. Stanisława Dubisza (Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2003, tom 1, str. 303) „bonifikata” - to „zniżka, odstępstwo od ustalonej ceny towaru, zwłaszcza jako forma odszkodowania za poniesioną stratę albo w celach reklamowych: opust, rabat”. Przez bonifikatę należy więc rozumieć pomniejszenie ustalonej uprzednio ceny towaru lub usługi.

Z kolei zgodnie ze „Słownikiem języka polskiego” (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, str. 825), „rabat” to „zniżka, opust od sumy należnej za towar przyznawany, np. przy kupnie dużej ilości towarów”. Zatem, rabat polega na pomniejszeniu ustalonej wcześniej ceny towaru lub usługi. Rozróżnia się przy tym rabaty na te przyznane przed ustaleniem ceny oraz udzielane po jej ustaleniu.

W przypadku, gdy premia pieniężna jest wypłacana z tytułu dokonywania przez nabywcę nabyć o określonej wartości czy ilości towarów w określonym czasie oraz terminowe dokonanie zapłaty - takie działania kontrahentów nie wypełniają definicji świadczenia usług i wypłacenie w takiej sytuacji premii pieniężnej nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Osiąganie bowiem określonego pułapu obrotów z danym dostawcą oraz terminowe dokonanie zapłaty nie może być uznane za usługę w świetle art. 8 ust. 1 ustawy. Premia jest wyliczana w oparciu o osiągane obroty, lecz samo osiąganie obrotów nie stanowi usługi. Usługą nie jest również terminowe dokonanie zapłaty za dokonane zakupy.

Premia pieniężna może również w niektórych sytuacjach stanowić wynagrodzenie w zamian za świadczenie usług.

Pojęcie „świadczenia usług” ma bowiem bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się podatnika - niebędące dostawą towarów - na rzecz innego podmiotu, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieuczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Wobec tego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Niemniej dla kwalifikacji danego świadczenia jako usługi podlegającej opodatkowaniu VAT niezbędne jest, aby:

1)świadczenie wykonywane było w ramach umowy zobowiązaniowej,

2)jedna ze stron takiej umowy była beneficjentem świadczenia,

3)wskutek wykonania świadczenia podmiot odniósł korzyść o charakterze majątkowym,

4)świadczenie miało charakter odpłatny,

5)istniał związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności o charakterze bezpośrednim i na tyle wyraźnym, aby można było stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

Należy w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

I tak, w wyroku z 15 lipca 1982 r. w sprawie C-89/91 Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem TSUE w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z 5 lutego 1981 r. C-154/80, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto, TSUE przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu - jak wskazał Trybunał - świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje tutaj także orzeczenie z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie podkreślono, że dla wystąpienia opodatkowania podatkiem od towarów i usług konieczne staje się zaistnienie bezpośredniego związku płatności z konkretną czynnością oraz istnienie konsumenta tej czynności.

Zatem, pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub jej ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Podsumowując należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to odpłatne świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z wniosku wynika, że Spółka produkuje, sprzedaje i dystrybuuje (…), a w ofercie znajdują się również (…).

Spółka prowadzi sprzedaż produktów do swoich klientów w modelu hybrydowym, tzn. prowadzi zarówno własną dystrybucję produktów (dalej: Produkty) w modelu bezpośrednim (A. => Klient Końcowy), jak i korzysta z dystrybucji pośredniej poprzez partnerów hurtowych, tj. w modelu pośrednim (A. => Partner Hurtowy => Klient Końcowy).

Partnerzy Hurtowi to podmioty współpracujące ze Spółką, którzy prowadzą sprzedaż Produktów oraz udostępniają dane odsprzedażowe dotyczące sprzedaży Produktów do Klientów Końcowych. Dedykowani Partnerzy Hurtowi odpowiadają za sprzedaż, obsługę Klienta Końcowego, fakturowanie sprzedaży do Klienta Końcowego (faktura pomiędzy hurtownią a punktem sprzedaży) oraz dostawy Produktów zakupionych wcześniej od Spółki do punktu sprzedaży.

Klient Końcowy to podmiot, stanowiący niezależne przedsiębiorstwo, który może nabywać Produkty bezpośrednio od Spółki lub pośrednio od Partnera Hurtowego lub w obu tych modelach jednocześnie. Część z Klientów Końcowych stanowią Klienci Sieciowi, wśród których można wyróżnić: Sieci Własne, Sieci Franczyzowe (Organizator Sieci), Sieci Mieszane i Grupy Zakupowe.

Sprzedaż Produktów dokonywana przez Spółkę na rzecz Partnerów Hurtowych lub Klientów Końcowych ma charakter transakcji krajowych, i Spółka dokumentuje tę sprzedaż wystawiając faktury z odpowiednią stawką VAT oraz rozpoznaje te transakcje dla celów VAT jako dostawy krajowe na terytorium Polski.

Spółka w celu zwiększenia swojej sprzedaży prowadzi szereg działań, także we współpracy z Klientami Końcowymi. Jednym z rozwiązań stosowanych przez Spółkę są różnego rodzaju rabaty wypłacane podmiotom nabywającym Produkty od Spółki. Przy czym, pytania zadane w niniejszym wniosku dotyczą tylko tych sytuacji, w których Spółka będzie przyznawać rabaty Klientom Końcowym dokonującym nabycia Produktów w Modelu Pośrednim.

W przypadku Modelu Pośredniego, w którym Spółka chce uwzględnić w podstawie do naliczenia rabatów zakup towarów przez Klientów Końcowych od Partnerów Hurtowych, a nie tylko zakupy bezpośrednio od Spółki, Spółka planuje co najmniej następujące typy rabatów:

  • rabat w momencie sprzedaży Produktów;
  • rabat asortymentowy za minimalne SKU - (ang. Stock Keeping Unit) - indywidualna identyfikacja pojedyńczych jednostek produktowych, niezależnie od ich ilości) - rabat przyznawany pod warunkiem wprowadzenia i utrzymania w stałej dostępności minimalnej liczby SKU z poszczególny kategorii Produktów;
  • rabat za optymalizację powierzchni sprzedaży - rabat przyznawany pod warunkiem udostępnienia określonego procentu powierzchni sprzedaży na Produkty;
  • rabat za liczbę drzwi lodówkowych - rabat przyznawany pod warunkiem utrzymywania w placówce handlowej określonej liczby lodówek (wielkość lodówek mierzona w „drzwiach lodówkowych”);
  • rabat wolumenowy lub obrotowy, które polega na określeniu progu wolumenowego lub obrotowego, po którego osiągnięciu Klient Końcowy uzyska rabat;
  • rabat za wzrost (growth bonus), który polega na udzieleniu dodatkowego rabatu Klientowi Końcowemu w zamian za osiągnięcie określonego przyrostu wolumenu lub obrotu w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku.

W Modelu Pośrednim, w związku z faktem, że Spółka nie posiada szczegółów co do transakcji dokonywanych między Partnerami Hurtowymi a Klientami Końcowymi, aby określić podstawę do naliczenia Rabatów Spółka otrzyma od Partnerów Hurtowych dane odsprzedażowe (tylko ilościowe w sztukach) dotyczące sprzedaży produktów Klientowi Końcowemu zakupionych od Spółki. Na podstawie danych ilościowych otrzymanych od Partnerów Hurtowych, Spółka będzie kalkulować bazę do rozliczenia Rabatów przyznawanych dla Klienta Końcowego na podstawie przyjętego w rozliczeniach wzoru - Podstawa do naliczenia Rabatów = liczba sztuk sprzedanych przez Partnera Hurtowego do Klienta Końcowego x cena podstawowa netto bez uwzględnienia opłat związanych z ustawą o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych zachowań konsumentów (opłata cukrowa, opłata za substancje aktywne, opłata od napojów alkoholowych do 300 ml pojemności).

Sposób kalkulacji rabatów dla Klientów Końcowych w planowanym Modelu Pośrednim przedstawia się następująco:

1)W ramach kontraktu określone są konkretne warunki, za które A. udziela rabatu, liczonego jako procent od podstawy do naliczenia rabatów. W niektórych przypadkach może zdarzyć się tak, że rabat jest określony jako kwota stała w PLN za określony w umowie okres.

2)W trakcie trwania okresu rozliczeniowego (miesiąc, kwartał lub rok) przedstawiciele A. lub osoby działające na zlecenie A. dokonują weryfikacji poziomu spełnienia warunków określonych w umowie za pośrednictwem ankiety weryfikacyjnej lub elektronicznego systemu weryfikacji na podstawie zdjęć.

3)Po zakończeniu każdego okresu rozliczeniowego Spółka kalkuluje podstawę do naliczenia Rabatów zgodnie z definicją powyżej.

W trakcie trwania okresu rozliczeniowego Spółka lub jej przedstawiciele dokonują weryfikacji poziomu spełnienia warunków określonych w umowie i w zależności od tego poziomu po zakończeniu okresu rozliczeniowego kalkulowana jest wysokość rabatu. Oznacza to, że rabat może być przyznany w mniejszej wysokości nawet jeśli nie zostanie osiągnięty oczekiwany poziom (np. próg wolumenowy).

Podstawowym warunkiem przyznania rabatów w Modelu Pośrednim jest dokonywanie zakupów Produktów od Partnerów Hurtowych - tylko bowiem pod tym warunkiem możliwe będzie udzielenie rabatu Klientowi Końcowemu w Modelu Pośrednim. Z uwagi natomiast na różne typy rabatów pojawiają się dodatkowe warunki udzielenia rabatów Klientom Końcowym, tj.:

  • warunek osiągnięcia określonego progu wolumenowego lub obrotowego, tj. przekroczenie określonej wielkości zakupów,
  • warunek przeznaczenie określonego procentu powierzchni sprzedaży na Produkty, tj. udostępnianie w punktach sprzedaży określonej części powierzchni sprzedaży na Produkty Spółki,
  • warunek minimalnego SKU (ang. Stock Keeping Unit - indywidualna identyfikacja pojedynczych jednostek produktowych, niezależnie od ilości), tj. warunek wprowadzenia i utrzymania w stałej dostępności minimalnej liczby jednostek produktowych z poszczególnych kategorii Produktów,
  • warunek utrzymania określonej liczby drzwi lodówkowych, tj. zapewnienie w placówkach handlowych uzgodnionej liczby lodówek, w których eksponowane są Produkty Spółki,
  • warunek podjęcia współpracy ze Spółką, przedłużenia współpracy, rozszerzenia gamy Produktów oferowanych w punktach sprzedaży - rabat w momencie sprzedaży,
  • warunek wzrostu (growth bonus), tj. warunek osiągnięcie określonego przyrostu wolumenu lub obrotu w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku.

Stroną umów, które określają warunki wypłaty rabatów jest Spółka i Klienci Końcowi. W Modelu Pośrednim rabaty, o których mowa we Wniosku wypłacane są tylko Klientom Końcowym, którzy mają zawarte umowy ze Spółką i potencjalnie mogliby dokonywać zakupów w modelu bezpośrednim.

Rabaty przyznawane są po spełnieniu określonych warunków. W tym zakresie Klienci Końcowi nie zobowiązują się do wyświadczenia dodatkowych czynności, które byłyby wynagradzane przez Spółkę.

Obok rabatów, Spółka wspiera sprzedaż Produktów różnego rodzaju działaniami promocyjnymi, które zamawia u Klientów Końcowych. Za świadczenie usług promocyjnych, które Spółka zleca Klientom Końcowym, po wykonaniu usług Spółka otrzymuje faktury sprzedaży za takie świadczenia i wypłaca Klientom Końcowym należne wynagrodzenie. Podejmowanie przez Klientów Końcowych takich działań promocyjnych nie jest jednak warunkiem przyznawania rabatów i nie jest przedmiotem wniosku.

Wątpliwości Spółki dotyczą określenia, czy rabaty pośrednie udzielane zgodnie z kontraktem (umową) Klientom Końcowym będą stanowić opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy, a tym samym będą uprawniać Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu sprzedaży Produktów do Partnerów Hurtowych, czy rabaty mogą być dokumentowane dla celów VAT za pomocą not księgowych z wykazaną kwotą VAT, które po zakończeniu okresu rozliczeniowego będzie wystawiać Spółka na rzecz Klientów Końcowych oraz czy Spółka postąpi prawidłowo obniżając podstawę opodatkowania VAT oraz podatek należny w rozliczeniu za miesiąc, w którym nastąpi wypłata Rabatów Pośrednich Klientom Końcowym.

W świetle powołanej wyżej definicji „rabatu” należy uznać, że w przypadku rabatów udzielanych przez Państwa Klientom Końcowym, tj. rabatu w momencie sprzedaży Produktów, rabatu asortymentowego za minimalne SKU, rabatu za optymalizację powierzchni sprzedaży, rabatu za liczbę drzwi lodówkowych, rabatu wolumenowy lub obrotowy oraz rabatu za wzrost (growth bonus) nie można mówić o rabacie bezpośrednim, bowiem jest on przyznawany bezpośrednio pomiędzy sprzedawcą a nabywcą - stronami umowy kupna-sprzedaży, a taka sytuacja tu nie występuje.

Mamy tu natomiast do czynienia z Rabatem Pośrednim, który jest przyznawany kolejnemu podmiotowi (innemu niż nabywca) przez podatnika znajdującego się na początku łańcucha dostaw, ale tylko w przypadku opisanego we wniosku rabatu wolumenowego lub obrotowego oraz rabatu za wzrost (growth bonus). Dochodzi tu do pomniejszenia, czyli odstępstwa od ustalonej ceny towarów sprzedawanych przez Spółkę za pośrednictwem Partnerów Hurtowych Klientom Końcowym.

Wypłacane na rzecz Klientów Końcowych w ramach kontraktu (umowy) Rabaty Pośrednie będą miały charakter rabatów udzielonych po dokonaniu sprzedaży kolejnemu w łańcuchu dostaw podmiotowi, który nie jest podmiotem bezpośrednio zakupującym towar od Państwa. Jak Państwo wskazali rabat wolumenowy lub obrotowy oraz rabat za wzrost (growth bonus) będzie wypłacany na rzecz Klienta Końcowego, w związku ze spełnieniem przez niego wynikającego z kontraktu (umowy) warunku podstawowego, tj. dokonania zakupu Produktów od Partnerów Hurtowych oraz warunku dodatkowego, tj. w przypadku rabatu wolumenowego lub obrotowego warunek osiągnięcia określonego progu wolumenowego lub obrotowego, tj. przekroczenie określonej wielkości zakupów, a w przypadku rabatu za wzrost warunek osiągnięcie określonego przyrostu wolumenu lub obrotu w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku.

W tej sytuacji podmiotem uprawnionym do obniżenia kwoty podatku należnego z tytułu sprzedaży będzie Spółka, która dokona sprzedaży swoich Produktów ostatecznie po obniżonej cenie, tj. po udzieleniu rabatu.

Jak wynika z przedstawionego opisu sprawy, Spółka nie sprzedaje bezpośrednio Produktów do Klientów Końcowych, nie wystawia faktur dokumentujących sprzedaż Produktów na rzecz Klientów Końcowych tylko na rzecz Partnerów Hurtowych, a Klient Końcowy nie dokonuje zakupu Produktów bezpośrednio w Państwa Spółce. Uzyskanie rabatu wolumenowego lub obrotowego oraz rabatu za wzrost (growth bonus) przez Klienta Końcowego nie wiąże się z koniecznością wykonania przez tego Klienta jakichkolwiek usług czy czynności dodatkowych na rzecz Spółki. Zatem wypłacany rabat nie stanowi wynagrodzenia za świadczoną usługę.

Ustalenie ziszczenia się warunków głównego i dodatkowego do udzielenia rabatu wolumenowego lub obrotowego oraz rabatu za wzrost następuje na podstawie danych odsprzedażowych uzyskanych od Partnerów Hurtowych dotyczących sprzedaży Produktów do Klientów Końcowych (tylko ilościowe w sztukach) oraz na podstawie ankiet weryfikacyjnych lub elektronicznego systemu weryfikacji na podstawie zdjęć. Dane te pozwalają Spółce zweryfikować poziom wypełnienia warunków i dokonać kalkulacji podstawy do naliczenia rabatów.

Należy zatem zauważyć, że udzielany rabat wolumenowy lub obrotowy oraz rabat za wzrost nie będzie związany ze świadczeniem wzajemnym (z opisu sprawy wynika, że Klienci Końcowi nie świadczą na Państwa rzecz jakiekolwiek usług i czynności dodatkowych), tak więc jest w istocie rabatem obniżającym wartość sprzedaży dokonanej przez Państwa na podstawie cytowanego wyżej art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy.

Reasumując, rabaty pośrednie (rabat wolumenowy lub obrotowy oraz rabat za wzrost) udzielane przez Państwa Klientom Końcowym stanowią u Państwa podstawę do obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz kwoty podatku VAT należnego z tytułu dostawy Produktów.

Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W myśl art. 106j ust. 1 ustawy:

W przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1) podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,

2) (uchylony)

3) dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

4) dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,

5) stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

Należy wskazać, że rzeczywisty obrót gospodarczy winien mieć odzwierciedlenie w prowadzonej dokumentacji. Do obowiązków uczestników obrotu gospodarczego należy uwiarygodnienie dokonanych transakcji. Podmiot udzielający rabatu powinien posiadać dla celów dowodowych dokumenty świadczące o udzielonym rabacie na rzecz odbiorcy i posiadanie takich dokumentów jest warunkiem potwierdzającym prawo do obniżenia podatku należnego po stronie sprzedawcy, czyli Państwa.

W przypadku udzielenia rabatu kolejnemu nabywcy w łańcuchu dostaw i przy braku bezpośredniej transakcji pomiędzy nimi, czyli w sytuacji, kiedy między kontrahentami nie miała miejsca dostawa lub świadczenie usług i w konsekwencji nie było wystawionej faktury, z uwagi, iż nie jest możliwe odwołanie się do faktury pierwotnej, przyznanie rabatu pośredniego nie powinno być udokumentowane fakturą korygującą, o której mowa w art. 106j ustawy. Faktura korygująca jest bowiem dokumentem potwierdzającym zmiany w bezpośredniej transakcji pomiędzy podatnikiem a nabywcą, któremu uprzednio podatnik wystawił fakturę z tego tytułu.

W związku z tym uznać należy, że każda forma dokumentacyjna inna niż faktura korygująca będzie dopuszczalna.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości w zakresie dokumentowania notą księgową (uznaniową) wypłacanych rabatów pośrednich (rabat wolumenowy lub obrotowy oraz rabat za wzrost) na rzecz Klientów Końcowych należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze wydane na podstawie jej upoważnienia w żadnym zakresie nie regulują kwestii wystawiania not księgowych (uznaniowych). Noty księgowe stanowią dokumenty księgowe na podstawie ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 120 ze zm.), a nie przepisów dotyczących podatku VAT.

Przepisy krajowe nie określają dokumentu, na podstawie którego podatnik udzielający rabatu może ten rabat udokumentować. Nie jest tym dokumentem faktura korygująca, jednak nic nie wskazuje, że nie może nim być np. nota księgowa (uznaniowa). W konsekwencji, wystawiona przez Spółkę nota księgowa (uznaniowa) będzie pisemnym dokumentem, który w świetle regulacji prawnych umożliwi udokumentowanie udzielonego Klientowi Końcowemu rabatu.

Reasumując, udzielany przez Państwa Klientowi Końcowemu rabat pośredni (rabat wolumenowy lub obrotowy oraz rabat za wzrost) może być dokumentowany notą księgową.

Jak wskazano wcześniej, z art. 29a ustawy wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, przy czym podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen.

Kwota rabatu wypłacana Klientowi Końcowemu obniża efektywnie kwotę należną Spółce, a zatem obniżka ta powinna znaleźć odzwierciedlenie zarówno w wysokości podstawy opodatkowania, jak i kwocie podatku należnego.

Z uwagi na fakt, że beneficjentem rabatu nie jest Partner Hurtowy, ale Klient Końcowy - kolejny nabywca w łańcuchu sprzedaży, Spółka nie ma podstaw do wystawienia faktur korygujących dokumentujących rabat. Jak potwierdzono wyżej, w przypadku przyznania przez Państwa rabatów na rzecz podmiotu innego niż bezpośredni kontrahent (tj. Klienta Końcowego) rolę dokumentu potwierdzającego wypłatę rabatu pośredniego może pełnić wystawiona przez Państwa nota księgowa (uznaniowa).

Z tego też względu do dokonania obniżenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego przez Spółkę nie będą miały zastosowania ograniczenia wynikające z brzmienia art. 29a ust. 13 ustawy. Przepis ten dotyczy bowiem rabatów bezpośrednich, czyli takich, które dokumentowane są za pomocą faktury korygującej.

Wobec braku możliwości zastosowania art. 29a ust. 13 i ust. 14 ustawy, dla obniżenia podstawy opodatkowania, zasadnicze znaczenie powinien mieć moment, w którym wykreowana została podstawa do dokonania przedmiotowej korekty, tj. moment faktycznej wypłaty rabatu pośredniego.

Zasadnicze znaczenie dla rozliczenia przyznanego rabatu pośredniego dla celów podatku VAT ma moment faktycznej wypłaty udzielonego rabatu. Wystawienie noty księgowej dokumentującej udzielenie rabatu pośredniego nie jest bowiem warunkiem koniecznym dla celu uzyskania prawa do obniżenia podatku VAT należnego w związku z udzieleniem rabatu opisanego we wniosku. Moment wystawienia noty księgowej nie może być więc decydujący dla momentu rozliczenia przez Spółkę rabatu (rabatu wolumenowego lub obrotowego oraz rabatu za wzrost) dla celów podatku VAT. Istotny jest sam fakt fizycznego udzielenia rabatu. Tym samym Spółka ma prawo obniżyć obrót (i w konsekwencji podatek VAT należny) za okres, w którym rabat wolumenowy lub obrotowy oraz rabat za wzrost zostanie faktycznie udzielony.

Spółka powinna dokonać obniżenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym faktycznie wypłaci Klientowi Końcowemu kwotę przyznanego rabatu wolumenowego lub obrotowego oraz rabatu za wzrost.

Podsumowując, Państwa stanowisko w części odnoszącej do Rabatów Pośrednich, tj. rabatu wolumenowego lub obrotowego oraz rabatu za wzrost w zakresie:

  • uznania tych Rabatów Pośrednich za opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, oraz uznania, że będą uprawniać Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu sprzedaży Produktów,
  • możliwości dokumentowania dla celów VAT udzielonych Klientom Końcowym Rabatów Pośrednich za pomocą not księgowych (uznaniowych) z wykazaną kwotą VAT, które po zakończeniu okresu rozliczeniowego będzie wystawiać Spółka na rzecz Klientów Końcowych,
  • obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz podatku należnego w rozliczeniu za miesiąc, w którym nastąpi wypłata Rabatów Pośrednich Klientom Końcowym,

uznaję za prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do Rabatów Pośrednich opisanych przez Państwa jako: rabat w momencie sprzedaży Produktów, rabat asortymentowy (za minimalne SKU), rabat za optymalizację powierzchni sprzedaży i rabat za liczbę drzwi lodówkowych w świetle przedstawionych przez Państwa informacji nie można ich uznać za opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT.

We wniosku wskazali Państwo, że przyznanie Klientowi Końcowemu rabatów opisanych jako rabat w momencie sprzedaży Produktów, rabat asortymentowy (za minimalne SKU), rabat za optymalizację powierzchni sprzedaży i rabat za liczbę drzwi lodówkowych uwarunkowane jest w przypadku rabatu w momencie sprzedaży Produktów podjęciem współpracy ze Spółką, przedłużeniem współpracy, rozszerzeniem gamy Produktów oferowanych w punktach sprzedaży, w przypadku rabatu asortymentowego (za minimalne SKU) wprowadzeniem i utrzymaniem w stałej dostępności minimalnej liczby jednostek produktowych z poszczególnych kategorii Produktów, w przypadku rabatu za optymalizację powierzchni sprzedaży udostępnieniem w punktach sprzedaży określonej części powierzchni sprzedaży na Produkty Spółki, a w przypadku rabatu za liczbę drzwi lodówkowych zapewnieniem w placówkach handlowych uzgodnionej liczby lodówek, w których eksponowane są Produkty Spółki.

Ustalenie ziszczenia się tych warunków jest oceniane i weryfikowane odrębnie przez Spółkę lub jej przedstawicieli. Na podstawie poziomu wykonania każdego z tych warunków Spółka kalkuluje finalny poziom należnych upustów za poszczególne warunki.

W świetle powyższych informacji uznać należy, że mamy tu do czynienia ze świadczeniem usług przez Klientów Końcowych na rzecz Spółki, bowiem istnieje wyraźny związek pomiędzy wykonywanymi przez Klientów Końcowych czynnościami a wypłacanym im przez Spółkę wynagrodzeniem, a przyznanie tego wynagrodzenia wynika ze spełnienia warunków ustalonych w kontrakcie (umowie) zawartej przez Spółkę z Klientami Końcowymi. Zgodnie z zawartą umową w celu uzyskania wynagrodzenia Klienci Końcowi zobowiązują się do podjęcia działań polegających na wprowadzeniu i utrzymaniu w swoich placówkach handlowych w stałej dostępności minimalnej liczby jednostek produktowych z poszczególnych kategorii Produktów Spółki, udostępnianiu w punktach sprzedaży określonej części powierzchni sprzedaży na Produkty Spółki oraz zapewnieniu w placówkach handlowych uzgodnionej liczby lodówek eksponujących Produkty Spółki. Zgodnie z umową wyrażają także zgodę do podjęcia współpracy ze Spółką, do przedłużenia współpracy czy do rozszerzenia gamy Produktów oferowanych w punktach sprzedaży. Wszystkie te działania traktować należy za świadczenia wykonywane za wynagrodzeniem na rzecz Spółki. Przedmiotowa transakcja pomiędzy Spółką a Klientami Końcowymi będzie miała charakter ekwiwalentny - świadczenie jednej strony stosunku zobowiązaniowego następuje w zamian za odpowiadające mu określone świadczenie drugiej strony.

W opisanej sprawie wystąpi element wzajemności konieczny, aby uznać, że płatność będzie wynagrodzeniem za świadczone na rzecz Spółki przez Klientów Końcowych usługi. Przyznawane Klientom Końcowym rabaty stanowić będą w istocie wynagrodzenie za świadczone przez nich usługi związane ze sprzedażą Produktów Spółki. W świetle art. 8 ust. 1 ustawy takie zachowanie Klientów Końcowych należy uznać za usługę świadczoną odpłatnie i w związku z tym podlegającą opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Wobec powyższego, w niniejszej sprawie w odniesieniu do rabatu w momencie sprzedaży Produktów, rabatu asortymentowego (za minimalne SKU), rabatu za optymalizację powierzchni sprzedaży i rabatu za liczbę drzwi lodówkowych nie mamy do czynienia z Rabatami Pośrednimi obniżającymi podstawę opodatkowania, które stanowią obniżkę ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy.

Odnosząc się do sposobu dokumentacji opisywanych czynności należy wskazać, że zasady dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

Jak wynika z treści przytoczonych przepisów, podatnik wystawia fakturę w przypadku sprzedaży towaru lub wykonania usługi. Faktura jest więc dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (potwierdzeniem nabycia określonych towarów lub usług). Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie ww. dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.

Jak wyżej ustalono, wypłacane przez Państwa środki stanowią w istocie wynagrodzenie za usługi świadczone na Państwa rzecz przez Klientów Końcowych. Klienci Końcowi będą podmiotami, które w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej będą dokonywać odpłatnego świadczenia usług polegającego na wprowadzeniu i utrzymaniu w swoich placówkach handlowych w stałej dostępności minimalnej liczby jednostek produktowych z poszczególnych kategorii Produktów Spółki, udostępnianiu w punktach sprzedaży określonej części powierzchni sprzedaży na Produkty Spółki, zapewnieniu w placówkach handlowych uzgodnionej liczby lodówek eksponujących Produkty zobowiązaniu do podjęcia się współpracy ze Spółką, do przedłużenia współpracy czy do rozszerzenia gamy Produktów oferowanych w punktach sprzedaży. W związku z tym każdy Klient Końcowy będzie zobowiązany - zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy - do wystawienia na rzecz Spółki faktury dokumentującej uzyskane wynagrodzenie wypłacane za świadczone usługi.

Podsumowując, Państwa stanowisko w części odnoszącej do Rabatów Pośrednich, tj. rabatu w momencie sprzedaży Produktów, rabatu asortymentowego (za minimalne SKU), rabatu za optymalizację powierzchni sprzedaży i rabatu za liczbę drzwi lodówkowych w zakresie:

  • uznania tych Rabatów Pośrednich za opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, oraz uznania, że będą uprawniać Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu sprzedaży Produktów,
  • możliwości dokumentowania dla celów VAT udzielonych Klientom Końcowym Rabatów Pośrednich za pomocą not księgowych (uznaniowych) z wykazaną kwotą VAT, które po zakończeniu okresu rozliczeniowego będzie wystawiać Spółka na rzecz Klientów Końcowych,

uznaję za nieprawidłowe.

W związku z powyższym, bezzasadna stała się analiza kwestii obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz podatku należnego w rozliczeniu za miesiąc, w którym nastąpi wypłata ww. Rabatów Pośrednich Klientom Końcowym, bowiem nie mamy tu do czynienia z upustami w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja oparta jest na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

OSZAR »