Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe - Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 8 maja 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.108.2025.2.AM

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 marca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej.

Uzupełnili go Państwo pismami z 26 marca 2025 r. oraz - w odpowiedzi na wezwanie - z 8 kwietnia 2025 r. (wpływ 11 kwietnia 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem VAT składającym do Urzędu Skarbowego miesięczne rozliczenia VAT-7. W dniu (…) października 2022 roku wystąpiła z wnioskiem do Urzędu Marszałkowskiego Województwa (…) o przyznanie pomocy dla operacji typu „(…)” w ramach poddziałania „(…) ” w ramach działania „(…)” objętego PROW na lata 2014-2020. Zamierzoną operacją inwestycyjną Gminy (…) była „(…)” celem zwiększenie rozwoju gospodarczego oraz poprawa warunków życia mieszkańców (…), (…) i (…) poprzez budowę sieci kanalizacyjnej i wymianę zbiornika wyrównawczego na ujęciu wody.

Dzięki realizacji operacji poprawi się poziom rozwoju infrastruktury technicznej w zakresie gospodarki wodno-ściekowej na obszarach wiejskich oraz zwiększy się atrakcyjność inwestycyjna i turystyczna regionu. Ze względu na limit środków oraz kolejność przysługiwania pomocy dopiero w dniu (…) stycznia 2024 r. Samorząd Województwa (…) z siedzibą w (…) zawarł umowę z Gminą (…) o przyznaniu pomocy Nr (…).

Umowa określa prawa i obowiązki stron związane z realizacją operacji typu „(…) ” w ramach poddziałania „(…) ” w ramach programu.

Gmina zobowiązała się do realizacji operacji pn. „(…) ”.

Operacja jest realizowana w województwie (…), powiat (…), gmina (…), miejscowości (…), (…), (…) na działkach ewidencyjnych określonych w załączniku do umowy.

Realizacja operacji nastąpi w dwóch etapach.

Zgodnie z zawartą umową o przyznaniu pomocy a także aneksem nr 2 do niniejszej umowy, Gminie (…) jako Beneficjentowi zostanie przyznana na podstawie złożonego wniosku pomoc w wysokości (…) zł, tj. do 100% poniesionych kosztów kwalifikowalnych operacji i przekazana w dwóch płatnościach.

Pierwsza płatność, w wysokości (…) zł, tj. do 100% poniesionych kosztów kwalifikowalnych operacji dla danego etapu.

Druga płatność, w wysokości (…) zł, tj. Do 100% kosztów kwalifikowalnych operacji dla danego etapu. Wniosek o płatność wraz z wymaganymi dokumentami niezbędnymi do wypłaty pomocy składany będzie w Urzędzie (…) w formie i terminie określonym w umowie.

W przypadku realizacji operacji w dwóch etapach: po zakończeniu realizacji pierwszego etapu operacji - w terminie od dnia 1 marca 2025 r. do dnia 31 marca 2025 r., po zakończeniu realizacji drugiego etapu operacji - w terminie od dnia 1 czerwca 2025 r. do dnia 30 czerwca 2025 r.

Przy podpisaniu umowy o przyznaniu pomocy Gmina oświadczyła, że:

1)koszty kwalifikowalne operacji nie będą współfinansowane z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności lub jakiegokolwiek innego unijnego instrumentu finansowanego;

2)nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów rozporządzenia (…);

3)ubiegając się o przyznanie pomocy w zakresie określonym we wniosku o przyznanie pomocy złożyła rzetelne oraz zgodne ze stanem faktycznym i prawnym oświadczenia oraz dokumenty;

4)nie podlega zakazowi dostępu do środków publicznych, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 4 ustawy o finansach publicznych, na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu i zobowiązuje się do niezwłocznego poinformowania Samorządu Województwa o prawomocnym orzeczeniu sądu o zakazie dostępu do środków publicznych, wydanym w stosunku do Gminy po zawarciu umowy;

5)w przewidzianym we wniosku o przyznanie pomocy terminie, realizacja operacji nie jest możliwa bez udziału środków publicznych. W przypadku ustalenia niezgodności realizacji operacji z przepisami ustawy, rozporządzenia, zawartej umowy lub przepisami odrębnymi, Samorząd Województwa może zażądać od Gminy zwrotu nienależnie lub nadmiernie pobranej kwoty pomocy.

W wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (znak postępowania: (…)) przeprowadzonego w trybie podstawowym na podstawie przepisów z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych, w dniu (…) maja 2024 r. Gmina (…) zawarła umowę z wykonawcą: A. Sp. z o. o. z siedzibą ul. (…), (…), NIP: (…) zwaną dalej „Wykonawcą”.

Przedmiotem umowy było zadanie inwestycyjne pn. „(…)” (część 2 zamówienia) w ramach realizacji projektu pn. „(…) ”, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Przedmiotem umowy były roboty budowlane polegające na (…) w miejscowości (…) gm. (…).

Zakres przedmiotu umowy to:

1)Wykonanie dokumentacji projektowej (…).

2)Wykonanie robót budowlanych (…).

3)Montaż (…).

4)Wymiany(…).

5)Pełnienie nadzorów (…).

6)(....).

7)Wykonanie dokumentacji (...).

Terminem wykonania zamówienia był okres do 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy. Wykonawca zobowiązany był do zawarcia na własny koszt odpowiednich umów ubezpieczenia z tytułu szkód, które mogły zaistnieć w związku z określonymi zdarzeniami losowymi, oraz odpowiedzialnością cywilną na czas realizacji robót objętych umową. Wykonawca przeniesie na Gminę w ramach wynagrodzenia określonego w umowie, autorskie prawa majątkowe w rozumieniu ustawy z 4 lutego 1994 r. w prawie autorskim i prawach pokrewnych, powstałych w wyniku wykonania niniejszej umowy.

Za prawidłową realizację przedmiotu umowy ustalono wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości (…) zł brutto. Wynagrodzenie ryczałtowe umowy obejmuje wszystkie koszty związane z realizacją prac projektowych i robót budowlanych, w tym ryzyko Wykonawcy z tytułu niedoszacowania kosztów związanych z realizacją przedmiotu umowy, a także oddziaływania innych czynników mających lub mogących mieć wpływ na koszty. Płatność na podstawie otrzymanej faktury VAT (wraz z wymaganymi dokumentami wymienionymi w zawartej umowie) w terminie 30 dni od daty otrzymania. W dniu (…) czerwca 2024 r. Gmina (…) zawarła umowę z wykonawcą-konsorcjum firm: B. Sp. z o.o. z siedzibą (…), ul. (…), (…), NIP: (…) oraz C. Sp. z o. o. z siedzibą (…), adres: ul. (…), (…), (…), NIP: (…) zwanymi dalej „Wykonawcą”.

Przedmiotem umowy było zadanie inwestycyjne pn. „(…)” (część 1 zamówienia) w ramach realizacji projektu „(…) ” w ramach projektu współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Roboty budowlane polegające na zaprojektowaniu i budowie sieci kanalizacji sanitarnej grawitacyjno-tłoczonej w miejscowości (…) i (…).

Umowa obejmuje:

1)Wykonanie dokumentacji (…).

2)Budowę sieci kanalizacji sanitarnej (…).

3)Pełnienie nadzorów (…).

4)(…).

Budowa sieci kanalizacji sanitarnej pozwoli odebrać ścieki bytowe z ok (…) budynków.

Dzięki realizacji przedmiotowej inwestycji zminimalizowane zostaną zagrożenia zanieczyszczenia gruntu oraz wód podziemnych i powierzchniowych. W ramach realizacji inwestycji Wykonawca został zobowiązany do podłączenia wszystkich budynków zlokalizowanych w rejonie planowanego zamierzenia budowlanego, do kanalizacji sanitarnej.

Zgodnie z zawartą umową terminem wykonania zamówienia jest okres 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy. Za prawidłową realizację przedmiotu umowy, strony ustaliły wynagrodzenie ryczałtowe, zgodnie z ofertą Wykonawcy na kwotę (…) zł brutto. Wynagrodzenie ryczałtowe umowy obejmuje wszystkie koszty związane z realizacją prac projektowych i robót budowlanych, w tym ryzyko Wykonawcy z tytułu niedoszacowania kosztów związanych z realizacją przedmiotu umowy, a także oddziaływania innych czynników mających lub mogących mieć wpływ na koszty.

Płatność na podstawie otrzymanych faktur VAT (wraz z wymaganymi dokumentami wymienionymi w zawartej umowie) w terminie 30 dni od daty otrzymania.

Na wykonane przedmioty zawartych umów Wykonawcy udzielili rękojmi i gwarancji na wykonane roboty. Termin gwarancji wynosi 72 miesięcy licząc od daty podpisania przez Zamawiającego i Wykonawcę protokołu końcowego.

Informacje uzupełniające:

1)Faktury dokumentujące wydatki związane z realizacją inwestycji pn. „(…) ” były i będą wystawiane na Gminę (…) z numerem NIP: (…).

2)Gmina posiada własną jednostkę organizacyjną o nazwie: Zakład (…). Jest to zakład budżetowy zajmujący się gospodarką wodno-kanalizacyjną w Gminie (…).

3)Efekty realizacji ww. inwestycji będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług ( faktury VAT) oraz niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (noty) - jest to sprzedaż między jednostkami organizacyjnymi. Czynności zwolnione od podatku od towarów i usług nie będą występować.

4)Gmina nie jest w stanie obecnie przyporządkować kosztów realizacji przedmiotowej inwestycji do poszczególnych rodzajów wykonywanych czynności. Sprzedaż czynności opodatkowanych będzie dominująca, gdyż sprzedaż niepodlegająca opodatkowaniu VAT będzie sporadycznie tylko w stosunku do jednostek organizacyjnych Gminy. W 2024 roku indywidualny wskaźnik sprzedaży Zakładu (…) wynosił (…)% sprzedaży opodatkowanej i (…)% sprzedaży niepodlegającej, natomiast w 2025 roku (…)% sprzedaży opodatkowanej i (…) % sprzedaży niepodlegającej.

5)Realizacja inwestycji była uzależniona od przyznania pomocy, gdyż w przypadku jej nie uzyskania, Gmina zrezygnowałaby z realizacji danej inwestycji lub odłożyłaby ją w czasie, gdyż nie posiada własnych środków na realizację tak dużej inwestycji.

6)Otrzymana przez Gminę pomoc finansowa od Samorządu Województwa nie może być przeznaczona na inny cel. Nie może być również przeznaczona na ogólną działalność Gminy. Będzie przeznaczona tylko i wyłącznie na zapłaty wykonawcom i dostawcom za świadczone usługi lub dostawy towarów prowadzonej inwestycji.

7)Wysokość przyznanej pomocy była uwarunkowana od uzyskanej punktacji przyznanej na podstawie kryteriów wyboru operacji oraz kryteriów specyfikacji regionu w województwie zawartej w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu „(…) ”.

8)Warunkiem otrzymania pomocy finansowej jest zrealizowanie inwestycji w etapach i przedstawieniu wniosku o płatność wraz z rozliczeniem inwestycyjnym zrealizowanych wydatków zgodnie z warunkami określonymi w umowie.

Uzupełnienie i doprecyzowanie stanu faktycznego

Dofinansowanie otrzymane na realizację Projektu pn. „(…)” jest przeznaczone wyłącznie na budowę sieci kanalizacji sanitarnej i wymianę zbiornika wyrównawczego. Natomiast wykonanie przyłączeń do kanalizacji dla odbiorców (mieszkańców i jednostek podległych) będą wykonywane ze środków pieniężnych otrzymanych od zainteresowanych przyłączeniami mieszkańców bądź jednostek organizacyjnych, uzupełnieniem będą środki własne gminy.

Gmina (…) złożyła wniosek o przyznanie pomocy finansowej na realizację ww. inwestycji, natomiast wysokość dofinansowania stanowi 100% kosztów kwalifikowalnych przedsięwzięcia. Do kosztów kwalifikowalnych zgodnie z regulaminem konkursu nie zalicza się podatku VAT oraz kosztów wykonania przyłączy kanalizacyjnych. Na wysokość dofinansowania nie miała wpływu ilość planowanych do przyłączenia budynków.

Podłączenie budynków zlokalizowanych w rejonie planowanego zamierzenia budowlanego do kanalizacji sanitarnej zostanie wykonane wyłącznie z wpłat wnoszonych przez odbiorców. Środki otrzymane z dofinansowania będą przeznaczone tylko na budowę głównej sieci kanalizacyjnej.

Otrzymane dofinansowanie nie ma wpływu na wysokość wpłat wnoszonych przez odbiorców.

Każde niezrealizowanie Projektu wymaga zwrotu dofinansowania. W przypadku przedmiotowej inwestycji Gmina otrzymuje pomoc finansową na zasadzie refundacji już za wykonane prace i przedstawione faktury zakupu towarów i usług.

W związku z realizacją projektu, gmina na zasadzie refundacji była zobowiązana do rozliczenia poniesionych kosztów w dwóch etapach. Po zakończeniu pierwszego etapu w terminie do 31 marca 2025 r. a po zakończeniu drugiego etapu w terminie do 30 czerwca 2025 r.

Obecnie wpłaty od odbiorców będą pobierane wyłącznie za budowę przyłączy budynku do kanalizacji sanitarnej, natomiast w przyszłości będą pobierane opłaty za usługi odbioru ścieków.

Wpłaty pobierane od mieszkańców wynikają zawsze z zawartych umów cywilnoprawnych z mieszkańcami. Pierwsza umowa dot. wykonania przyłącza, kolejna umowa na odbiór i zagospodarowanie ścieków.

Wysokość wpłat od mieszkańców została ustalona kwotowo w zależności od długości przyłącza. Wysokość wpłat określono w trzech przedziałach finansowych.

Wykonanie przyłączeń do kanalizacji jest dobrowolne dla wszystkich odbiorców w obrębie budowanej kanalizacji sanitarnej. W trakcie zbierania zgód właścicieli działek na budowę sieci kanalizacji sanitarnej, mieszkańcy deklarowali chęć podłączenia swoich budynków do sieci.

Pytania

1)Czy Gmina miała i ma prawo do częściowego lub pełnego odliczenia podatku naliczonego od faktur zakupu towarów i usług związanych z przeprowadzeniem inwestycji pod nazwą „(…)”?

2)Czy otrzymana od Samorządu Województwa (…) pomoc finansowa na realizację ww. inwestycji podlega opodatkowaniu?

3)Czy od otrzymanych wpłaty za usługi wykonania przyłączeń do kanalizacji sanitarnej dla odbiorców w ramach prowadzonej inwestycji, Gmina jako Wykonawca na obowiązek naliczenia podatku należnego? Jaki dokument Gmina musi bądź może wystawić za otrzymanie wpłat na poczet wykonania przyłącza do kanalizacji sanitarnej?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Gmina miała prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego od faktur zakupu towarów i usług w związku z przeprowadzeniem inwestycji pod nazwą „(…)” w wysokości (…)%.

Jako czynny podatnik VAT, Gmina po scentralizowaniu się z jednostkami podległymi składa łącznie miesięczne rozliczenie VAT-7 do Urzędu Skarbowego. Zgodnie z uchwałą NR (…) z dnia (…) 1998 r. w sprawie utworzenia (…) oraz uchwałą Nr (…) z dnia (…) 2005 r. dot. zmian, zakład prowadzi działalność w zakresie gospodarki wodno‑ściekowej, utrzymania i eksploatacji sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na terenie gminy, poboru opłat za korzystanie z wody i odprowadzanie ścieków. Oczyszczalnia ścieków w Gminie (…) została oddana do eksploatacji w 2000 roku natomiast przekazana została protokołem zdawczo-odbiorczym jako środek trwały do Zakładu (…) w 2005 roku. Nowo powstały zakład (…) prowadzi działalność gospodarczą w imieniu i na rzecz Gminy (…) w zakresie usług wyłącznie opodatkowanych VAT wobec mieszkańców i przedsiębiorstw oraz usług niepodlegających opodatkowaniu VAT wobec własnych jednostek podległych gminy. Posiadając sieć wodociągowo-kanalizacyjną wykorzystuje ją dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Na jej bazie świadczy usługi w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę oraz odbioru ścieków na rzecz mieszkańców oraz przedsiębiorstw i własnych jednostek podległych (szkół, przedszkoli, (…)). Za te usługi Zakład (…) w imieniu Gminy wystawia noty lub faktury od których odprowadzany jest należny podatek VAT. Ponieważ Gmina nie osiąga zbyt wysokich dochodów z działalności prowadzonej jako „gmina-pojedynczo” i posiada zbyt niski swój prewspółczynnik, dlatego mając do obsługi zakład (…) ((…)) do prowadzenia działalności związanej z gospodarką wodno-ściekową do stosowania odliczeń podatku VAT od faktur zakupu w prowadzonej inwestycji zastosowano „zapożyczony” prewspółczynnik w wysokości (…)% wyliczony za 2024 rok dla Zakładu (…). Nowo wykonana inwestycja również zostanie przekazana na stan zakładowi (…).

Zgodnie z wewnętrznymi przepisami rachunkowo-podatkowymi w zakresie VAT w gminie: „W przypadku nabycia towarów i usług, które zostaną przekazane innym jednostkom organizacyjnym i będą wykorzystywane przez te jednostki do działalności gospodarczej (w tym opodatkowanej VAT), gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zastosowaniu prewskaźnika i/lub wskaźnika obliczonego dla jednostki wykorzystującej zakupione towary i usługi”.

Ad 2

Otrzymana pomoc finansowa od Samorządu Województwa (…) w celu realizacji inwestycji „(…)” nie podlega opodatkowaniu. Na realizację inwestycji Gmina uzyskała pomoc w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. W składanym wniosku Gmina oświadczyła, że jest podatnikiem VAT i realizując powyższą inwestycję, może odzyskać podatek VAT od faktur zakupu towarów i usług tzn. VAT w projekcie został zakwalifikowany jako koszt niekwalifikowalny, nie będzie pokryty ze środków dotacji uzyskanej na dofinansowanie projektu.

Ad 3

Gmina jako „Wykonawca” usług - wykonania przyłączeń do kanalizacji sanitarnej dla odbiorców w ramach prowadzonej inwestycji ma obowiązek naliczenia podatku należnego i przekazania go w ustawowym terminie do Urzędu Skarbowego. Na podstawie zawartych umów pomiędzy Gminą (Wykonawcą) a mieszkańcami lub jednostką podległą Gminie na wykonanie przyłączenia budynku do kanalizacji sanitarnej, Gmina w określonym w umowie terminie otrzyma wpłatę brutto zaliczkową lub wpłatę brutto zupełną na poczet wykonania ww. usługi. Data otrzymania środków pieniężnych na rachunek bankowy Gminy będzie datą podlegania obowiązkowi rozliczenia podatku VAT należnego na podstawie dokumentu wewnętrznego - zestawienia wpłat miesięcznych. Gmina jest zobowiązana do miesięcznego rozliczania VAT-7 podatku od towarów i usług. Na żądanie mieszkańca Gmina będzie mogła wydać fakturę VAT za wykonanie usługi przyłącza kanalizacyjnego. W przypadku wykonania przyłącza przez Gminą dla jednostki podległej dokumentem będzie tylko nota księgowa.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 2 pkt 6 i 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:

6) towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii;

22) sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Art. 8 ust. 2a ustawy:

W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Zatem, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Organy władzy publicznej mają na gruncie podatku od towarów i usług szczególny status. Są uznawane za podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności:

inne niż te, które mieszczą się w ramach ich zadań, oraz
mieszczące się w ramach ich zadań, ale wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jeśli zaś organ władzy publicznej podejmuje realizację zadań jako podmiot prawa publicznego, wówczas nie jest podatnikiem VAT, nawet jeśli pobiera należności, opłaty lub składki.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności - czy są to czynności publicznoprawne czy cywilnoprawne.

Rolę gminy szczegółowo określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.).

Art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że gmina działa w charakterze podatnika podatku VAT, gdy wykonuje we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wystąpili Państwo z wnioskiem do Urzędu Marszałkowskiego Województwa (…) o przyznanie pomocy w związku z realizacją inwestycji pn. „(…)” (Projekt).

Realizacja operacji nastąpi w dwóch etapach. Zawarli Państwo umowę z wykonawcą. Budowa sieci kanalizacji sanitarnej pozwoli odebrać ścieki bytowe z ok (…) budynków.

Realizacja inwestycji była uzależniona od przyznania pomocy, gdyż w przypadku jej nie uzyskania, zrezygnowaliby Państwo z realizacji danej inwestycji lub odłożyliby ją w czasie, gdyż nie posiadają własnych środków na realizację tak dużej inwestycji.

Złożyli Państwo wniosek o przyznanie pomocy finansowej na realizację ww. inwestycji, natomiast wysokość dofinansowania stanowi 100% kosztów kwalifikowalnych przedsięwzięcia. Do kosztów kwalifikowalnych zgodnie z regulaminem konkursu nie zalicza się podatku VAT oraz kosztów wykonania przyłączy kanalizacyjnych. Na wysokość dofinansowania nie miała wpływu ilość planowanych do przyłączenia budynków.

Podłączenie budynków zlokalizowanych w rejonie planowanego zamierzenia budowlanego do kanalizacji sanitarnej zostanie wykonane wyłącznie z wpłat wnoszonych przez odbiorców.

Mają Państwo wątpliwości, czy otrzymana od Samorządu Województwa (…) pomoc finansowa na realizację ww. inwestycji podlega opodatkowaniu.

Art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Art. 29a ust. 6 ustawy:

Podstawa opodatkowania obejmuje:

1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE, na mocy którego:

W odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie dotacje stanowią element podstawy opodatkowania podatkiem VAT. Jedynie takie, które są dotacjami związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów, czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko dotacje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne dotacje nie wchodzą do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Jednocześnie nie ma znaczenia status podmiotu wypłacającego dofinansowanie ani pochodzenie środków, z których dofinansowanie jest wypłacane.

Podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są, czy też nie są opodatkowane istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezwzględnie i bezpośrednio z ceną dostarczonych towarów lub świadczonych usług. W przypadku, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Jeżeli taki bezpośredni związek nie występuję, dofinansowanie ogólne - na pokrycie kosztów działalności nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Istotnym zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy jest wyjaśnienia pojęcia „subwencja bezpośrednio związana z ceną”.

W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W szczególności wyroki w sprawach C-184/00 (Office des produits wallons ASBL v. Belgian State) oraz C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Ltd. v. Commisioners of Customs and Excise, w skrócie KNW).

W wyroku C-184/00 Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy by możliwe było jej ustalenie. Cena jaką płaci nabywca musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, iż dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna.

W wyroku C-353/00 Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.

Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT.

Jeżeli otrzymana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę lub świadczeniobiorca otrzymuje je za darmo), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można - i należy - potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.

Zgodnie z Państwa wskazaniem otrzymana przez Państwa pomoc finansowa od Samorządu Województwa nie może być przeznaczona na inny cel. Nie może być również przeznaczona na ogólną Państwa działalność. Będzie przeznaczona tylko i wyłącznie na zapłaty wykonawcom i dostawcom za świadczone usługi lub dostawy towarów w zakresie budowy sieci kanalizacji sanitarnej i wymianę zbiornika wyrównawczego. Wysokość przyznanej pomocy była uwarunkowana od uzyskanej punktacji przyznanej na podstawie kryteriów wyboru operacji oraz kryteriów specyfikacji regionu w województwie. Warunkiem otrzymania pomocy finansowej jest zrealizowanie inwestycji w etapach i przedstawieniu wniosku o płatność wraz z rozliczeniem inwestycyjnym zrealizowanych wydatków zgodnie z warunkami określonymi w umowie. Środki otrzymane z dofinansowania będą przeznaczone tylko na budowę głównej sieci kanalizacyjnej. Otrzymane dofinansowanie nie ma wpływu na wysokość wpłat wnoszonych przez odbiorców. Każde niezrealizowanie Projektu wymaga zwrotu dofinansowania. W przypadku przedmiotowej inwestycji otrzymują Państwo pomoc finansową na zasadzie refundacji już za wykonane prace i przedstawione faktury zakupu towarów i usług.

W analizowanej sprawie w odniesieniu do otrzymanego przez Państwa dofinansowania nie wystąpią skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie. Otrzymane dofinansowanie stanowi wyłącznie środki na realizację wskazanego we wniosku Projektu w zakresie budowy sieci kanalizacji sanitarnej i wymiany zbiornika wyrównawczego. Zatem otrzymane dofinansowanie stanowić będzie dotację kosztową - do kosztu realizacji Projektu. Otrzymane przez Państwa dofinansowanie nie stanowi dla Państwa wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Dofinansowanie zostało przyznane do realizacji Projektu, zatem należy uznać, że jest to dofinansowanie ogólne do Państwa działalności w zakresie odbioru i oczyszczania ścieków, niezwiązane z konkretnymi dostawami towarów ani świadczeniem usług. W związku z tym, otrzymane dofinansowanie nie stanowi podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.

Zatem, otrzymane dofinansowanie na realizację Projektu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Mają Państwo także wątpliwości, czy od otrzymanych wpłat za usługi wykonania przyłączeń do kanalizacji sanitarnej dla odbiorców w ramach prowadzonej inwestycji, mają Państwo obowiązek naliczenia podatku należnego oraz w jaki sposób powinni Państwo udokumentować otrzymanie wpłat na poczet wykonania przyłącza do kanalizacji sanitarnej.

Wskazali Państwo, że wpłaty od odbiorców będą pobierane wyłącznie za budowę przyłączy budynku do kanalizacji sanitarnej, natomiast w przyszłości będą pobierane opłaty za usługi odbioru ścieków.

Wysokość wpłat od mieszkańców została ustalona kwotowo w zależności od długości przyłącza. Wysokość wpłat określono w trzech przedziałach finansowych.

Z uwagi na powołane wyżej przepisy prawa, a także przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że usługi przyłączenia Mieszkańców do sieci kanalizacyjnej zostaną wykonane przez Państwa odpłatnie w ramach zawartych umów cywilnoprawnych - w odniesieniu do tych usług - nie działają Państwo jako organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy.

W analizowanym przypadku wystąpią Państwo w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a ww. czynności, tj. przyłączenia Mieszkańców do sieci kanalizacyjnej za wynagrodzeniem, wypełniają definicję art. 8 ust. 1 ustawy. Pomiędzy otrzymywaną przez Państwa płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego tej płatności Mieszkańca, zachodzi bezpośredni związek, bowiem płatność następuje w zamian za to świadczenie, tj. wykonanie przyłączy kanalizacyjnych.

Tym samym, wykonywane przez Państwa czynności stanowią odpłatne świadczenie usług na rzecz Mieszkańców w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy i będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zarówno w treści ustawy jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienia od podatku.

Zastosowanie zwolnienia od podatku możliwe jest tylko wówczas, gdy wynika to wprost z ustawy lub przepisów wykonawczych do ustawy.

Odpłatne świadczenie usług polegające na przyłączeniu odbiorców do sieci kanalizacji sanitarnej nie zostało przez ustawodawcę wymienione wśród usług zwolnionych od podatku, w konsekwencji będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług wg właściwej stawki. Zatem są Państwo zobowiązani do naliczenia podatku należnego z tego tytułu wykonania usług przyłączenia do sieci kanalizacji sanitarnej Mieszkańców i odprowadzenia podatku do Urzędu Skarbowego.

Odnosząc się do udokumentowania usług wykonania przyłączy do sieci kanalizacji sanitarnej należy wskazać przepisy dotyczące dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu.

Art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Art. 106b ust. 2 ustawy:

Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9, art. 113a ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Art. 106b ust. 3 ustawy:

Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1) czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a) czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4,

b) czynności, o których mowa w art. 106a pkt 3 i 4,

1a) otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a) przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 1b i ust. 5 pkt 4 oraz art. 106a pkt 3 i 4,

b) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

2) sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

- jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów - co do zasady - podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika. Generalnie ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej oraz sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami podatku od towarów i usług. Jednakże przepis art. 106b ust. 3 ustawy wskazuje, że na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą zawartą transakcję. Z przepisu tego nie wynika zakaz wystawienia takiej faktury osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, jeśli takiego żądania ona nie zgłosi. Natomiast należy dodatkowo wskazać, że nie ma jednak obowiązku wystawienia faktury osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej na żądanie, dokumentujących czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy.

Zatem mają Państwo prawo wystawić faktury dokumentujące sprzedaż usług dotyczących budowy przyłączy kanalizacyjnych dokonaną na rzecz mieszkańców (osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej) nawet jeśli mieszkańcy (nabywcy usług) nie wystąpią z takim żądaniem.

Wykonanie przyłączy do sieci kanalizacyjnej na rzecz Państwa jednostki organizacyjnej, np. zakładu budżetowego będzie stanowiło dla Państwa czynność wewnętrzną. Tym samym, rozliczenia w tym zakresie pomiędzy Państwem a np. zakładem budżetowym należy traktować jako związane z czynnościami pozostającymi poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Tym samym, w celu obciążenia przez Państwa kosztami przyłączenia Państwa jednostki organizacyjnej do sieci kanalizacji sanitarnej nie są Państwo zobowiązani do dokumentowania ww. czynności fakturą. Z kolei na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług brak jest przeciwwskazań do wystawienia noty księgowej. Należy jednak zauważyć, że nota księgowa nie jest dokumentem przewidzianym przepisami o podatku od towarów i usług i jako taka nie jest objęta regulacją tych przepisów.

Oceniając całościowo Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 uznałem je za prawidłowe.

Mają Państwo także wątpliwości, w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych związanych z realizacją Projektu.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z art. 86. ust. 1 ustawy wynika, że odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wykluczona jest możliwość odliczania podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych - czyli gdy są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony, są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych. Przy odliczeniu częściowym pomija się tę część podatku, w jakiej zakupione towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Podatnik ma obowiązek dokonania tzw. alokacji podatku, czyli określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu. Obowiązkiem podatnika jest przypisanie konkretnych wydatków do tego rodzaju sprzedaży, z którym są związane.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje pod warunkiem, że:

spełnione zostały przesłanki pozytywne, wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy oraz
nie zaistniały przesłanki negatywne, określone w art. 88 ustawy - pozbawiają one podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego uzupełniają regulacje zawarte m.in. w art. 86 ust. 2a ustawy i następne oraz art. 90 ustawy.

Art. 86 ust. 2a ustawy:

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Art. 86 ust. 2b ustawy:

Sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1)zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

2)obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Art. 86 ust. 22 ustawy:

Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.

Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej rozporządzeniem.

§ 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia:

Rozporządzenie:

1)określa w przypadku niektórych podatników sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć, zwany dalej „sposobem określenia proporcji”;

2)wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji.

Podatnikami, do których odnoszą się przepisy zawarte w rozporządzeniu, są jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.

§ 2 pkt 8 rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o jednostkach organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego - rozumie się przez to:

a)urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego,

b)jednostkę budżetową,

c)zakład budżetowy.

Rozporządzenie wprowadza wzory, według których będą wyznaczane sposoby określenia proporcji, uznane za najbardziej odpowiadające specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć.

§ 3 ust. 1 rozporządzenia:

W przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego.

Dla jednostek samorządu terytorialnego takich jak gmina nie ustala się jednego sposobu określenia proporcji (prewspółczynnika) dla całej jednostki (gminy) jako osoby prawnej, tylko odrębne sposoby (prewspółczynniki) dla poszczególnych jej jednostek organizacyjnych.

§ 3 ust. 4 rozporządzenia:

Jako sposób określenia proporcji uznaje się w przypadku zakładu budżetowego sposób ustalony według wzoru:

X = A x 100 / P

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

X - proporcję określoną procentowo, zaokrągloną w górę do najbliższej liczby całkowitej,

A - roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez zakład budżetowy, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej,

P - przychody wykonane zakładu budżetowego.

Powołany wyżej przepis art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy.

W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania podatkiem VAT. Towarzyszą one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą.

Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste, w przypadkach, o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w przypadkach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia VAT.

Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy - przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy, czy nieodpłatną działalność statutową.

Z powołanych powyżej przepisów wynika, że w celu odliczenia podatku naliczonego podatnik powinien w pierwszej kolejności przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (opodatkowanej podatkiem VAT, zwolnionej i niepodlegającej opodatkowaniu tym podatkiem). W przypadku zakupów bezpośrednio związanych z działalnością opodatkowaną, podatnik, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, odlicza podatek naliczony w całości.

Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy.

Wskazali Państwo, że faktury dokumentujące wydatki związane z realizacją Projektu były i będą wystawiane na Państwa. Posiadają Państwo własną jednostkę organizacyjną, tj. zakład budżetowy zajmujący się gospodarką wodno-kanalizacyjną.

Efekty realizacji Projektu będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług (faktury) oraz niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (noty) - jest to sprzedaż między jednostkami organizacyjnymi. Czynności zwolnione od podatku od towarów i usług nie będą występować.

Nie są Państwo w stanie przyporządkować kosztów realizacji przedmiotowej inwestycji do poszczególnych rodzajów wykonywanych czynności.

Sprzedaż czynności opodatkowanych będzie dominująca, gdyż sprzedaż niepodlegająca opodatkowaniu VAT będzie sporadycznie tylko w stosunku do Państwa jednostek organizacyjnych.

Przysługuje Państwu prawo do odliczenia części podatku naliczonego, w zakresie w jakim wydatki poniesione na realizację Projektu będą służyły do czynności opodatkowanych.

Zatem, są Państwo zobowiązani do obliczenia podatku naliczonego przypisanego do działalności gospodarczej zgodnie ze „sposobem określenia proporcji”, o którym mowa w art. 86 ust. 2a i następne ustawy, z uwzględnieniem § 3 ust. 4 rozporządzenia dla zakładu budżetowego jednostki samorządu terytorialnego.

Prawo do odliczenia przysługuje pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku oraz własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Zaznaczyć należy, że w ramach wydawania interpretacji indywidualnych Organ nie dokonuje oceny prawidłowości dokonanych obliczeń.

Organ zastrzega, że przedmiotem analizy i oceny nie była m.in. wskazana wartość prewspółczynnika, który wskazali Państwo za rok 2024 i 2025. Analiza i ocena takich obliczeń nie mieści się bowiem w zakresie postępowania o wydanie interpretacji indywidulanej. Tym samym to podatnik ponosi odpowiedzialność za prawidłowość obliczenia podatku naliczonego podlegającego odliczeniu, a weryfikacja tego obliczenia leży w kompetencjach innych organów podatkowych, które w ramach postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno‑skarbowej, są uprawnione do takich działań.

Pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników dotyczących możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Państwu przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie

W interpretacji oparłem się na informacjach przedstawionych przez Państwa w opisie sprawy, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno‑skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny od przedstawionego we wniosku opisu sprawy interpretacja nie wywoła skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo\
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie