
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
24 stycznia 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 24 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania podatkiem VAT rozliczenia pomiędzy Konsorcjantami dokonywanego w ramach umowy Konsorcjum oraz sposobu dokumentowania przekazania Członkowi Konsorcjum przez Lidera Konsorcjum kwot należnych za czynności realizowane w ramach Konsorcjum.
Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 marca 2025 r. (data wpływu 13 marca 2025 r.).
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zgodnie z wpisem w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Wnioskodawca w zakresie swojego przedsiębiorstwa 74.90.Z Pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej niesklasyfikowana oraz PKD związane z oprogramowaniem.
Wnioskodawca jest uczestnikiem umowy konsorcjum z Fundacją. Wnioskodawca podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej od całości swoich przychodów (polska rezydencja podatkowa).
Wnioskodawca wraz z Fundacją w ramach umowy konsorcjum prowadzą i organizują rozgrywki piłkarskie dla dzieci. Fundacja jest organizatorem wskazanego projektu. Wnioskodawca jest uczestnikiem konsorcjum zwanym w ramach, którego działa jako „Partner”, „Członek konsorcjum”. Przedmiotem umowy konsorcjum jest określenie zasad współpracy pomiędzy stronami w zakresie organizacji ww. rozgrywek piłkarskich, wzajemnych praw i obowiązków oraz warunków i form rozliczeń.
Członkowie Konsorcjum wspólnie działają w celach propagowania sportu wśród dzieci i młodzieży. W ramach umowy Konsorcjanci zobowiązują się do aktywnej współpracy w działaniach Konsorcjum mających na celu zapewnienie realizacji przedsięwzięcia, poprzez udział w tworzeniu projektu zgodnie z podziałem zadań, o których mowa w niniejszej Umowie, stosowania przyjętego systemu przepływu informacji, o którym mowa w § 7 Umowy, niezwłocznego informowania się wzajemnie o przeszkodach w realizacji poszczególnych zadań, w tym o ryzyku zaprzestania realizacji zadań; umożliwienia uprawnionym podmiotom przeprowadzenia czynności kontrolnych i audytowych w zakresie związanym z Konsorcjum, w tym dostępu do miejsc realizacji poszczególnych zadań Konsorcjum, zapewnienia prawidłowości operacji finansowych, prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej na potrzeby realizowanego projektu w układzie rodzajowym z podziałem analitycznym, umożliwiającej identyfikację środków i kosztów, dołożenia należytej staranności dla osiągnięcia zamierzonego celu Konsorcjum, w tym do zgodnego współdziałania oraz wzajemnej konsultacji podejmowanych przez siebie działań, w ramach zadań wyznaczonych dla poszczególnych Konsorcjantów, stosowania najlepszych standardów przy realizacji celu Konsorcjum wydatkowaniu środków na niego przeznaczonych, nienarażania na szkody pozostałych Konsorcjantów.
W ramach umowy Wnioskodawca zobowiązuje się do udostępnienia oprogramowania użytkowego niezbędnego do zarządzania ligą sportową, wspierającego organizację, koordynację oraz monitorowanie rozgrywek sportowych stworzonego na miarę indywidualnych potrzeb niniejszego konsorcjum.
W ramach opisywanego przedsięwzięcia Członkowie Konsorcjum będą organizować na rzecz odbiorców końcowych ligę piłkarską.
Lider Konsorcjum, tj. Fundacja zobowiązuje się do organizacji rozgrywek piłkarskich według wspólnie opracowanych założeń, administracji rozgrywek, w tym do prowadzenie dokumentacji związanej z projektem, zatrudniania osób niezbędnych do realizacji zadania, przedstawienia raportu Partnerowi w ciągu 14 dni od zakończenia każdej edycji rozgrywek uwzględniającego przychód z wpisowego pobrany od każdej drużyny.
Na potrzeby wykonywania umowy ramowej i umów szczegółowych Lider Konsorcjum zostaje upoważniony do wystawiania faktur, przyjmowania płatności od odbiorców końcowych oraz do przyjmowania poleceń, zawiadomień i oświadczeń na rzecz i w imieniu wszystkich Członków Konsorcjum.
Zgodnie z umową konsorcjum, Lider Konsorcjum zobowiązuje się do bieżącego zarządzania działaniami podejmowanymi wspólnie przez wszystkich Członków Konsorcjum w tym do składania w imieniu Konsorcjantów oświadczeń woli, w tym zadawania pytań, składania wyjaśnień dotyczących Konsorcjum, reprezentowania Konsorcjantów w kontaktach z podmiotami i instytucjami zewnętrznymi, podpisywania w imieniu Konsorcjantów wszelkich umów oraz składania oświadczeń woli w imieniu Konsorcjantów pod warunkiem ich związku z Konsorcjum, po każdorazowym wcześniejszym uzyskaniu od nich pisemnej akceptacji.
Zgodnie z założeniami wynagrodzenie otrzymane od Zamawiającego będzie dzielone pomiędzy Członków Konsorcjum według zasad, że Wnioskodawcy i Fundacji (Lider Konsorcjum) przysługuje wynagrodzenie stanowiące 50% brutto dochodu rozliczone w raporcie po realizacji każdorazowej edycji ligi piłkarskiej dla dzieci.
Mając powyższe na uwadze, uczestnicy konsorcjum powzięli wątpliwość, czy w zakresie rozliczeń pomiędzy Liderem konsorcjum z Członkami Konsorcjum będą się rozliczać w sposób zgodny z przepisami prawa podatkowego, czego przejawem są poniżej postawione pytania.
Uzupełnienie opisu stanu faktycznego
Działając w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy w związku z wezwaniem organu podatkowego z 20 lutego 2025 r. (doręczone w dniu 6 marca 2025 r.) uzupełnia Pani wniosek poprzez dokonanie odpowiedzi na pytania organu podatkowego oraz modyfikacją pytania nr 1 w konsekwencji modyfikacji stanowiska Wnioskodawcy.
I. doprecyzowała opis stanu faktycznego, tj. wskazała:
1) Jakie konkretnie czynności wykonuje Pani jako Partner konsorcjum? Czy w ramach umowy konsorcjum wykonuje Pani inne czynności, poza udostępnieniem oprogramowania użytkowego do zarządzania ligą sportową?
Wnioskodawca nie wykonuje innych czynności jako Partner Konsorcjum oprócz tych wskazanych w umowie tj. udostępnieniem autorskiego oprogramowania użytkowego do zarządzania ligą sportową.
2) Na czyją rzecz wykonuje Pani ww. czynności? Na czyją rzecz udostępnia Pani ww. oprogramowanie?
Oprogramowanie udostępnianie jest w ramach umowy konsorcjum fundacji, która na tej podstawie organizuje rozgrywki sportowe.
3) Czy za czynności wykonywane w ramach umowy konsorcjum otrzymuje Pani zapłatę/wynagrodzenie? Czy otrzymuje Pani wynagrodzenie/zapłatę za udostępnienie oprogramowania użytkowego do zarządzania ligą sportową?
Wnioskodawczyni nie otrzymuje wynagrodzenia, a jedynie otrzymuje część przychodów, które zostały uzyskane przez Fundację w ramach organizowanej ligi. Zgodnie z postanowieniem umowy: za wykonanie usług opisanych w niniejszej Umowie Partnerowi przysługuje wynagrodzenie stanowiące 50% brutto dochodu rozliczone w raporcie po realizacji każdorazowej edycji.
4) Czy ponosi Pani odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie świadczeń, do których jest Pani zobowiązana w związku z udziałem w projekcie? Jaka to jest odpowiedzialność i przed kim Pani ją ponosi?
Zgodnie z postanowieniami umowy konsorcjum Wnioskodawczyni zobowiązuje się do niezwłocznego rozwiązania wszelkich problemów związanych z oprogramowaniem, a w razie dłuższej przerwy zapewnić alternatywny system umożliwiający ich przeprowadzenie.
Ponadto w umowie konsorcjum wskazano, że Konsorcjanci ponoszą odpowiedzialność we własnym zakresie wobec osób trzecich.
5) Jakie są dokładnie zasady ponoszenia wydatków przez Panią (Partnera) i Lidera konsorcjum, wynikających z umowy konsorcjum?
Każdy z konsorcjantów ponosi wydatki związane ze swoją częścią obowiązków. Partner będący Wnioskodawcą ponosi odpowiedzialność i wydatki na stworzenie i utrzymanie systemu, na weryfikacji poprawności działania, na dokonywani zmian w tym oprogramowaniu, jak również naprawy w przypadku awarii.
6) Jakiego rodzaju wydatki i w jakim zakresie (w jakiej części) będzie ponosiła/finansowała Pani jako Partner, a jakie Lider konsorcjum?
Wydatki Wnioskodawczyni będą tak jak w pkt 5) pytania. Ponadto jako Konsorcjum Lider Konsorcjum został w ramach umowy zobowiązany do ponoszenia wszelkich innych niezbędnych wydatków (np. wynajem obiektów, zatrudnienie koordynatorów, zakup sprzętu itd.).
7) Na jakich dokładnie zasadach będzie dokonywany podział zysku pomiędzy Członkami Konsorcjum? W jaki sposób zysk ten będzie kalkulowany?
Postanowienia z umowy konsorcjum, tj. za wykonanie usług opisanych w niniejszej Umowie Partnerowi przysługuje wynagrodzenie stanowiące 50% brutto dochodu rozliczone w raporcie po realizacji każdorazowej edycji.
8) Co należy rozumieć przez „kwoty należne za czynności realizowane w ramach konsorcjum”, o których mowa w pytaniu nr 2 wniosku? W szczególności, proszę wyjaśnić:
- z jakiego tytułu są Pani wypłacane ww. kwoty przez Lidera?
- czy ww. kwoty stanowią wynagrodzenie/zapłatę za wykonywane przez Panią czynności? Za jakie konkretnie?
Należy rozumieć przez „kwoty należne za czynności realizowane w ramach konsorcjum” jest to wynagrodzenie otrzymywane przez Wnioskodawczynię po zakończeniu przedsięwzięcia, tj. za wykonanie usług opisanych w niniejszej Umowie Partnerowi przysługuje wynagrodzenie stanowiące 50% brutto dochodu rozliczone w raporcie po realizacji każdorazowej edycji. Wynagrodzenie jest za udział w Konsorcjum i jest ono uzależnione od dochodowości całości przedsięwzięcia. W przypadku braku rentowności Partner Konsorcjum nie otrzyma żadnego wynagrodzenia.
Aktualnie nie zostały jeszcze wypłacone żadne kwoty. Jest to podział zysku 50% brutto dochodu rozliczone w raporcie po realizacji każdorazowej edycji
9) Czy Lider konsorcjum (Fundacja) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług?
Lider konsorcjum (Fundacja) nie jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pytania ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku
1. Czy realizacja umowy konsorcjum pomiędzy Liderem Konsorcjum a Partnerem Konsorcjum, tj. Wnioskodawcą, w sposób wskazany w opisie stanu faktycznego, będzie się wiązać z wykonywaniem usług przez Wnioskodawcę na rzecz Lidera Konsorcjum w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (VAT)?
2. Czy przekazanie Członkowi Konsorcjum przez Lidera Konsorcjum kwot należnych za czynności realizowane w ramach konsorcjum nie będzie podlegało dokumentowaniu fakturą, tylko innym dokumentem księgowym, np. notą księgową?
Pani stanowisko w sprawie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku
Ad 1.
Realizacja umowy konsorcjum między Liderem Konsorcjum a Partnerem Konsorcjum, tj. Wnioskodawcą w sposób wskazany w opisie stanu faktycznego, nie będzie się wiązać z wykonywaniem usług przez Wnioskodawcę na rzecz Lidera Konsorcjum w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (VAT), a w związku z tym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.
Ad 2.
Przekazanie Członkowi Konsorcjum, tj. Wnioskodawcy przez Lidera Konsorcjum kwot należnych za czynności realizowane w ramach konsorcjum nie będzie podlegało dokumentowaniu fakturą, tylko innym dokumentem księgowym, np. notą księgową.
Ad 1. Brak opodatkowania podatkiem VAT usług między Liderem Konsorcjum, a Wnioskodawcą (dalej: „Partner Konsorcjum” albo „Członek Konsorcjum” w związku z realizacją umowy konsorcjum.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej, zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji, świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
W przypadku, który został przedstawiony w opisie zdarzenia przyszłego bez wątpienia żadne ze zdarzeń podlegających opodatkowaniu VAT, tj. odpłatna dostawa towarów, eksport towarów, import towarów na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów oraz w szczególności odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju - nie występuje. Do takiego wniosku prowadzi analiza przedstawiona poniżej.
Umowa konsorcjum jest umową nienazwaną, tj. nie jest uregulowana w przepisach prawa. Niemniej, w praktyce umowę tego rodzaju utożsamia się z porozumieniem ustalającym zasady współdziałania kilku podmiotów na gruncie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Jednocześnie, specyfiką umowy konsorcjum jest cel jaki realizuje, a którym jest osiągnięcie wspólnego rezultatu poprzez realizację przez członków konsorcjum określonych zadań (świadczeń) na rzecz podmiotu trzeciego. W ramach działań podejmowanych przez członków konsorcjum nie chodzi przy tym o wykonanie świadczenia na rzecz jednego, kilku lub wszystkich członków tego konsorcjum, a właśnie o wykonanie świadczeń na rzecz podmiotu trzeciego. W ramach opisanego stanu faktycznego, umowa konsorcjum jest traktowana przez Zainteresowanych jako umowa wspólnego przedsięwzięcia, polegająca na wspólnym ponoszeniu ryzyka i odpowiedzialności wobec Zamawiającego.
Należy wskazać, że wspólne ponoszenie ryzyka i odpowiedzialności wobec Zamawiającego przejawia się w szczególności poprzez zobowiązanie się Członków Konsorcjum do udostępnienia posiadanych zasobów materialnych i niematerialnych, a także ponoszenie we własnym zakresie kosztów związanych z realizacją przedsięwzięcia, oferty na umowę ramową i ofert na umowy szczegółowe. W związku z realizacją umowy ramowej i umów szczegółowych wynagrodzenie otrzymane od odbiorców końcowych zostanie podzielone na koszty związane z przedsięwzięciem, a następnie nadwyżka zostanie podzielona pomiędzy Członków Konsorcjum w oparciu o zaangażowanie podmiotów w realizację zamówienia. Każdy z członków konsorcjum ponosi odpowiedzialność za swoje działania.
Na gruncie polskich regulacji w zakresie podatku VAT nie ma przepisów odnoszących się bezpośrednio do umów konsorcjum.
Podsumowując, konsorcjum nie stanowi odrębnego podmiotu prawa oraz nie jest podatnikiem na gruncie przepisów ustawy o VAT, a w związku z tym, w stosunku do Członków Konsorcjum, należy stosować ogólne zasady opodatkowania VAT przewidziane we wspomnianym wcześniej art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji, podatnikiem VAT jest każdy z osobna Członek Konsorcjum.
W opinii Wnioskodawcy czynności wykonywane w ramach realizacji umowy konsorcjum nie stanowią świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, ponieważ czynności te, realizowane, czy to przez Lidera Konsorcjum, czy też Wnioskodawcę jako Członka Konsorcjum nie są ukierunkowane na realizację świadczenia na rzecz innego Członka Konsorcjum. Beneficjentem tych działań jest bowiem Odbiorca końcowy. W konsekwencji, Członkowie Konsorcjum nie korzystają z wykonywanych usług i tym samym nie mają statusu usługobiorców. Skoro więc Wnioskodawca, którego reprezentuje Lider Konsorcjum, występują w charakterze usługodawców realizujących wspólne przedsięwzięcie w ramach umowy konsorcjum na rzecz odbiorcy końcowego to wyklucza to możliwość uznania, że działania przez nich podejmowane powinny stanowić przedmiot opodatkowania podatkiem VAT w ramach rozliczeń realizowanych wewnątrz konsorcjum.
W podobny sposób wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku C-77/01 z 29 kwietnia 2004 r., w którym wskazał, że: „działania wykonywane przez członków konsorcjum na podstawie postanowień umowy ustalającej zasady działania konsorcjum oraz zgodnie z ustalonym udziałem w konsorcjum każdego przedsiębiorstwa, nie stanowią dostawy towaru lub usługi świadczonej odpłatnie w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy 77/388 w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych”.
W sytuacji, kiedy bowiem mamy do czynienia ze wzajemnie wykonywanymi działaniami w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, nie ma mowy o czynnościach opodatkowanych VAT w ramach umowy konsorcjum, nawet pomimo faktu, że Członkowie Konsorcjum są czynnymi podatnikami VAT. W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (w tym między innymi w wyroku C-250/21 z 6 października 2022 r. oraz C-264/14 z 22 października 2015 r.) wielokrotnie wskazywano, że świadczenie usług podlega opodatkowaniu VAT tylko wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek między świadczonymi usługami a wynagrodzeniem otrzymanym przez podatnika. Tego rodzaju bezpośredni związek ma miejsce, gdy pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, a wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy.
Mając powyższe na uwadze, w opinii Wnioskodawcy, nie można uznać, aby fakt dokonywania przez Lidera Konsorcjum rozliczeń z Wnioskodawcą w sposób opisany w stanie faktycznym przemawiał za uznaniem, że dochodzi do realizacji świadczeń pomiędzy nimi, a tym samym czynności te powinny być opodatkowane VAT i dokumentowane fakturami. Rozliczenia realizowane pomiędzy Członkami konsorcjum będą wyłącznie wewnętrznym rozliczeniem pomiędzy podmiotami uczestniczącymi zbiorowo w świadczeniu usług na rzecz odbiorcy końcowego (tj. usługobiorcy) i nie będą miały charakteru wynagrodzenia należnego Członkom Konsorcjum od Lidera Konsorcjum za działania w ramach realizacji umowy konsorcjum. Nie istnieje bowiem między nimi stosunek prawny nakazujący realizację świadczeń pomiędzy nimi. Idąc dalej, brak uzyskania wynagrodzenia od odbiorcy końcowego uniemożliwi, zgodnie z umową konsorcjum, dokonanie rozliczenia pomiędzy jego członkami. Tym samym, dokonywanie rozliczeń pomiędzy członkami konsorcjum nie konstytuuje czynności opodatkowanej VAT, ponieważ nie będzie stanowić usługi w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, ani jakiejkolwiek innej czynności opodatkowanej podatkiem VAT w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.
Wskazaną powyżej argumentację potwierdzają również liczne interpretacje indywidualne przepisów prawa podatkowego oraz wyroki sądów administracyjnych, w tym między innymi interpretacja indywidualna z 26 lipca 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP4-2.4012.299.2023.1.MC: „W analizowanym przypadku, jak ustalono powyżej, opisane we wniosku rozliczenia pomiędzy Konsorcjantami dokonywane w ramach Wspólnego Przedsięwzięcia nie będą stanowić dostawy towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, jak również nie będą stanowiły świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, a w konsekwencji nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Czynności będące rozliczeniem pomiędzy Konsorcjantami dokonywane w ramach Wspólnego Przedsięwzięcia pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i nie powinny być dokumentowane fakturą, lecz innym dowodem księgowym”.
Analogicznie interpretacja indywidualna z 25 maja 2022 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0112-KDIL1-1.4012.123.2022.2.WK: „Natomiast jak już rozstrzygnięto wyżej, rozliczenie ustalonej części wynagrodzenia przypadającego na Lidera i Partnera w ramach Konsorcjum nie będzie stanowić świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, które podlegałoby opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Parter nie wykonuje na rzecz Lidera żadnej usługi, ponieważ jak wynika z opisu sprawy wszystkie czynności zrealizowane w ramach Konsorcjum na podstawie powyższego zamówienia zostały wykonane wspólnie przez Lidera i Partnera bezpośrednio na rzecz klienta. W związku z tym, Partner nie jest zobowiązany do wystawienia na rzecz Lidera faktury za przekazanie części wynagrodzenia za wspólnie zrealizowane w ramach Umowy Konsorcjum usługi na rzecz klienta, przez co nie wykaże od wykonanej czynności podatku należnego, natomiast skoro nie wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu między Partnerem i Liderem, to Lider nie może od tej czynności odliczyć podatku naliczonego, gdyż taki nie wystąpił w analizowanej sprawie”.
Podobne stanowisko przedstawił Sąd w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 października 2021 r. I FSK 1898/18: „Dychotomiczny podział na gruncie ustawy o VAT czynności na świadczenie usług i dostawę towarów nie oznacza, że wypełnia on wszelkie przejawy bogatej aktywności podmiotów gospodarczych, a każdy przepływ środków finansowych, odbywający się w ramach relacji pomiędzy podatnikami VAT musi być przyporządkowany świadczeniu usług lub dostawie towarów. Takiego przyporządkowania nie determinuje także okoliczność, że każdy konsorcjant jest odrębnym podatnikiem VAT. Szerokie określenie zakresu przedmiotowego u.p.t.u. nie oznacza, że świadczeniem usług jest każda czynność czy zdarzenie, którego efektem jest odpłatne przysporzenie jednej ze stron na skutek działania bądź zaniechania innej strony. Określony w umowie podział wydatków i przychodów dokonywany przez lidera konsorcjum nie może zostać uznany za odsprzedaż usług przez jeden podmiot innym podmiotom wchodzącym w skład konsorcjum, gdy jego partnerzy w ogóle nie korzystają z tak wykonywanych usług, nie są ich usługobiorcami, a wręcz odwrotnie, występują zbiorowo w charakterze usługodawców, których reprezentuje lider. Rozliczenia pieniężne między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia, jeśli nie towarzyszy im świadczenie usługi, nie mogą być same przez się potraktowane jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Podział przychodów i kosztów dokonany przez lidera będzie w takiej sytuacji wewnętrznym rozliczeniem między podmiotami uczestniczącymi zbiorowo w świadczeniu usług na rzecz usługobiorcy”.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 stycznia 2021 r. I FSK 1685/20: „W przypadku braku wzajemnych świadczeń między członkami konsorcjum, rozliczenia pomiędzy nimi mają charakter wewnętrzny, zaś okoliczność, że członkowie i lider zachowują odrębny status podatników podatku od towarów i usług nie powoduje, że dochodzi między nimi do świadczenia usług. Innymi słowy rozliczenia pieniężne między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia nie mogą być same przez się potraktowane jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeśli równocześnie nie towarzyszy im świadczenie usługi”.
Podobnie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 9 maja 2018 r. III SA/Wa 2722/17: „Rozważenia zatem wymaga, czy podział taki może zostać uznany za świadczenie usług. Stosownie do art. 8 ust. 1 u.p.t.u. przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. Dychotomiczny podział czynności podlegających opodatkowaniu na dostawę towarów i świadczenie usług nie oznacza jednak, iż każde przesunięcie, czy rozliczenie określonych wartości ekonomicznych pomiędzy dwoma różnymi podmiotami może zostać uznane za świadczenie usług jeśli nie stanowi dostawy towarów. Należy bowiem zauważyć, iż rozliczenia pieniężne między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia - w rozpatrywanym przypadku konsorcjum, jeśli równocześnie nie towarzyszy im świadczenie usługi, nie mogą być same przez się potraktowane jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. decyduje o opodatkowaniu jest odpłatność za świadczoną usługę, którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Jest ono najczęściej określane umową pomiędzy stronami transakcji i stanowi skutek określonego przysporzenia. Trudno zaś taką cechę przypisywać operacji księgowej dokonywanej przez lidera na rzecz partnerów konsorcjum, polegającej na proporcjonalnym obciążeniu ich kosztami stosownie do określonego udziału we wspólnym przedsięwzięciu lub proporcjonalnym przysporzeniu uzyskanym od zamawiającego przychodem”.
W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy realizacja umowy konsorcjum w sposób wskazany w opisie stanu faktycznego nie będzie się wiązać z wykonywaniem usług w rozumieniu art. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (VAT), pomiędzy Liderem Konsorcjum a Wnioskodawcą jako Członka Konsorcjum, a w konsekwencji nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ad. 2
Jak wynika z zasad konstrukcyjnych podatku VAT oraz z wyżej cytowanego przepisu warunkiem sine qua non wystawienia faktury jest zaistnienie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu VAT. W konsekwencji, w razie przyjęcia prawidłowości stanowiska Spółki w odniesieniu do pytania pierwszego (czyli przyjęcia, że w analizowanym stanie faktycznym nie zaistnieją, między Członkami Konsorcjum, transakcje podlegające systemowi podatku VAT) w analizowanym stanie faktycznym nie zaistnieje podstawa do wystawienia faktur przez Członków Konsorcjum w związku z realizacją działań w ramach umowy konsorcjum. Zgodnie bowiem z oceną przedstawioną przez Wnioskodawcę w uzasadnieniu do pytania nr 1 takie zdarzenie nie zaistnieje, więc w przedstawionym stanie faktycznym nie ma podstaw do wystawienia faktury VAT.
Mając powyższe na uwadze, w ocenie Wnioskodawcy, kwoty należne za czynności realizowane w ramach umowy konsorcjum, przekazywane przez Lidera Konsorcjum na rzecz Wnioskodawcy Członka Konsorcjum, nie będą podlegały dokumentowaniu poprzez wystawianie faktur, a w związku z tym powinny zostać udokumentowane innym dokumentem księgowym niż faktura, takim jak np. nota księgowa.
Powyższe stanowisko potwierdza szereg interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego, w tym m.in.: interpretacja indywidualna z 26 lipca 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP4-2.4012.299.2023.1.MC: „W konsekwencji, czynności będące rozliczeniem pomiędzy Konsorcjantami dokonywane w ramach Wspólnego Przedsięwzięcia (tj. dokonanie wpłat na rzecz Wnioskodawcy jako Lidera Konsorcjum w związku z dokonywanymi rozliczeniami Wspólnego Przedsięwzięcia) pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i nie powinny być dokumentowane fakturą, lecz innym dowodem księgowym, np. notą księgową wystawianą przez Wnioskodawcę na rzecz Konsorcjanta 1, Konsorcjanta 2, Konsorcjanta 3 oraz Konsorcjanta 4”. Interpretacja indywidualna z 3 grudnia 2021 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0111-KDIB3-1.4012.744.2021.4.KO: „Zatem mając na uwadze przedstawiony opis sprawy należy przyjąć, że w przypadku gdy mamy do czynienia z sytuacją przeniesienia przez Lidera konsorcjum na Uczestnika konsorcjum według przyjętego klucza podziału kosztów (które nie dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług), to czynność ta pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i nie powinna zostać udokumentowana fakturą VAT lecz np. notą obciążeniową, innym dokumentem księgowym. Tym samym fakturą VAT winna być udokumentowana wyłącznie odsprzedaż towarów i usług, a nie rozliczenie wszelkich poniesionych kosztów w związku z realizacją projektu w przypadającym udziale procentowym w Konsorcjum”.
Z uwagi na dokonane powyżej rozstrzygnięcie, zgodnie z którym między Liderem a Partnerem nie dochodzi do żadnych czynności opodatkowanych podatkiem VAT, a jedynie do transferu przez Lidera na rzecz Partnera części wynagrodzenia z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, transfer ten nie powinien być dokumentowany fakturą, lecz innym dowodem księgowym, np. notą księgową”.
Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy, przekazanie Członkowi Konsorcjum przez Lidera Konsorcjum kwot należnych za czynności realizowane w ramach umowy konsorcjum, nie będzie podlegało udokumentowaniu fakturą, tylko innym dokumentem księgowym, np. notą księgową jako czynność niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:
Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.
Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
Czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.
Kwestia „odpłatności” była niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council, EU:C:1988:120: „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.
Należy też zwrócić uwagę na wyrok w sprawie C-16/93 Tolsma, EU:C:1994:80, gdzie Trybunał zauważył, że czynność: „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.
Zatem, za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:
- istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
- wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.
Ponadto, zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.
Stosownie do art. 106b ust. 2 ustawy:
Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
W myśl art. 106b ust. 3 ustawy:
Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1) czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:
a) czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4,
b) czynności, o których mowa w art. 106a pkt 3 i 4,
1a) otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:
a) przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 1b i ust. 5 pkt 4 oraz art. 106a pkt 3 i 4,
b) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
2) sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118
- jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika. Generalnie ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej oraz sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami VAT.
Z opisu sprawy wynika, że jest Pani czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz uczestnikiem umowy konsorcjum z Fundacją. Lider konsorcjum (Fundacja) nie jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach Konsorcjum działa Pani jako „Partner”, „Członek konsorcjum”. W ramach umowy konsorcjum wraz z Fundacją prowadzi Pani i organizuje rozgrywki piłkarskie dla dzieci. Przedmiotem umowy konsorcjum jest określenie zasad współpracy pomiędzy stronami w zakresie organizacji ww. rozgrywek piłkarskich, wzajemnych praw i obowiązków oraz warunków i form rozliczeń.
Członkowie Konsorcjum wspólnie działają w celach propagowania sportu wśród dzieci i młodzieży. W ramach umowy Konsorcjanci zobowiązują się m.in. do aktywnej współpracy w działaniach Konsorcjum mających na celu zapewnienie realizacji przedsięwzięcia. W ramach opisywanego przedsięwzięcia Członkowie Konsorcjum będą organizować na rzecz odbiorców końcowych ligę piłkarską. Lider Konsorcjum, tj. Fundacja zobowiązuje się do organizacji rozgrywek piłkarskich według wspólnie opracowanych założeń, administracji rozgrywek, w tym do prowadzenia dokumentacji związanej z projektem, zatrudniania osób niezbędnych do realizacji zadania, przedstawienia raportu Partnerowi w ciągu 14 dni od zakończenia każdej edycji rozgrywek uwzględniającego przychód z wpisowego pobrany od każdej drużyny.
Zobowiązała się Pani w ramach umowy do udostępnienia oprogramowania użytkowego niezbędnego do zarządzania ligą sportową, wspierającego organizację, koordynację oraz monitorowanie rozgrywek sportowych stworzonego na miarę indywidualnych potrzeb niniejszego konsorcjum. Oprogramowanie udostępnianie jest w ramach umowy konsorcjum fundacji, która na tej podstawie organizuje rozgrywki sportowe.
Zgodnie z postanowieniami umowy konsorcjum zobowiązuje się Pani do niezwłocznego rozwiązania wszelkich problemów związanych z oprogramowaniem, a w razie dłuższej przerwy zapewnić alternatywny system umożliwiający ich przeprowadzenie.
W umowie konsorcjum wskazano, że Konsorcjanci ponoszą odpowiedzialność we własnym zakresie wobec osób trzecich. Każdy z konsorcjantów ponosi wydatki związane ze swoją częścią obowiązków. Ponosi Pani odpowiedzialność i wydatki na stworzenie i utrzymanie systemu, na weryfikację poprawności działania, na dokonywanie zmian w tym oprogramowaniu, jak również naprawy w przypadku awarii.
Na potrzeby wykonywania umowy ramowej i umów szczegółowych Lider Konsorcjum zostaje upoważniony do wystawiania faktur, przyjmowania płatności od odbiorców końcowych oraz do przyjmowania poleceń, zawiadomień i oświadczeń na rzecz i w imieniu wszystkich Członków Konsorcjum.
Zgodnie z umową konsorcjum, Lider Konsorcjum zobowiązuje się do bieżącego zarządzania działaniami podejmowanymi wspólnie przez wszystkich Członków Konsorcjum w tym do składania w imieniu Konsorcjantów oświadczeń woli, w tym zadawania pytań, składania wyjaśnień dotyczących Konsorcjum, reprezentowania Konsorcjantów w kontaktach z podmiotami i instytucjami zewnętrznymi, podpisywania w imieniu Konsorcjantów wszelkich umów oraz składania oświadczeń woli w imieniu Konsorcjantów pod warunkiem ich związku z Konsorcjum, po każdorazowym wcześniejszym uzyskaniu od nich pisemnej akceptacji. Ponadto Lider Konsorcjum został w ramach umowy zobowiązany do ponoszenia wszelkich innych niezbędnych wydatków (np. wynajem obiektów, zatrudnienie koordynatorów, zakup sprzętu itd.).
Nie otrzymuje Pani wynagrodzenia z tytułu udostępnienia opisanego we wniosku oprogramowania, a jedynie otrzymuje część przychodów, które zostały uzyskane przez Fundację w ramach organizowanej ligi. Zgodnie z postanowieniem umowy, za wykonanie usług opisanych w niniejszej Umowie przysługuje Pani wynagrodzenie stanowiące 50% brutto dochodu rozliczone w raporcie po realizacji każdorazowej edycji. Wynagrodzenie jest za udział w Konsorcjum i jest ono uzależnione od dochodowości całości przedsięwzięcia. W przypadku braku rentowności nie otrzyma Pani żadnego wynagrodzenia.
Pani wątpliwości dotyczą ustalenia, czy realizacja umowy konsorcjum pomiędzy Liderem Konsorcjum a Partnerem Konsorcjum, będzie się wiązać z wykonywaniem usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług oraz czy przekazanie Członkowi Konsorcjum przez Lidera Konsorcjum kwot należnych za czynności realizowane w ramach konsorcjum nie będzie podlegało dokumentowaniu fakturą, tylko innym dokumentem księgowym, np. notą księgową.
W odniesieniu do przedstawionych wątpliwości wskazać należy, że umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów).
Stosownie do art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Co do zasady, konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum, realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem.
Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.
Jednocześnie należy wskazać, że aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika.
Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Konsorcjum – w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego – nie może być uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu – będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.
Zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum, powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.
Odnosząc się zatem do Pani wątpliwości wskazać należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają jedynie takie rozliczenia między uczestnikami konsorcjum, które są związane ze świadczeniem usług lub dostawą towarów.
Biorąc pod uwagę zasady funkcjonowania konsorcjum, w tym zasadę odrębności podatników, którzy występują wobec siebie w relacji lider konsorcjum – konsorcjant, stwierdzić należy, że uczestnicy konsorcjum zobowiązani są do dokumentowania wzajemnych świadczeń. Należy przy tym podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność.
Z opisu sprawy wynika jednoznacznie, że:
- w ramach umowy zobowiązuje się Pani do udostępnienia oprogramowania użytkowego niezbędnego do zarządzania ligą sportową, wspierającego organizację, koordynację oraz monitorowanie rozgrywek sportowych stworzonego na miarę indywidualnych potrzeb niniejszego konsorcjum,
- w ramach opisywanego przedsięwzięcia Członkowie Konsorcjum będą organizować na rzecz odbiorców końcowych ligę piłkarską,
- Lider Konsorcjum, tj. Fundacja zobowiązuje się do organizacji rozgrywek piłkarskich według wspólnie opracowanych założeń, administracji rozgrywek, w tym do prowadzenie dokumentacji związanej z projektem, zatrudniania osób niezbędnych do realizacji zadania, przedstawienia raportu Partnerowi w ciągu 14 dni od zakończenia każdej edycji rozgrywek uwzględniającego przychód z wpisowego pobrany od każdej drużyny,
- zgodnie z założeniami wynagrodzenie otrzymane od Zamawiającego będzie dzielone pomiędzy Członków Konsorcjum według zasad, że Pani i Fundacji (Lider Konsorcjum) przysługuje wynagrodzenie stanowiące 50% brutto dochodu rozliczone w raporcie po realizacji każdorazowej edycji ligi piłkarskiej dla dzieci,
- nie wykonuje Pani innych czynności jako Partner Konsorcjum oprócz tych wskazanych w umowie, tj. udostępnieniem autorskiego oprogramowania użytkowego do zarządzania ligą sportową,
- oprogramowanie udostępnianie jest w ramach umowy konsorcjum fundacji, która na tej podstawie organizuje rozgrywki sportowe,
- za wykonanie usług opisanych w niniejszej Umowie Partnerowi przysługuje wynagrodzenie stanowiące 50% brutto dochodu rozliczone w raporcie po realizacji każdorazowej edycji,
- W umowie konsorcjum wskazano, że Konsorcjanci ponoszą odpowiedzialność we własnym zakresie wobec osób trzecich,
- Zgodnie z postanowieniami umowy konsorcjum zobowiązuje się Pani do niezwłocznego rozwiązania wszelkich problemów związanych z oprogramowaniem, a w razie dłuższej przerwy zapewnić alternatywny system umożliwiający ich przeprowadzenie,
- ponosi Pani odpowiedzialność i wydatki na stworzenie i utrzymanie systemu, na weryfikacji poprawności działania, na dokonywani zmian w tym oprogramowaniu, jak również naprawy w przypadku awarii.
W świetle powyższego stwierdzić należy, że w analizowanej sprawie na gruncie podatku od towarów i usług członków Konsorcjum, tj. Fundację jako lidera konsorcjum oraz Panią należy traktować jako odrębnych podatników podatku od towarów i usług, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.
W przedstawionej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której występują skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie. Warunkiem uczestnictwa przez Panią w konsorcjum jest udostępnienie oprogramowania użytkowego niezbędnego do zarządzania ligą sportową. Oprogramowanie udostępnia Pani Fundacji, tj. Liderowi Konsorcjum, która na tej podstawie organizuje rozgrywki sportowe. Tym samym należy stwierdzić, że przysługujące Pani wynagrodzenie stanowiące 50% dochodu rozliczone w raporcie po realizacji każdorazowej edycji, stanowi wynagrodzenie za świadczoną usługę polegającą na udostępnieniu autorskiego oprogramowania. Co istotne, zobowiązuje się Pani do niezwłocznego rozwiązania wszelkich problemów związanych z oprogramowaniem, a w razie dłuższej przerwy zapewnia Pani alternatywny system umożliwiający ich przeprowadzenie. Ponadto ponosi Pani odpowiedzialność we własnym zakresie wobec osób trzecich, a także wydatki na stworzenie i utrzymanie systemu, weryfikuje Pani poprawność działania oraz dokonuje zmian w tym oprogramowaniu, jak również dokonuje naprawy w przypadku awarii. Tym samym nie można uznać, że wynagrodzenie stanowiące 50% dochodu rozliczone w raporcie po realizacji każdorazowej edycji nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż jak dowiedziono powyżej, wypłata tego wynagrodzenia jest uzależniona od wykonania przez Panią szeregu usług, na które składa się: udostępnienie autorskiego oprogramowania na potrzeby Fundacji, dokonanie ewentualnych zmian w oprogramowaniu, jak również naprawy w przypadku awarii lub zapewnienie alternatywnego systemu umożliwiającego przeprowadzenie rozgrywek. Co więcej wskazała Pani, że za wykonanie usług opisanych w niniejszej Umowie Partnerowi przysługuje wynagrodzenie stanowiące 50% brutto dochodu rozliczone w raporcie po realizacji każdorazowej edycji.
Zatem w związku z realizacją opisanych we wniosku usług w ramach zawartej umowy Konsorcjum świadczy Pani zatem usługę na rzecz Fundacji, tj. Lidera Konsorcjum. Okoliczności tej nie zmienia fakt, że w przypadku braku rentowności nie otrzyma Pani żadnego wynagrodzenia.
W konsekwencji pomiędzy Panią a Fundacją występują czynności podlegające opodatkowaniu, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy – tj. odpłatne świadczenie usług (sprzedaż w myśl definicji określonej w art. 2 pkt 22 ustawy).
Zatem, stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, ma Pani obowiązek wystawić fakturę dokumentującą tę sprzedaż na rzecz Fundacji – Lidera Konsorcjum.
Tym samym Pani stanowisko w zakresie pytania nr 1 i 2 jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę we wniosku wyroków sądów administracyjnych wyjaśniam, że wskazane wyroki zostały potraktowane jako element argumentacji Wnioskodawcy, są to jednak rozstrzygnięcia odnoszące się do indywidualnej sprawy i co do zasady wiążą one stronę postępowania w konkretnych, indywidualnych sprawach, nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy.
Zatem wskazane we wniosku wyroki sądów nie mają wpływu na podjęte w niniejszej interpretacji rozstrzygnięcie. Ocena omawianej kwestii, tj. opodatkowanie usług świadczonych na rzecz Lidera oraz sposób ich dokumentowania nie jest kwestią uniwersalną dającą się odnieść do ogólnych okoliczności w analizowanych sprawach, lecz opiera się na wielu przesłankach podnoszonych wyżej przez organ podatkowy i powinna być dokonywana z punktu widzenia każdego odrębnego stanu faktycznego.
Należy zwrócić uwagę na to, że we wskazanych wyrokach zakres okoliczności faktycznych nie jest tożsamy do sprawy będącej przedmiotem wydanego rozstrzygnięcia. Ponadto specyfika działalności podmiotów jest na tyle różnorodną, że niekiedy nawet podobne okoliczności faktyczne nie spowodują analogicznych konsekwencji dla przedsiębiorcy, a tym samym nie mogą być tożsamo traktowane.
Zatem z uwagi na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw, powołane przez Państwa orzeczenia sądowe nie mogą stanowić podstawy do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.
Także przywołane przez Panią w uzasadnieniu własnego stanowiska interpretacje indywidualne dotyczą odmiennych sytuacji od opisanej przez Panią we wniosku. We wskazanych przez Panią rozstrzygnięciach wynagrodzenie otrzymywane przez konsorcjantów nie było związane ze wzajemnym świadczeniem usług, ani dokonywaniem dostaw towarów. Należy zaznaczyć, że z uwagi na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw, powołane przez Panią interpretacje indywidualne nie mogą stanowić podstawy do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.