Interpretacja indywidualna po wyroku sądu - Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 16 maja 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4.4012.254.2019.11.S.AK

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna po wyroku sądu

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

1.ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku z 19 kwietnia 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 6 marca 2020 r. sygn. akt III SA/Wa 2153/19 (wpływ prawomocnego orzeczenia 26 lutego 2025 r.),

2.stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 kwietnia 2019 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 kwietnia 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(...) Sp. z o.o. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego i agenta transferowego, odpowiednio dla towarzystwa ubezpieczeń na życie, towarzystwa ubezpieczeń oraz otwartego funduszu emerytalnego zarządzanego przez powszechne towarzystwo emerytalne. Dodatkowo, Wnioskodawca planuje zawarcie umowy (dalej: „Umowa dystrybucyjna”) z dobrowolnymi funduszami emerytalnymi (dalej: „DFE”) reprezentowanymi przez powszechne towarzystwo emerytalne (dalej: „PTE”) w zakresie świadczenia usług pośrednictwa w zawieraniu umów o zarządzanie pracowniczych planów kapitałowych (dalej: „PPK”).

Zasady dotyczące PPK zawarte są w ustawie z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. z 2018 poz. 2215, dalej: „Ustawa o PPK”).

Zgodnie z art. 3 Ustawy o PPK, PPK jest tworzony w celu gromadzenia oszczędności przez uczestników z przeznaczeniem na wypłatę tych środków po osiągnięciu przez nich 60 roku życia oraz na inne cele określone w przedmiotowej Ustawie. Co do zasady, środki gromadzone w PPK stanowią prywatną własność uczestnika PPK, a uczestnictwo w nim jest dobrowolne. Środki te pochodzą z wpłat finansowanych przez uczestników i podmiot zatrudniający (odpowiednio pracowników i pracodawców) oraz wpłat finansowanych przez Państwo w postaci wpłaty powitalnej oraz dopłat rocznych.

W związku z powyższym, Wnioskodawca planuje wykonywać usługi pośrednictwa w PPK w imieniu i na rzecz DFE, gdzie upoważnieniem do takiej działalności jest zlecenie wskazane w Umowie dystrybucyjnej.

Na usługi pośrednictwa wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz DFE w ramach Umowy dystrybucyjnej będą składać się czynności pośrednictwa w PPK (dalej: „Czynności pośrednictwa”), w szczególności:

a)zachęcanie potencjalnych klientów do zawierania z DFE umów o zarządzanie PPK, poprzez organizowanie spotkań w celu przedstawienia potencjalnym klientom oferty DFE i PTE w zakresie zarządzania i prowadzenia PPK, w tym podejmowanie działań zmierzających do doprowadzenia do zawarcia umowy o zarządzanie PPK z DFE,

b)informowanie potencjalnych klientów o zasadach gromadzenia oszczędności w PPK, zgodnie z warunkami opublikowanymi w statutach DFE i dokumentach dostarczonych przez DFE,

c)pozyskiwanie i przekazywanie PTE danych potencjalnych klientów zainteresowanych zawarciem z DFE umów o zarządzanie PPK,

d)koordynowanie wdrożenia PPK u klientów, z którymi zawierana będzie umowa o zarządzanie PPK i umowa o prowadzenie PPK, zarządzanie dokumentacją wdrożeniową u klienta,

e)informowanie potencjalnych klientów o możliwości dokonywania wpłat dodatkowych do DFE,

f)wykonywanie Czynności pośrednictwa według najlepszej wiedzy wymaganej dla ochrony i zabezpieczenia interesów członków DFE, przy dołożeniu najwyższej staranności, a także zgodnie z zasadami uczciwego obrotu i przepisami prawa, a w szczególności przepisami ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (tj. Dz. U. z 2018 r., poz. 1906 ze zm. dalej: „Ustawa o funduszach emerytalnych”) i Ustawy o PPK a także instrukcjami i wytycznymi otrzymanymi od PTE,

g)wykonywanie Czynności pośrednictwa z najwyższą starannością, z uwzględnieniem zawodowego charakteru prowadzonej działalności, w szczególności w sposób zapewniający osiągnięcie celu, jakim jest pozyskanie możliwie dużej liczby nowych członków przez DFE,

h)bieżące raportowanie zgodnie z wymaganymi standardami podejmowanych aktywności.

Powyższe czynności, Wnioskodawca będzie wykonywać poprzez osoby będące pracownikami Wnioskodawcy lub podmioty współpracujące z Wnioskodawcą (dalej: „Przedstawiciele”).

Z tytułu wykonywania Czynności pośrednictwa, Wnioskodawcy będzie przysługiwało wynagrodzenie w wysokości (i) sumy odrębnie naliczanych wynagrodzeń faktycznie zapłaconych Przedstawicielom przez Wnioskodawcę z tytułu wykonywanych czynności pośrednictwa, powiększonej o marżę oraz (ii) równowartości kosztów obciążających Wnioskodawcę związanych z wykonywaniem przez Wnioskodawcę Czynności pośrednictwa powiększonej o marżę.

Pytanie

Czy Czynności pośrednictwa wykonywane przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy dystrybucyjnej będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT jako usługi pośrednictwa w zakresie depozytów środków pieniężnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, Czynności pośrednictwa wykonywane przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy dystrybucyjnej będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT jako usługi pośrednictwa w zakresie depozytów środków pieniężnych.

Wnioskodawca opiera swoje stanowisko na następującym rozumieniu przepisów Ustawy o VAT.

Usługi świadczone przez DFE jako usługi depozytów środków pieniężnych

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei w myśl art. 8 ust. 1 powyższej ustawy przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Stosownie do art. 41 ust. 1 Ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie na podstawie obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Co więcej, przepisy Ustawy o VAT oraz przepisy wykonawcze do ustawy przewidują jednocześnie szereg stawek obniżonych oraz zwolnień od opodatkowania.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotowy przepis powinien być rozumiany w ten sposób, że zwolnienie z opodatkowania VAT transakcji w zakresie depozytów ma szersze znaczenie niż jedynie prowadzenie kont depozytowych, która to czynność mieści się w ramach usług prowadzenia rachunków pieniężnych.

Zgodnie z wykładnią językową (sjp.pwn.pl) depozyt oznacza „pieniądze oddane na przechowanie na warunkach określonych w umowie [...] przechowywanie przedmiotów lub pieniędzy przez osobę lub instytucję, której je powierzono”.

Zgodnie ze znowelizowaną przez Ustawę o PPK Ustawą o funduszach emerytalnych przedmiotem działalności dobrowolnego funduszu jest m.in. gromadzenie środków zgodnie z przepisami ustawy o PPK w PPK, oraz ich lokowanie, zgodnie z polityką inwestycyjną funduszu.

Jak już wskazano w stanie faktycznym, PPK jest tworzony w celu gromadzenia oszczędności przez uczestników z przeznaczeniem na wypłatę tych środków po osiągnięciu przez uczestników 60 roku życia oraz na inne cele określone w przedmiotowej ustawie. Środki te pochodzą z wpłat finansowanych przez uczestników i podmiot zatrudniający (odpowiednio pracowników i pracodawców) oraz wpłat finansowanych przez Państwo w postaci wpłaty powitalnej oraz dopłat rocznych.

Co do zasady, środki gromadzone w PPK na zindywidualizowanym rachunku PPK stanowią prywatną własność uczestnika PPK, a uczestnictwo w programie jest dobrowolne. Co więcej, uczestnik PPK może rozporządzać środkami zgromadzonymi na jego rachunku PPK (na zasadach określonych w Ustawie o PPK). W tym zakresie, środki zgromadzone na koncie PPK mogą zostać m.in. wypłacone lub przetransferowane np. z rachunku PPK na m.in. inny rachunek PPK, rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej, indywidulane konto emerytalne, pracowniczy plan emerytalny we wskazanych w Ustawie o PPK sytuacjach. Uczestnik PPK może wnioskować również o wypłatę środków zgromadzonych w PPK jako świadczenia małżeńskiego.

Natomiast wypłata środków z PPK może nastąpić w ustawowo określonych terminach oraz wysokościach. Dodatkowo, środki zgromadzone na koncie PPK mogą zostać wypłacone w 100% np. w celu sfinansowania wkładu własnego na kredyt hipoteczny (ale z obowiązkiem ich zwrotu) lub 25% w przypadku poważnego zachorowania własnego, małżonka lub dziecka.

Powyższe wskazuje, że zgodnie z Ustawą o PPK oraz znowelizowaną Ustawą o funduszach emerytalnych DFE jest uprawniony do świadczenia czynności, które mieszczą się w zakresie przedmiotowych usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, ponieważ wspomniane usługi wpisują się we wskazaną powyżej definicję językową depozytu - środki są oddane na warunkach określonych w umowie o zarządzanie PPK oraz środki zgormadzone na rachunku PPK są przechowywane przez DFE, któremu te środki powierzono. Co więcej natura przedmiotowych usług (prywatny charakter zgromadzonych środków, zindywidualizowany rachunek na którym gromadzone środki będą zapisywane, dobrowolność uczestnictwa w systemie, możliwość rozporządzania środkami w ramach przewidzianych przez prawo) wyraźnie wskazuje, że usługi takie powinny na gruncie Ustawy o VAT być traktowane jako depozyt środków pieniężnych.

Usługi świadczone przez Wnioskodawcę jako usługi pośrednictwa

W związku z tym, że Wnioskodawca w ramach wykonywanych Czynności pośrednictwa będzie pośredniczył w zawieraniu umów o zarządzanie PPK, warunkiem koniecznym do objęcia świadczonych przez niego usług zwolnieniem z VAT jest zakwalifikowanie ich do katalogu usług pośrednictwa w świadczeniu usług związanych z depozytami środków pieniężnych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT.

Stąd, w celu określenia zakresu zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT niezbędne jest ustalenie pojęcia terminu „usług pośrednictwa”.

W związku z tym, że ani Ustawa o VAT ani Dyrektywa 2006/112/We Rady Unii Europejskiej z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu od wartości dodanej (Dz. U. UE. L.2006.347.1 z dnia 11 grudnia 2006 r., dalej: „Dyrektywa VAT”) nie zawiera definicji usług pośrednictwa, zdaniem Wnioskodawcy, należy ustalić znaczenie powyższego terminu.

W celu określenia jakie czynności trzeba rozumieć pod pojęciem usług pośrednictwa finansowego, należy ustalić znaczenie terminu w oparciu o wykładnię językową, wspartą orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”).

Zgodnie ze słownikiem języka polskiego (sjp.pwn.pl) pośredniczyć oznacza „działalność osoby trzeciej mającej na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron” a także „kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych [...]”. Z wykładni językowej wynika więc, że „pośrednictwo” jest umową, w której jedna strona zobowiązuje się wobec drugiej doprowadzić do możliwości zawarcia umowy lub pośredniczyć przy zawieraniu takiej umowy.

Co więcej, z wyroków TSUE wynika, że pośrednictwo powinno obejmować działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. TSUE wskazuje, że w istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie za odrębną działalność w zakresie pośrednictwa. Celem takiej działalności jest uczynić wszystko co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę, przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Dodatkowo, cechą charakterystyczną usług pośrednictwa jest fakt, iż bezpośrednią przyczyną zawarcia umowy są działania pośrednika.

Zdaniem TSUE, pośrednictwo może obejmować szereg czynności np. wskazywanie okazji do zawarcia umowy, kontaktowanie się ze stronami transakcji, negocjowanie w imieniu i na rzecz warunków świadczeń wzajemnych, kontaktowanie się z drugą stroną (np. wyrok TSUE w sprawie C-235/00, między Commissioners of Customs Excise a CSC Financial Services Ltd. lub wyrok w sprawie C-453/05 między Finanzamt Luckenwalde a Volker Ludwig) i w tym zakresie może być do tych czynności ograniczone.

Powyższe wyroki wskazują, że TSUE stoi na stanowisku, że pośrednictwo może obejmować zarówno samodzielne zawieranie umów z klientem jak i może polegać wyłącznie na nakłanianiu klientów do zawarcia umów z innym podmiotem.

Zdaniem Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę powyższe, daną usługę należy zakwalifikować jako usługę tzw. pośrednictwa finansowego (objętego zwolnieniem z VAT), gdy spełnione są następujące warunki:

istnieje umowa pomiędzy stronami, w której jedna strona (pośrednik) zobowiązuje się wobec drugiej doprowadzić do możliwości zawarcia umowy lub pośredniczyć przy zawieraniu takiej umowy,
usługa pośrednictwa powinna być wykonywana przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej usługi i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony umowy,
stronie pośredniczącej wypłacane jest wynagrodzenie za odrębną działalność w zakresie pośrednictwa,
celem takiej działalności jest czynienie wszystkiego co niezbędne, aby strony zawarły umowę, przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu co do jej treści,
cechą usług pośrednika jest fakt, iż bezpośrednią przyczyną zawarcia umowy są działania pośrednika.

Należy też wskazać, że organy podatkowe przyjmują, że pośrednictwo obejmuje czynności dokonywane w imieniu oraz na rzecz innego przedsiębiorcy, w wyniku których dochodzi do zawarcia transakcji między tym przedsiębiorcą a podmiotem trzecim. Przy tym działanie w imieniu oznacza wykonywanie czynności na korzyść drugiej strony na podstawie udzielonego przez nią upoważnienia - por. indywidualna interpretacja prawa podatkowego z dnia 10 sierpnia 2018 r., o nr 0114-KDIP1-2.4012.359.2018.1.IG wydana przez Dyrektora Informacji Skarbowej.

W opinii Wnioskodawcy, wszystkie powyższe warunki będą spełnione w odniesieniu do Czynności pośrednictwa, ponieważ czynności te są wykonywane na podstawie Umowy dystrybucyjnej, gdzie Wnioskodawca zobowiązuje się do doprowadzenia do możliwości zawarcia umowy lub pośredniczenia przy zawieraniu takiej umowy, Wnioskodawca nie jest stroną umowy dotyczącej PPK, jego działalność różni się od typowych świadczeń wykonywanych przez DFE, Wnioskodawcy wypłacane jest wynagrodzenie za jego usługi, celem działalności Wnioskodawcy jest czynienie wszystkiego co niezbędne, aby strony zawarły umowę, przy czym Wnioskodawca nie ma interesu co do jej treści a bezpośrednią przyczyną zawarcia umów będzie działalność Wnioskodawcy.

Co więcej, w indywidualnej interpretacji prawa podatkowego wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, w dniu 30 grudnia 2015 r., o nr. IPPP1/4512-1252/15-2/IGo, organ podatkowy zgodził się z podatnikiem, że usługi pośrednictwa w zawieraniu umów dotyczących indywidualnych kont emerytalnych (dalej: „IKE”) i indywidualnych kont zabezpieczenia emerytalnego (dalej: „IKZE”) świadczone na rzecz dobrowolnego funduszu emerytalnego będą zwolnione z podatku VAT na podstawie analogicznego przepisu (art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT) - podobnie indywidualna interpretacja prawa podatkowego z dnia 8 grudnia 2016 r. o nr 1462-IPPP1.4512.910.2016.1.MP.

Zdaniem Wnioskodawcy, pomiędzy umowami dotyczącymi IKE i IKZE oraz umowami dotyczącymi PPK istnieją analogie, ponieważ wszystkie powyżej wskazane rodzaje umów służą przyjmowaniu wpłat pieniężnych oraz gromadzeniu oszczędności na rzecz oszczędzającego (uczestnika). Istotą konstrukcji wspólną dla umów dotyczących IKE, IKZE oraz PPK jest przyjmowanie wkładów pieniężnych od oszczędzających, które to wkłady są zapisywane na zindywidualizowanym koncie a wypłata środków zgromadzonych w ten sposób jest dokonywana na zasadach wskazanych w ustawach właściwych dla IKE, IKZE i PPK - zdaniem Wnioskodawcy, powyższe dodatkowo potwierdza, że Czynności pośrednictwa powinny być traktowane analogicznie, i w konsekwencji powinny być zwolnione od opodatkowania jako usługi pośrednictwa w zakresie depozytów środków pieniężnych.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, Czynności pośrednictwa będą korzystały ze zwolnienia przewidzianego w ustawie o podatku od towarów i usług wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT jako usługi pośrednictwa w zakresie depozytów środków pieniężnych.

Interpretacja indywidualna

Rozpatrzyłem Państwa wniosek – 23 lipca 2019 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0114-KDIP4.4012.254.2019.1.AK, w której uznałem Państwa stanowisko za nieprawidłowe.

Interpretację doręczono Państwu 25 lipca 2019 r.

Skarga na interpretację indywidualną

23 sierpnia 2019 r. wnieśli Państwo skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Wnieśli Państwo o:

1)uchylenie zaskarżonej interpretacji w całości na podstawie art. 146 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi;

2)zasądzenie od Dyrektora kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Postępowanie przed sądami administracyjnymi

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił skarżoną interpretację – wyrokiem z 6 marca 2020 r. sygn. akt III SA/Wa 2153/19.

9 czerwca 2020 r. wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 10 lipca 2024 r. sygn. akt I FSK 1169/20 oddalił skargę kasacyjną.

Wyrok, który uchylił interpretację indywidualną, stał się prawomocny 10 lipca 2024 r.

Odpis prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 6 marca 2020 r. sygn. akt III SA/Wa 2153/19 wpłynął do tut. Organu 26 lutego 2025 r.

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.):

Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraziły Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oraz Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyrokach;
ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Katalog czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług zawiera art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2174 ze zm.) zwanej dalej „ustawą”, który stanowi, że:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają:

1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2) eksport towarów;

3) import towarów na terytorium kraju;

4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (...).

Art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Usługą jest każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy więc rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Art. 41 ust. 1 ustawy:

Stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy:

W okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ww. ustawy.

Art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. g) ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi zarządzania pracowniczymi planami kapitałowymi, w rozumieniu ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. poz. 2215).

Art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy:

Zwalnia się od podatku:

37)usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji;

38)usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

39)usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

40)usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług;

41)usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1768, z późn. zm.), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Art. 43 ust. 15 ustawy:

Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1) czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2) usług doradztwa;

3) usług w zakresie leasingu.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. Nr 347 poz. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą”.

Art. 135 ust. 1 lit. a-d Dyrektywy:

Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

a) transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych;

b)udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę;

c) pośrednictwo lub wszelkie działania w zakresie gwarancji kredytowych, poręczeń i wszelkich innych zabezpieczeń i gwarancji oraz zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę;

d) transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem TSUE zwolnienia, o których mowa w art. 135 ust. 1 Dyrektywy, stanowią autonomiczne pojęcia prawa unijnego, które służą unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich. Ponadto, pojęcia użyte do opisania zwolnień od podatku powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika.

Wykładnia tych pojęć musi być zgodna z celami, jakim służą zwolnienia oraz musi spełniać wymogi zasady neutralności podatkowej. Zasada ścisłej wykładni nie oznacza zatem, że pojęcia użyte w celu opisania zwolnień powinny być interpretowane w sposób, który uniemożliwiałby osiągnięcie zakładanych przez nie skutków (np. wyrok w sprawie C-334/14 De Fruytier, pkt 18).

Orzeczenie z 5 czerwca 1997 r. w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC) dotyczy przedmiotowych zwolnień na gruncie wspólnego systemu VAT, w którym TSUE wskazał cechy charakterystyczne usługi finansowej w kontekście ustalenia warunków stosowania zwolnienia dla konkretnych podtypów usług finansowych wymienionych w art. 13 (B) B(d) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. d i lit. f Dyrektywy). Sprawa dotyczyła usług świadczonych przez SDC (stowarzyszenie) przede wszystkim na rzecz banków oraz innych jednostek podłączonych do jego systemu informatycznego. SDC świadczyło usługi przetwarzania danych związanych z transakcjami prowadzonymi przez jego klientów, a także pewnych usług związanych ze sprawami administracyjnymi swoich członków. Trybunał orzekł, że ani sposób wykonywania usług, ani charakter prawny usługodawcy, ani nawet brak bezpośredniej umowy podmiotu wykonującego usługi z ostatecznym odbiorcą nie wykluczają zastosowania zwolnień, o których mowa w art. 13 (B) (D) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, pod warunkiem, że usługi świadczone przez dany podmiot są przez klienta Banku postrzegane jako element otrzymanej usługi finansowej. Ponadto, aby świadczone usługi korzystały ze zwolnienia powinny stosownie do orzecznictwa TSUE dotyczyć specyficznych i istotnych elementów związanych z daną usługą finansową. Należy też wskazać, że TSUE w ww. orzeczeniu dodał, że „Sam fakt, że jakiś element jest niezbędny do zakończenia transakcji zwolnionej z podatku, nie daje podstaw do konkluzji, że usługa, którą dany element reprezentuje jest zwolniona”. Nadto, TSUE odniósł się również do kwestii wykonywania czynności pomocniczych (stanowiących element usługi zasadniczej) oraz dostarczył wskazówek interpretacyjnych w zakresie dotyczącym m.in. transakcji płatniczych.

Aby świadczone usługi korzystały ze zwolnienia powinny stosownie do orzecznictwa TSUE dotyczyć specyficznych i istotnych elementów związanych z daną usługą finansową. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym nie jest objęte zwolnieniem – „aby stanowić »transakcję dotyczącą przelewów« świadczone usługi muszą zatem mieć skutek przelania funduszy oraz pociągać za sobą zmiany sytuacji prawnej i finansowej. Usługę zwolnioną na gruncie Dyrektywy należy odróżnić od czysto fizycznego lub technicznego świadczenia, takiego jak udostępnianie bankowi systemu przetwarzania danych”. W powyższym wyroku TSUE uznał także, że usługi pomocnicze dla usług finansowych mogą korzystać ze zwolnienia z VAT tylko jeśli same w znacznym stopniu „stają się” usługą finansową. Dla uznania usług związanych z przelewami za zwolnione, Trybunał w istocie wymaga, aby te usługi wywoływały taki efekt jak przelew, tzn. prowadziły do przeniesienia środków i zmieniały sytuację prawną i finansową zainteresowanego podmiotu. Trybunał wskazał również, że usługi polegające na udostępnieniu finansowych informacji bankom i innym użytkownikom nie są objęte zwolnieniem przewidzianym w podpunktach (3) i (5) art. 13(B)(d) VI Dyrektywy.

Podobne stanowisko zostało przedstawione przez Trybunał w orzeczeniu z 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services Ltd. W wyroku tym TSUE stwierdził, że „obrót papierami wartościowymi polega na działaniach zmieniających sytuację prawną i finansową między stronami i działania te są porównywalne do przypadków przeniesienia lub płatności. Dostawa zwykłej usługi technicznej lub administracyjnej, nie zmieniającej sytuacji prawnej lub finansowej nie wydaje się więc być objęta zwolnieniem ustalonym w art. 13 część B lit. d pkt 5 Szóstej dyrektywy. (…) Wynika z tego więc, że usługi o charakterze administracyjnym nie zmieniające prawnej bądź finansowej pozycji stron nie są objęte zwolnieniem ustalonym w art. 13 część B lit. d pkt 5”.

Z kolei w wyroku w sprawie C-350/10 Nordea Pankki Suomi Oyj TSUE wskazał że, aby móc zakwalifikować świadczone usługi jako czynności zwolnione z opodatkowania w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 3 i 5 szóstej dyrektywy, powinny one tworzyć odrębną całość, która – jeśli ją oceniać globalnie – w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w tym przepisie. W odniesieniu do operacji dotyczących przelewów w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 3 szóstej dyrektywy świadczone usługi muszą skutkować przekazaniem środków pieniężnych oraz prowadzić do zmian prawnych i finansowych. Należy dokonać rozróżnienia między usługą zwolnioną w rozumieniu wspomnianej dyrektywy a dostarczaniem zwykłego świadczenia fizycznego lub technicznego, takiego jak udostępnienie bankowi systemu informatycznego. W tym celu sąd krajowy powinien w szczególności zbadać zakres odpowiedzialności usługodawcy względem banków, zwłaszcza to, czy odpowiedzialność ta ograniczona jest do aspektów technicznych, czy też obejmuje specyficzne i istotne elementy czynności.

Zatem zgodnie z orzecznictwem TSUE ze zwolnienia z tytułu usług finansowych nie korzystają świadczone odrębnie usługi wspierające usługi finansowe, nawet jeśli są niezbędne do ich świadczenia, ale mają czysto techniczny charakter, np. usługi administracyjne, usługi call center czy usługi „swift”.

Z analizy ww. orzeczeń wynika więc, że ze zwolnienia będą korzystać usługi stanowiące element usług finansowych, jeżeli:

1)z ogólnego punktu widzenia stanowią osobną całość,

2)obejmują funkcje charakterystyczne dla usługi zwolnionej,

3)świadczone usługi muszą pociągać za sobą zmiany w sytuacji prawnej i finansowej zainteresowanych podmiotów.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają również definicji „pośrednictwa” w świadczeniu usług finansowych.

W celu zdefiniowania jakie czynności należy rozumieć pod pojęciem usług pośrednictwa finansowego, należy oprzeć się na wykładni językowej, wspieranej przy tym orzecznictwem TSUE. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, wersja internetowa), przez pośrednictwo należy rozumieć działalność osoby trzeciej, mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron; występowanie w roli łącznika lub rozjemcy. Równorzędnie, przez pośrednictwo rozumie się załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych między dwiema stronami, pośredniczenie w zawieraniu takich transakcji. W tym zakresie stwierdzić należy, że wykonywane przez podmiot wszelkie czynności zmierzające do zawarcia między dwiema różnymi stronami transakcji handlowych można uznać za pośrednictwo. Z kolei z doktrynalnego punktu widzenia cechą charakterystyczną pośrednictwa odróżniającą ten stosunek od innych umów jest fakt, iż bezpośrednią przyczyną zawarcia bezpośrednio lub pośrednio umowy są działania pośrednika. Innymi słowy przez umowę o pośrednictwo należałoby rozumieć taki stosunek prawny istniejący pomiędzy dwiema osobami, z których jedna (pośrednik) otrzymuje zlecenie od drugiej, aby doprowadzić do wymiany gospodarczej świadczeń z osobą trzecią, przy czym znalezienie kontrahenta ma stanowić bezpośredni i decydujący rezultat starań pośrednika. Bezpośrednim celem aktywności pośrednika jest wywołanie skutku prawnego, polegającego na wprowadzeniu zleceniodawcy (podmiotu zastępowanego) w stosunek umowny z osobą trzecią.

Pośrednictwo obejmuje zatem czynności dokonywane w imieniu oraz na rzecz innego podmiotu gospodarczego, w wyniku których dochodzi do zawarcia transakcji między tym przedsiębiorcą a podmiotem trzecim. Działanie „w imieniu” oznacza działanie z czyjegoś upoważnienia, w zastępstwie kogoś, natomiast działanie na czyjąś korzyść oznacza działanie dla kogoś, dla czyjegoś dobra.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa”, należy odnieść się do wyroku z 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w której TSUE stwierdził, że:

„(...) pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy”. (pkt 38)

Ponadto w ww. wyroku wskazano, że pojęcie pośrednictwa:

„(…) obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa. W tym kontekście celem takiej działalności jest uczynić wszystko co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę, przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy (zob. podobnie wyrok z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services, Rec. str. I 10237, pkt 39). Natomiast nie ma miejsca działalność polegająca na pośrednictwie, jeśli jedna ze stron umowy zleca podwykonawcy część czynności faktycznych związanych z umową (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie CSC Financial Services, pkt 40)”. (pkt 23)

Natomiast w wyroku z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs & Excise v CSC Financial Services Ltd, Trybunał orzekł, że pojęcie pośrednictwa obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa. Działalność ta może obejmować m.in. wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych. Celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. TSUE w orzeczeniu tym uznał, że znaczenie słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

W powołanych wyżej orzeczeniach TSUE wskazał zatem przykładowe elementy wchodzące w skład usługi „pośrednictwa”. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału, usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,
z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,
celem jest dążenie do zawarcia umowy, przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy,
usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego. Podkreślić trzeba, że zwolnienia przewidziane w Dyrektywie VAT stanowią autonomiczne pojęcia prawa unijnego, określenia zaś użyte do opisania tych zwolnień powinny być poddawane wykładni ścisłej, stanowią one bowiem odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą opodatkowaniu VAT podlega każda usługa i każda dostawa towarów dokonywana odpłatnie przez podatnika. Interpretacja rozszerzająca zakres zwolnienia poza ten, który wynika wprost z treści przepisu, jest niedozwolona. Powyższe potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE (dla przykładu wyrok w sprawie C-175/09 Axa UK – pkt 25 i przywołane tam orzecznictwo).

Z okoliczności przedstawionych przez Państwa wynika, że planują Państwo zawarcie umowy (Umowa dystrybucyjna) z dobrowolnymi funduszami emerytalnymi (DFE) reprezentowanymi przez powszechne towarzystwo emerytalne (PTE) w zakresie świadczenia usług pośrednictwa w zawieraniu umów o zarządzanie pracowniczych planów kapitałowych (PPK).

Planują Państwo wykonywać usługi pośrednictwa w PPK w imieniu i na rzecz DFE, gdzie upoważnieniem do takiej działalności jest zlecenie wskazane w Umowie dystrybucyjnej.

Na usługi pośrednictwa wykonywane przez Państwa na rzecz DFE w ramach Umowy dystrybucyjnej będą składać się czynności pośrednictwa w PPK (Czynności pośrednictwa), w szczególności:

b)informowanie potencjalnych klientów o zasadach gromadzenia oszczędności w PPK, zgodnie z warunkami opublikowanymi w statutach DFE i dokumentach dostarczonych przez DFE,

c)pozyskiwanie i przekazywanie PTE danych potencjalnych klientów zainteresowanych zawarciem z DFE umów o zarządzanie PPK,

d)koordynowanie wdrożenia PPK u klientów, z którymi zawierana będzie umowa o zarządzanie PPK i umowa o prowadzenie PPK, zarządzanie dokumentacją wdrożeniową u klienta,

e)informowanie potencjalnych klientów o możliwości dokonywania wpłat dodatkowych do DFE,

f)wykonywanie Czynności pośrednictwa według najlepszej wiedzy wymaganej dla ochrony i zabezpieczenia interesów członków DFE, przy dołożeniu najwyższej staranności, a także zgodnie z zasadami uczciwego obrotu i przepisami prawa, a w szczególności przepisami ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych i Ustawy o PPK a także instrukcjami i wytycznymi otrzymanymi od PTE,

h)bieżące raportowanie zgodnie z wymaganymi standardami podejmowanych aktywności.

Powyższe czynności będą Państwo wykonywać poprzez osoby będące Państwa pracownikami lub podmioty współpracujące z Państwem (Przedstawiciele).

Z tytułu wykonywania Czynności pośrednictwa, będzie przysługiwało Państwu wynagrodzenie w wysokości (i) sumy odrębnie naliczanych wynagrodzeń faktycznie zapłaconych przez Państwa Przedstawicielom z tytułu wykonywanych czynności pośrednictwa, powiększonej o marżę oraz (ii) równowartości kosztów obciążających Państwa związanych z wykonywaniem przez Państwa Czynności pośrednictwa powiększonej o marżę.

Państwa wątpliwości budzi kwestia możliwości korzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy jako usługi pośrednictwa w zakresie depozytów środków pieniężnych, usług pośrednictwa wykonywanych przez Państwa na podstawie Umowy dystrybucyjnej.

Art. 1 ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2215 ze zm.):

Ustawa określa zasady gromadzenia środków w pracowniczych planach kapitałowych, zwanych dalej "PPK", zawierania umów o zarządzanie PPK i umów o prowadzenie PPK, finansowania i dokonywania wpłat do PPK oraz dokonywania wypłat transferowych, wypłat i zwrotu środków zgromadzonych w PPK.

Art. 2 pkt 11, 27 i 29 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych:

11)instytucja finansowa - fundusz inwestycyjny zarządzany przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych, które zostało umieszczone w ewidencji PPK w trybie przepisów rozdziału 10, fundusz emerytalny zarządzany przez PTE albo pracownicze towarzystwo emerytalne, które zostały umieszczone w ewidencji PPK w trybie przepisów rozdziału 10, lub zakład ubezpieczeń, który został umieszczony w ewidencji PPK w trybie przepisów rozdziału 10

27)rachunek PPK - zapis w rejestrze uczestników funduszu inwestycyjnego lub w subrejestrze uczestników subfunduszu funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami, lub w rejestrze członków funduszu emerytalnego, lub wyodrębniony rachunek w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym, prowadzony na zasadach określonych w niniejszej ustawie, a w zakresie w niej nieuregulowanym - na zasadach określonych w ustawie o funduszach inwestycyjnych, w ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz w ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej;

29)środki zgromadzone na rachunku PPK - jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych lub subfunduszy wydzielonych w funduszach inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami lub jednostki uczestnictwa ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, nabywane przez uczestnika PPK za wpłaty, wpłaty dodatkowe, dopłaty roczne, przyjęte wypłaty transferowe lub za środki przekazane z tytułu konwersji lub zamiany lub zgodnie z art. 87 ust. 21, albo jednostki rozrachunkowe funduszy emerytalnych, na które uczestnikowi PPK przeliczane są takie wpłaty, wpłaty dodatkowe, dopłaty roczne, wypłaty transferowe lub środki przekazane z tytułu konwersji lub zamiany zgodnie z art. 87 ust. 21.

Art. 3 ust. 1 i 2 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych:

1. PPK jest tworzony w celu systematycznego gromadzenia oszczędności przez uczestnika PPK z przeznaczeniem na wypłatę po osiągnięciu przez niego 60. roku życia oraz na inne cele określone w ustawie.

2.Środki gromadzone w PPK stanowią prywatną własność uczestnika PPK, z zastrzeżeniem art. 105.

Art. 7 ust. 1-5 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych:

1.Podmiot zatrudniający zawiera umowę o zarządzanie PPK, jeżeli zatrudnia co najmniej jedną osobę zatrudnioną, w imieniu której, zgodnie z przepisami rozdziału 3, jest obowiązany zawrzeć umowę o prowadzenie PPK.

2.Umowa o zarządzanie PPK jest zawierana z instytucją finansową w postaci elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku.

3.Podmiot zatrudniający, w porozumieniu z zakładową organizacją związkową działającą w tym podmiocie zatrudniającym, wybiera instytucję finansową, z którą zostanie zawarta umowa o zarządzanie PPK. Wyboru dokonuje się w szczególności na podstawie oceny proponowanych przez instytucje finansowe warunków zarządzania środkami gromadzonymi w PPK, ich efektywności w zarządzaniu aktywami oraz posiadanego przez nie doświadczenia w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi lub funduszami emerytalnymi. Wyboru dokonuje się mając także na uwadze najlepiej rozumiany interes osób zatrudnionych.

4.Jeżeli w podmiocie zatrudniającym nie działa zakładowa organizacja związkowa, podmiot zatrudniający wybiera instytucję finansową, z którą zostanie zawarta umowa o zarządzanie PPK, w porozumieniu z reprezentacją osób zatrudnionych wyłonioną w trybie przyjętym w danym podmiocie zatrudniającym.

5.Jeżeli na miesiąc przed upływem terminu, w którym podmiot zatrudniający jest obowiązany do zawarcia umowy o zarządzanie PPK, nie zostanie osiągnięte porozumienie, o którym mowa w ust. 3 lub 4, podmiot zatrudniający wybiera instytucję finansową, z którą zostanie zawarta umowa o zarządzanie PPK, z uwzględnieniem ust. 3.

Art. 8 ust. 1 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych:

Podmiot zatrudniający zawiera umowę o zarządzanie PPK nie później niż na 10 dni roboczych przed dniem, w którym w stosunku do pierwszej osoby zatrudnionej jest obowiązany zawrzeć umowę o prowadzenie PPK, zgodnie z art. 16.

Art. 9 ust. 1 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych:

Podmiot zatrudniający zawiera umowę o zarządzanie PPK z funduszami zdefiniowanej daty zarządzanymi przez jedno towarzystwo funduszy inwestycyjnych, PTE, pracownicze towarzystwo emerytalne albo zakład ubezpieczeń, z zastrzeżeniem art. 12.

Art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych:

1. Umowa o zarządzanie PPK określa w szczególności:

1) strony umowy;

2) nazwę funduszy zdefiniowanej daty, o których mowa w art. 38 lub art. 39, zarządzanych przez podmiot zarządzający instytucją finansową;

3) warunki i tryb zawierania przez podmiot zatrudniający umów o prowadzenie PPK;

4) warunki gromadzenia środków i zarządzania nimi przez poszczególne fundusze zdefiniowanej daty, o których mowa w pkt 2;

5) warunki, terminy i sposób dokonania wypłaty, wypłaty transferowej lub zwrotu;

6) wysokość wpłat dodatkowych finansowanych przez podmiot zatrudniający dla poszczególnych grup osób zatrudnionych;

7) sposób deklarowania wpłat dodatkowych finansowanych przez uczestnika PPK i sposób zmiany wysokości tych wpłat;

8) maksymalną wysokość wynagrodzenia za zarządzanie funduszem zdefiniowanej daty, kosztów obciążających ten fundusz i opłat obciążających uczestnika PPK oraz warunki, o ile są przewidziane, na jakich mogą one zostać obniżone bez konieczności zmiany umowy;

9) warunki zmiany umowy;

10) warunki i okres wypowiedzenia umowy;

11) warunki dokonywania konwersji lub zamiany.

2.W przypadku zawarcia umowy o zarządzanie PPK z zakładem ubezpieczeń do umowy tej dołącza się regulamin lokowania środków ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego oraz ogólne warunki ubezpieczenia. Umowa o zarządzanie PPK z zakładem ubezpieczeń określa także:

1) wysokość sumy ubezpieczenia;

2) wysokość składki ochronnej, z zastrzeżeniem art. 49 ust. 2;

3) brak możliwości potrącania kosztów ochrony ubezpieczeniowej ze środków funduszu zdefiniowanej daty będącego ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym w przypadku niedokonywania wpłat lub zawieszenia dokonywania wpłat.

Art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych:

1.Podmiot zatrudniający zawiera w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych w podmiocie zatrudniającym umowę o prowadzenie PPK. Lista osób będących uczestnikami PPK stanowi załącznik do umowy o prowadzenie PPK, którego zmiana nie stanowi zmiany umowy o prowadzenie PPK.

2.Umowa o prowadzenie PPK jest zawierana z instytucjami finansowymi, z którymi podmiot zatrudniający zawarł umowę o zarządzanie PPK.

Art. 16 ust. 1 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych:

Podmiot zatrudniający zawiera umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej po upływie trzeciego miesiąca zatrudnienia w podmiocie zatrudniającym, nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia, chyba że osoba zatrudniona zadeklaruje przed upływem tego terminu niedokonywanie wpłat do PPK, na podstawie deklaracji, złożonej w formie pisemnej podmiotowi zatrudniającemu, albo przestanie być w stosunku do tego podmiotu zatrudniającego osobą zatrudnioną. Do deklaracji, o których mowa w zdaniu poprzednim, przepis art. 23 stosuje się odpowiednio.

Art. 17 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych:

Jeżeli podmiot zatrudniający nie dopełni obowiązku zawarcia umowy o prowadzenie PPK nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia, przyjmuje się, że w pierwszym dniu po upływie tego terminu z mocy prawa powstał stosunek prawny wynikający z umowy o prowadzenie PPK pomiędzy osobą zatrudnioną a instytucjami finansowymi, z którymi podmiot zatrudniający zawarł umowę o zarządzanie PPK. Umowę o prowadzenie PPK uważa się za zawartą na warunkach wynikających z umowy o zarządzanie PPK.

Art. 20 ust. 1 i 2 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych:

1. Umowa o prowadzenie PPK określa w szczególności:

1) strony umowy, w tym wybraną instytucję finansową;

2) dane identyfikujące uczestnika PPK;

3) sposób deklarowania wpłat dodatkowych finansowanych przez uczestnika PPK i sposób zmiany wysokości tych wpłat;

4) nazwy funduszy zdefiniowanej daty zarządzanych przez podmiot zarządzający instytucją finansową;

5) warunki gromadzenia środków i zarządzania nimi przez poszczególne fundusze zdefiniowanej daty, o których mowa w pkt 4;

6) sposób składania deklaracji w sprawie podziału wpłat dokonywanych do PPK pomiędzy poszczególne fundusze zdefiniowanej daty, o których mowa w pkt 4;

7) sposób zmiany funduszu zdefiniowanej daty, o którym mowa w pkt 4;

8) warunki, terminy i sposób dokonania wypłaty, wypłaty transferowej lub zwrotu;

9) sposób składania dyspozycji;

10) zakres, częstotliwość i formę informowania uczestnika PPK o środkach zgromadzonych na jego rachunku PPK;

11) maksymalną wysokość wynagrodzenia za zarządzanie funduszem zdefiniowanej daty, kosztów obciążających ten fundusz i opłat obciążających uczestnika PPK oraz warunki, o ile są przewidziane, na jakich mogą one zostać obniżone bez konieczności zmiany umowy.

2.W przypadku zawarcia umowy o prowadzenie PPK z zakładem ubezpieczeń do umowy tej dołącza się regulamin lokowania środków ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego oraz ogólne warunki ubezpieczenia. Umowa o prowadzenie PPK z zakładem ubezpieczeń określa także:

1) wysokość sumy ubezpieczenia;

2) wysokość składki ochronnej, z zastrzeżeniem art. 49 ust. 2;

Art. 38 ust. 1 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych:

Towarzystwo funduszy inwestycyjnych, PTE lub pracownicze towarzystwo emerytalne zarządzające wybraną instytucją finansową lub zakład ubezpieczeń będący wybraną instytucją finansową są obowiązane zarządzać odpowiednio funduszami inwestycyjnymi albo funduszami emerytalnymi w liczbie odpowiadającej co najmniej liczbie ograniczeń poziomu ryzyka inwestycyjnego, o którym mowa w art. 40 ust. 1, stosującymi odmienne zasady polityki inwestycyjnej uwzględniające różny wiek uczestników PPK, zwanymi dalej "funduszami zdefiniowanej daty".

Jak wynika z uregulowań ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, funkcjonowanie PPK opierać się będzie na dwuetapowym procesie. W pierwszej kolejności zgodnie z art. 7 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych pomiędzy podmiotem zatrudniającym, a wybraną instytucją finansową, zawierana będzie umowa o zarządzanie PPK. Drugim etapem będzie zawarcie umowy o prowadzenie PPK. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych stronami tej umowy będą osoba zatrudniona oraz instytucja finansowa, przy czym podmiot zatrudniający będzie działał w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych. Ponadto zgodnie z art. 14 ust. 2 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, umowa o prowadzenie PPK będzie zawierana z instytucjami, z którymi podmiot zatrudniający zawarł umowę o zarządzanie PPK, a więc ustawa o pracowniczych planach kapitałowych nie zezwala na zawarcie umowy o prowadzenie PPK z inną instytucją finansową niż tą, z którą dany podmiot zatrudniający zawarł umowę o zarządzanie PPK.

WSA w Warszawie w wyroku z 6 marca 2020 r. sygn. akt III SA/Wa 2153/19 zauważył, że:

„ (...) aby doprowadzić do zawarcia umowy o prowadzenie PPK, w pierwszej kolejności należy doprowadzić do zawarcia umowy o zarządzanie PPK. Ostatecznie decyzja o przystąpieniu do PPK będzie zależała od woli konkretnej osoby zatrudnionej (mechanizm funkcjonowania PPK zakłada, że każda osoba zatrudniona zostanie domyślnie zgłoszona do PPK, jakkolwiek będzie mogła podjąć decyzję o rezygnacji z PPK). Efektywnie więc to podmiot zatrudniający będzie decydował o wyborze instytucji finansowej, która będzie świadczyła PPK. Co więcej, tylko podmiot zatrudniający będzie mógł zawrzeć umowę o prowadzenie PPK (działając w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej). Ustawa o PPK nie zezwala, aby umowy o prowadzenie PPK były zawierane bezpośrednio pomiędzy osobą zatrudnioną (działającą samodzielnie, we własnym imieniu i na własną rzecz) oraz instytucją finansową. Ponadto ustawa o PPK nie zezwala na zawarcie umowy o prowadzenie PPK z inną instytucją finansową niż ta, z którą dany podmiot zatrudniający zawarł umowę o zarządzanie PPK.

Konstrukcja ustawy o PPK powoduje, że wyłączną drogą do zawarcia umowy o prowadzenie PPK jest najpierw zawarcie umowy o zarządzanie PPK. Oznacza to, że przekonanie danego podmiotu zatrudniającego do zawarcia umowy o zarządzanie PPK z konkretną instytucją finansową ma decydujące znaczenie dla możliwości dystrybucji PPK wśród osób zatrudnionych u danego podmiotu zatrudniającego.

W istocie więc pośrednictwo w zawieraniu umów o zarządzenie PPK jest jednocześnie pośrednictwem w zawieraniu umów o prowadzenie PPK.”.

W dalszej części uzasadnienia WSA w Warszawie zaznaczył, że:

„(...) dla potrzeb stosowania w podatku VAT zwolnienia dla usług o charakterze finansowym nie ma prawnego wymogu, aby usługi takie świadczone były przez podmioty profesjonalne. Kluczowym jest jednak, aby usługi takie miały charakter finansowy, tj. aby w ich wyniku dochodziło do zmian o charakterze prawnym i finansowym u stron konkretnej transakcji. Przy czym, na gruncie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zwolnieniu podlegają wszystkie usługi, które tworzą odrębną całość i w wyniku dokonania których dochodzi do zmian sytuacji prawnej i finansowej istniejącej pomiędzy stronami transakcji. Stąd też pojęciu usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usług pośrednictwa w tym zakresie należy nadać dynamiczny charakter oraz w granicach zasad ścisłej interpretacji przepisów odnoszących się do zwolnień podatkowych należy zakreślić stosunkowo szeroki zakres przedmiotowy tych usług. Podkreślić również trzeba, że dokonując interpretacji przepisów ustanawiających zwolnienia dla usług o charakterze finansowym, należy wprawdzie stosować zasady wykładni ścisłej, jednak w taki sposób, który nie pozbawia skuteczności norm prawnych, uwzględniając przy tym dynamikę charakteryzującą obecnie rynek usług finansowych.

W tym miejscu ponownie wskazać należy, że ze względu na istotę postępowania interpretacyjnego Sąd nie może zastępować i wyręczać organu w udzielaniu prawidłowej interpretacji.

(...) organ interpretacyjny ponownie dokona wykładni art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, na gruncie zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku o interpretację, mając na uwadze zaprezentowane powyżej stanowisko Sądu.

Przede wszystkim Dyrektor KIS oceni, czy prowadzenie PPK przez DFE, w świetle znowelizowanej ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz przepisów ustawy o PPK, stanowi świadczenie usług w zakresie depozytów pieniężnych, czy w tym zakresie występują elementy przedmiotowo istotne dla tego rodzaju umowy. Tylko rozważenie powyższych kwestii pozwoli jednoznacznie opowiedzieć na pytanie, co do objęcia czynności pośrednictwa opisanych we wniosku, zwolnieniem z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Ponownie rozpoznając sprawę organ interpretacyjny uwzględni również cel wprowadzonego zwolnienia, cel funkcjonowania PPK, zwolnienie z opodatkowania innych typów zbiorowego inwestowania, a także zasadę neutralności podatkowej”.

Z art. 2 ust. 1 pkt 11 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych wynika, że przez instytucję finansową należy rozumieć fundusz inwestycyjny zarządzany przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych, które zostało umieszczone w ewidencji PPK w trybie przepisów rozdziału 10, fundusz emerytalny zarządzany przez PTE albo pracownicze towarzystwo emerytalne, które zostały umieszczone w ewidencji PPK w trybie przepisów rozdziału 10, lub zakład ubezpieczeń, który został umieszczony w ewidencji PPK w trybie przepisów rozdziału 10.

Działalność powyższych instytucji regulują szczegółowo przepisy, odpowiednio ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1355 ze zm.), ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1906 ze zm.) oraz ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 381 ze zm.), w tym m.in. poprzez określenie ich zakresu działalności.

Jak wynika z art. 2 ust. 3 pkt 2 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych:

Przedmiotem działalności dobrowolnego funduszu jest gromadzenie środków zgodnie z przepisami ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. poz. 2215) w pracowniczych planach kapitałowych, zwanych dalej "PPK", oraz ich lokowanie, zgodnie z polityką inwestycyjną funduszu zdefiniowanej daty, o którym mowa w art. 38 tej ustawy.

Natomiast w myśl art. 2 ust. 5 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych:

Przedmiotem działalności pracowniczego funduszu może być także gromadzenie środków w PPK zgodnie z przepisami ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych oraz ich lokowanie, zgodnie z polityką inwestycyjną funduszu zdefiniowanej daty, o którym mowa w art. 38 tej ustawy.

Zgodnie z art. 8 ust. 3a i 6 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych:

Użyte w niniejszej ustawie określenia mają następujące znaczenie:

3a. dobrowolny fundusz - oznacza fundusz utworzony i zarządzany przez powszechne towarzystwo, prowadzący IKE lub IKZE, albo gromadzący środki w PPK zgodnie z przepisami ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych oraz lokujący je zgodnie z polityką inwestycyjną funduszu zdefiniowanej daty, o którym mowa w art. 38 tej ustawy, zwanego dalej "funduszem zdefiniowanej daty",

6.pracowniczy fundusz - oznacza pracowniczy fundusz emerytalny, który został utworzony i jest zarządzany przez pracownicze towarzystwo, którego przedmiotem działalności jest gromadzenie środków zgodnie z art. 2 ust. 2 lub 4, albo gromadzenie środków w PPK zgodnie z przepisami ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych oraz lokowanie ich zgodnie z polityką inwestycyjną funduszu zdefiniowanej daty.

Z cyt. art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy wynika, że zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Zgodnie z powszechnym znaczeniem (internetowy słownik języka polskiego) „depozyt” oznacza:

„przedmioty lub pieniądze oddane na przechowanie na warunkach określonych w umowie; też: przechowywanie przedmiotów lub pieniędzy przez osobę lub instytucję, której je powierzono” (https://sjp.pwn.pl/sjp/depozyt;2554758.html).

Natomiast z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy wynika, że zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 29 sierpnia 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2286 ze zm.):

Instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania.

Art. 3 pkt 3 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi:

Ilekroć w ustawie jest mowa o tytułach uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania - rozumie się przez to wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego papiery wartościowe lub niebędące papierami wartościowymi instrumenty finansowe reprezentujące prawa majątkowe przysługujące uczestnikom instytucji wspólnego inwestowania, w tym w szczególności jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych.

Jak stanowi art. 96 ust. 5 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych:

Wpłaty do PPK dokonywane są na rachunek funduszu emerytalnego, który niezwłocznie dokonuje ich przeliczenia na jednostki rozrachunkowe oraz zapisuje te jednostki rozrachunkowe na rachunku PPK uczestnika PPK.

Stosownie do art. 96a ust. 3 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych:

Wpłaty do PPK dokonywane są na rachunek wspólny rozliczeniowy funduszy emerytalnych będących funduszami zdefiniowanej daty w rozumieniu ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych zarządzanymi przez jedno powszechne towarzystwo emerytalne, które niezwłocznie dokonują ich przeliczenia na jednostki rozrachunkowe oraz zapisują te jednostki rozrachunkowe na rachunku PPK uczestnika PPK.

Zgodnie z art. 139 ust. 1 i 2 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych:

1.Fundusz lokuje swoje aktywa zgodnie z przepisami niniejszej ustawy, dążąc do osiągnięcia maksymalnego stopnia bezpieczeństwa i rentowności dokonywanych lokat.

2.Dobrowolny fundusz lub pracowniczy fundusz będący funduszem zdefiniowanej daty przy lokowaniu aktywów stosuje przepisy ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych oraz przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie.

NSA w wyroku z 3 lipca 2024 r., sygn. akt I FSK 1552/20 wskazał, że:

„Odnosząc się natomiast do kwestii kwalifikacji przedmiotowych umów pośrednictwa w zakresie ich zwolnienia od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 u.p.t.u., Sąd trafnie stwierdził, że zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 u.p.t.u., ma zastosowanie wyłącznie do czynności ściśle wskazanych w tym przepisie”.

Z zawarciem umowy o prowadzenie PPK wiąże się prowadzenie na rzecz uczestnika PPK (tj. zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy o PPK - osoby fizycznej, która ukończyła 18. rok życia, w imieniu i na rzecz której podmiot zatrudniający zawarł umowę o prowadzenie PPK z instytucją finansową) rachunku PPK. Na rachunku PPK będą gromadzone środki w postaci jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych lub subfunduszy wydzielonych w funduszach inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami lub jednostki uczestnictwa ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, nabywane przez uczestnika PPK za wpłaty, wpłaty dodatkowe, dopłaty roczne, przyjęte wypłaty transferowe lub za środki przekazane z tytułu konwersji lub zamiany lub zgodnie z art. 87 ust. 21 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, albo jednostki rozrachunkowe funduszy emerytalnych, na które uczestnikowi PPK przeliczane są takie wpłaty, wpłaty dodatkowe, dopłaty roczne, wypłaty transferowe lub środki przekazane z tytułu konwersji lub zamiany zgodnie z art. 87 ust. 21 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych.

PPK to powszechny system oszczędzania dla pracowników, realizowany przy współpracy z pracodawcami oraz państwem. Celami PPK jest zapewnienie bezpieczeństwa finansowego oraz wyższej jakości życia po zakończeniu aktywności zawodowej i przejściu na emeryturę, jak również budowa bezpieczeństwa finansowego pracowników i ich rodzin poprzez systematyczne gromadzenie środków przy udziale pracodawców i państwa. PPK mają budować dodatkowe oszczędności celem zabezpieczenia potrzeb życiowych po osiągnięciu wieku emerytalnego.

Jak już wskazano, z art. 3 ust. 1 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych wynika, że PPK jest tworzony w celu systematycznego gromadzenia oszczędności przez uczestnika PPK z przeznaczeniem na wypłatę po osiągnięciu przez niego 60. roku życia oraz na inne cele określone w ustawie.

Środki wpłacane na rachunek PPK są przeliczane odpowiednio na jednostki rozrachunkowe lub jednostki uczestnictwa funduszu. Uczestnik w rzeczywistości na koncie PPK posiada więc określoną liczbę jednostek rozrachunkowych/uczestnictwa. Ich wartość jest ustalana każdego dnia i zależy ona od wyceny aktywów i zobowiązań funduszu zarządzającego PPK. Wartość jednostek może się zmieniać codziennie, co oznacza, że wartość środków zgromadzonych na rachunku PPK nie musi dokładnie odpowiadać wartości wpłat. Wartość środków zgromadzonych na rachunku PPK uwzględnia m.in. dokonane na ten rachunek wpłaty oraz wynik inwestycyjny.

Środki znajdujące się na rachunku PPK nie mają więc postaci depozytu, gdyż nie są przechowywane i dostępne dla uczestnika PPK w wysokości, którą można z góry określić na dany dzień. Środki te są lokowane zgodnie z polityką inwestycyjną funduszu i mają służyć zapewnieniu bezpieczeństwa finansowego oraz wyższej jakości życia po przejściu na emeryturę.

Wykonywane przez instytucję finansową na podstawie umowy o prowadzenie PPK czynności spełniają zatem kryterium uznania ich za usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi.

Oznacza to, że usługi pośrednictwa w zawieraniu umów o prowadzenie PPK, co do zasady powinny podlegać zwolnieniu od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy.

Tym samym również usługi pośrednictwa w zawieraniu umów o zarządzenie PPK co do zasady powinny korzystać ze zwolnienia z tego podatku, ponieważ jak zauważył WSA w Warszawie w wyroku z dnia 6 marca 2020 r., sygn. akt III SA/Wa 2153/19, pośrednictwo w zawieraniu umów o zarządzanie PPK jest w istocie jednocześnie pośrednictwem w zawieraniu umów o prowadzenie PPK.

Aby jednak świadczone usługi pośrednictwa w zawieraniu umów o zarządzanie PPK mogły korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług, należy zweryfikować czy charakter tych usług w kontekście wytycznych wskazanych w orzecznictwie TSUE wskazuje, że stanowią one usługi pośrednictwa finansowego.

Wskazali Państwo, że planują Państwo w ramach Umowy dystrybucyjnej wykonywać usługi pośrednictwa w PPK w imieniu i na rzecz DFE (Czynności pośrednictwa), na które będą składać się w szczególności:

b)informowanie potencjalnych klientów o zasadach gromadzenia oszczędności w PPK, zgodnie z warunkami opublikowanymi w statutach DFE i dokumentach dostarczonych przez DFE,

c)pozyskiwanie i przekazywanie PTE danych potencjalnych klientów zainteresowanych zawarciem z DFE umów o zarządzanie PPK,

d)koordynowanie wdrożenia PPK u klientów, z którymi zawierana będzie umowa o zarządzanie PPK i umowa o prowadzenie PPK, zarządzanie dokumentacją wdrożeniową u klienta,

e)informowanie potencjalnych klientów o możliwości dokonywania wpłat dodatkowych do DFE,

f)wykonywanie Czynności pośrednictwa według najlepszej wiedzy wymaganej dla ochrony i zabezpieczenia interesów członków DFE, przy dołożeniu najwyższej staranności, a także zgodnie z zasadami uczciwego obrotu i przepisami prawa, a w szczególności przepisami ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych i Ustawy o PPK a także instrukcjami i wytycznymi otrzymanymi od PTE,

h)bieżące raportowanie zgodnie z wymaganymi standardami podejmowanych aktywności.

Odniesienie uwag wynikających z orzecznictwa TSUE w kwestii zwolnienia z podatku usług pośrednictwa, do analizowanej sprawy prowadzi do wniosku, że czynności wykonywane przez Państwa polegające na:

informowaniu potencjalnych klientów o zasadach gromadzenia oszczędności w PPK, zgodnie z warunkami opublikowanymi w statutach DFE i dokumentach dostarczonych przez DFE,
koordynowaniu wdrożenia PPK u klientów, z którymi zawierana będzie umowa o zarządzanie PPK i umowa o prowadzenie PPK, zarządzanie dokumentacją wdrożeniową u klienta,
informowaniu potencjalnych klientów o możliwości dokonywania wpłat dodatkowych do DFE,
wykonywaniu Czynności pośrednictwa według najlepszej wiedzy wymaganej dla ochrony i zabezpieczenia interesów członków DFE, przy dołożeniu najwyższej staranności, a także zgodnie z zasadami uczciwego obrotu i przepisami prawa, a w szczególności przepisami ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych i Ustawy o PPK a także instrukcjami i wytycznymi otrzymanymi od PTE,
wykonywaniu Czynności pośrednictwa z najwyższą starannością, z uwzględnieniem zawodowego charakteru prowadzonej działalności, w szczególności w sposób zapewniający osiągnięcie celu, jakim jest pozyskanie możliwie dużej liczby nowych członków przez DFE,
bieżącym raportowaniu zgodnie z wymaganymi standardami podejmowanych aktywności

nie stanowią usług pośrednictwa w zakresie usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe. W przedmiotowej sprawie świadczone przez Państwa usługi wymienione powyżej pkt b)-h) stanowią wyłącznie usługi wsparcia i mają charakter czysto techniczny bądź techniczno-administracyjny i nie mogą w żadnym razie wpływać na sytuację ani prawną ani finansową DFE czy PTE, a zatem ww. usługi nie mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy.

Natomiast świadczone przez Państwa usługi polegające na:

zachęcaniu potencjalnych klientów do zawierania z DFE umów o zarządzanie PPK, poprzez organizowanie spotkań w celu przedstawienia potencjalnym klientom oferty DFE i PTE w zakresie zarządzania i prowadzenia PPK, w tym podejmowanie działań zmierzających do doprowadzenia do zawarcia umowy o zarządzanie PPK z DFE oraz
pozyskiwaniu i przekazywaniu PTE danych potencjalnych klientów zainteresowanych zawarciem z DFE umów o zarządzanie PPK

stanowią usługi pośrednictwa w zawieraniu umów o zarządzenie PPK, będące jednocześnie pośrednictwem w zawieraniu umów o prowadzenie PPK i korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wydania pierwotnej interpretacji, tj. 23 lipca 2019 r.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie